Amazonka krasnogłowa
| Amazona viridigenalis[1] | |||
| (Cassin, 1853) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
amazonka krasnogłowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 Zasięg populacji rodzimej | |||
Amazonka krasnogłowa[3] (Amazona viridigenalis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae) pochodzącego z Meksyku. Zagrożony wyginięciem.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek został opisany w 1853 r. przez amerykańskiego ornitologa Johna Cassina[1]. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Chrysotis viridigenalis[4]. Obecnie (2020 r.) gatunek zaliczany jest do rodzaju Amazona. Nie wyróżnia się podgatunków[4][5].
Obszar występowania[edytuj | edytuj kod]
Amazonki krasnogłowe zamieszkują północno-wschodni Meksyk. Zostały introdukowane do miasta Meksyk[2], na Portoryko oraz do kilku rejonów Stanów Zjednoczonych: do Teksasu, Kalifornii, na Florydę oraz na hawajską wyspę Oʻahu[6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Amazonki krasnogłowe mierzą 30–33 cm długości oraz ważą 293–345 g. W upierzeniu dominuje kolor zielony[6]. Czoło, kantarek i wierzch głowy są czerwone. Za oczami do karku przebiega ciemnoniebieski pasek[7]. Na skrzydłach jest czerwone lusterko. Oczy są żółte, otoczone bladoszarą obwódką. Dziób jest żółty[6], a nogi bladobrązowe[7]. Młode osobniki mają na głowie mniej barwy czerwonej[6] oraz niebieskiej[7].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Amazonki krasnogłowe zamieszkują nizinne tereny do 1000 m n.p.m.[2] Żywią się głównie nasionami, owocami, kwiatami i nektarem[7], spożywają także niektóre owady. Na obszarach, gdzie zostały introdukowane, nauczyły się korzystać z lokalnych źródeł pożywienia[6].
Ptaki te poza sezonem lęgowym tworzą duże stada, czasami towarzyszą amazonkom żółtogardłym (Amazona oratrix) oraz zmiennym (Amazona autumnalis)[6]. Najgłośniejsze są o świcie oraz zmierzchu. Podczas przemieszczania się do innego miejsca w poszukiwaniu jedzenia wydają charakterystyczne skrzeki[7].
Sezon lęgowy tych amazonek trwa od kwietnia do maja. Samica składa 2–4 jaja, które wysiaduje przez 28 dni. Młode samodzielne są po 9 tygodniach[6].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) nieprzerwanie od 1994 r.[8] do chwili obecnej (2020 r.) uznaje amazonkę krasnogłową za gatunek zagrożony (EN – Endangered). Liczbę dorosłych osobników szacuje się na 2000–4300, a jej trend jest malejący[2]. Największe zagrożenie stanowi nielegalny handel dzikim ptakami oraz utrata naturalnego środowiska[7]. Nielegalnie wywożone są głównie pisklęta. Podczas wydobywania ich z gniazd trwale uszkadzana jest dziupla (czasami wycinane są całe drzewa), co powoduje zmniejszenie liczby miejsc, gdzie amazonki mogą się zagnieździć. Zanim zostaną wywiezione z Meksyku, zwykle umiera ponad 50% odłowionych osobników[2]. Gatunek objęty jest I załącznikiem CITES[9].
Pomimo malejącej liczby osobników w naturalnym środowisku inwazyjna populacja amazonek w Los Angeles jest dobrze ustabilizowana, a jej liczebność wzrasta[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Amazona viridigenalis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Amazona viridigenalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Androglossini Sundevall, 1872 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-17].
- ↑ a b Red-crowned Amazon (Amazona viridigenalis). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-17]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Green-cheeked Amazon (Amazona viridigenalis), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-08-08] (ang.).
- ↑ a b c d e f Green-cheeked aka Red-crowned Amazon, or Mexican Red Headed Parrot, [w:] BeautyOfBirds.com [online], Avianweb LLC [dostęp 2020-08-08].
- ↑ Species factsheet: Amazona viridigenalis [online], BirdLife International [dostęp 2020-08-08] (ang.).
- ↑ Species + [online], Speciesplus.net [dostęp 2021-03-31].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).