Ambasada Stanów Zjednoczonych w Moskwie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ambasada Stanów Zjednoczonych w Moskwie
Embassy of the United States of America in Moscow
Посольство США в Москве
Logo
Ilustracja
nowy budynek Ambasady Stanów Zjednoczonych w Moskwie przy Balszoj Dewiatyńskim zaułku (2000-)
Data utworzenia

1780, 1933

Ambasador

John J. Sullivan

Adres
Balszoj Dziewiatyński zaułek 8, Moskwa
Большой Девятинский переулок 8, Москва 121099
Położenie na mapie Moskwy
Mapa konturowa Moskwy, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Ambasada Stanów Zjednoczonych w Moskwie”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Ambasada Stanów Zjednoczonych w Moskwie”
Ziemia55°45′21,6″N 37°34′45,1″E/55,756000 37,579194
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Dawny budynek ambasady Stanów Zjednoczonych przy ul. Czajkowskiego/bulw. Nowińskim (1953–2000)
Dawny budynek ambasady Stanów Zjednoczonych przy ul. Mochowej (1934–1953)
Dawny budynek ambasady Stanów Zjednoczonych w Kujbyszewie przy ul. Niekrasowskiej (1941–1943)
B. siedziba Ambasady Stanów Zjednoczonych w Petersburgu przy ul. Fursztatskiej 34 (1910-1917)
B. siedziba Ambasady Stanów Zjednoczonych w Petersburgu przy nadb. Anglijskiej 44 (1908–1909)
B. siedziba Ambasady Stanów Zjednoczonych w Petersburgu przy nadb. Anglijskiej 28 (1898)
B. siedziba Poselstwa Stanów Zjednoczonych w Petersburgu przy ul. Galernej 59 (1835)

Ambasada Stanów Zjednoczonych w Moskwie (ang. Embassy of the United States of America in Moscow, ros. Посольство США в Москве) – misja dyplomatyczna Stanów Zjednoczonych Ameryki w Federacji Rosyjskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy przedstawiciel Stanów Zjednoczonych w Rosji rozpoczął misję w 1780. Od 1809 reprezentanci Stanów Zjednoczonych w Imperium Rosyjskim byli mianowani w randzie ministrów pełnomocnych, od 1817 w randze posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego, a od 1898 w stopnia ambasadora[1]. Wielokrotnie zmieniał się adres misji z siedzibą w Petersburgu, która mieściła się m.in.

  • w budynku z 1798[2] przy ul. Galernej 59/nadbrzeżnej Anglijskiej 58 (Галерная ул./Английская наб.) – 1835[3],
  • w pałacu barona P. von Derwiza z 1890 (arch. Aleksandr Krasowski) przy nadb. Anglijskiej 28 (Английская наб.) – 1898,
  • w pałacu hr. Nikołaja Rumiancewa z 1730 (arch. Wasilij Glinka) przy nadb. Anglijskiej 44 (Английская наб.) – 1908–1909; w pałacu od 1953 mieściło się Państwowe Muzeum Historii Leningradu (Государственный музей истории Ленинграда), któremu w 1991 zmieniono nazwę na Państwowe Muzeum Historii Petersburga (Государственный музей истории Санкт-Петербурга),
  • w pałacu A. Orłowa-Denisowa-Nikitina z 1898 (arch. S. Lebiedew) przy ul. Fursztatskiej 34 (Фурштатская ул.) – 1910–1917.

W wyniku zagrożenia ze strony wojsk niemieckich na froncie wschodnim w 1918 ambasada została ewakuowana do Wołogdy[4][5].

Po rewolucji lutowej w 1917 Waszyngton uznał Rząd Tymczasowy Rosji. Związek Sowiecki został uznany przez Stany Zjednoczone dopiero w 1933 i wówczas nawiązano stosunki dyplomatyczne pomiędzy obydwoma państwami. Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych, rolę nieoficjalnego poselstwa USA w tym kraju pełnił użyczony przez Lwa Trockiego eks-kupiecki pałacyk Armanda Hammera (z 1816) w Moskwie przy ul. Sadowo-Samotecznej 14 (Садовая-Самотечная ул.); obecnie mieści się w nim ambasada Libanu[6].

W styczniu 1934 do Moskwy przybył William Bullitt – pierwszy amerykański ambasador akredytowany w ZSRR[7][8].

Siedziba[edytuj | edytuj kod]

Po otwarciu ambasady w 1934 początkowo miała mieścić się na Wzgórzach Leninowskich, lecz negocjacje w sprawie warunków wynajmu tego budynku zakończyły się fiaskiem. Ambasada przeprowadziła się wówczas do nowego budynku przygotowywanego na cele mieszkalne urzędników ówczesnego Urzędu Miejskiego (Моссовет) z 1934 (arch. Iwan Zołtowski, Jan Żółtowski) w pobliżu placu Czerwonego przy ul. Mochowej 13 (Моховая ул.) (1934–1953)[9][10]. W okresie II wojny światowej ambasadę Stanów Zjednoczonych wraz z 20 przedstawicielstwami innych państw ewakuowano do ówczesnego Kujbyszewa, gdzie w latach 1941-1943 zajmowała Dom Ratnerów z pocz. XX w.[11] przy ul. Niekrasowskiej 62 (Некрасовская ул.)[12][13]. W tym okresie w Moskwie urzędowała jedynie placówka złożona z grupy urzędników z II sekretarzem na czele. Następnie ambasada powróciła z Kujbyszewa do Moskwy do dotychczas zajmowanego budynku przy ul. Mochowej 13. W 1953 ambasadzie przydzielono budynek mieszkalny z (arch. Jewgeni Stamo) z 1952 przy ul. Czajkowskiego 21-23 (ул. Чайковского), od 1994 nazywany Bulwarem Nowińskim (Новинский бульвар). Budynek ten był jednak zbyt mały dla potrzeb ambasady oraz nie zapewniał wystarczającego poziomu bezpieczeństwa. Dlatego cały czas trwały negocjacje w sprawie nowego miejsca dla amerykańskiej ambasady, które ułatwiał fakt poszukiwania przez rząd sowiecki nowego miejsca dla swojej ambasady w Waszyngtonie. Amerykanom ponownie proponowano przeniesienie ambasady na Wzgórza Leninowskie, jednak oferta ta została odrzucona z powodu zbyt dużej odległości tej lokalizacji od centrum Moskwy i budynków rządowych[14][15].

Problemy z budową nowej siedziby[edytuj | edytuj kod]

Ostatecznie uzgodniono bezpłatny wynajem 10-akrowej działki, zlokalizowanej za budynkiem ówczesnej ambasady przy ul. Czajkowskiego, na której miano przeprowadzić rozbudowę przedstawicielstwa. Umowa objęła również wynajem działki o powierzchni 1,8 akra, na której mieścił się Spaso House – od 1934 będący rezydencją amerykańskiego ambasadora.

Planowaną rozbudowę opóźnił fakt przedstawienia przez stronę sowiecką warunków, które nie zostały zaakceptowane przez rząd w Waszyngtonie. Sowieci zażądali, aby budowę prowadził lokalny wykonawca oraz kontrolę radzieckich urzędów na wszystkich etapach budowy. Ponadto projekt architektoniczny miał być zgodny z radzieckimi normami i technologiami. Należy jednak podkreślić, że takie warunki budowy ambasad miały zastosowanie w stosunku do wszystkich państw, budujących siedziby swoich misji w Moskwie. Impas został przełamany 4 grudnia 1972, gdy podpisano Umowę w sprawie warunków budowy dotyczącą zarówno budowy Ambasady Stanów Zjednoczonych w Moskwie, jak i Ambasady Związku Radzieckiego w Waszyngtonie, przyjmując identyczne warunki w stosunku do obu budów. Ustalono, że obie ambasady będą miały osiem kondygnacji. Zgodnie z umową państwo przyjmujące zapewniało materiały, przygotowanie placu budowy oraz wykonanie fundamentów i głównej konstrukcji budynku. Pozostałe prace wykonało państwo wysyłające przy użyciu wybranych przez siebie materiałów, przy pracach do czwartej kondygnacji zatrudniając lokalnych pracowników, a powyżej poziomu czwartego pracowników wybranych przez państwo wysyłające.

Kamień węgielny pod nowy budynek amerykańskiej ambasady wmurowano we wrześniu 1979. W sierpniu 1985 prace zostały przerwane po odkryciu w zbudowanych przez Sowietów podporach sprzętu nasłuchowego. W 1986 ukończono cześć kompleksu, z wyjątkiem budynku głównego. Z powodów bezpieczeństwa nowe budynki nie były wykorzystywane zgodnie z ich planowanych przeznaczeniem. W odpowiedzi Amerykanie nie dopuszczali do zajęcia przez Sowietów nowego kompleksu Ambasady ZSRR w Waszyngtonie[14][15][16].

W niepodległej Rosji[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec 1991 przewodniczący KGB Wadim Bakatin oficjalnie przekazał amerykańskiemu ambasadorowi plany rozmieszczenia podsłuchów w ambasadzie. Dotychczas Związek Radziecki zaprzeczał podsłuchiwania dyplomatów. Rząd amerykański był jednak nieufny wobec Moskwy i nie zajął nowych budynków. Po upadku komunizmu, 15 czerwca 1992, Stany Zjednoczone podpisały z Federacją Rosyjską Umowę uzupełniającą w sprawie warunków budowy, w której Rosjanie zgodzili się na przebudowę nowego kompleksu ambasady zgodnie z amerykańskim projektem architektonicznym oraz przy użyciu amerykańskich pracowników i materiałów. 6 października 1994 Kongres Stanów Zjednoczonych zatwierdził projekt rekonstrukcji budynku. W wyniku prac rozebrane zostały dwa najwyższe piętra, a następnie dobudowane cztery kondygnacje oraz penthaus. Nowy budynek przy Balszoj Dziewiatyńskim zaułku (Большой Девятинский переулок) uzyskał amerykański certyfikat bezpieczeństwa i 5 maja 2000 rozpoczęto do niego przeprowadzkę ambasady[14][15][16].

Przedstawiciele[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Ambasadorowie Stanów Zjednoczonych w Rosji.

Dwóch amerykańskich przedstawicieli w Rosji zostało później prezydentami Stanów Zjednoczonych. Byli to John Quincy Adams (minister pełnomocny w Rosji w latach 1809–1814), który był prezydentem w latach 1825–1829 oraz James Buchanan (poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny w Rosji w latach 1832–1833), prezydent w okresie 1857–1861[1].

Rezydencja ambasadora[edytuj | edytuj kod]

Rezydencja ambasadora Stanów Zjednoczonych w Moskwie w pałacu Wtorowa, Spaso House przy Spasopeskowskim Piereułku (1934-)

Tę funkcję pełni pałac Wtorowa (Особня́к Вто́рова) z 1915, określany przez stronę amerykańską tzw. Spaso-House, położony przy Spasopeskowskim Piereułku (Спасопесковский переулок) 10 (1934-)[17].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Chiefs of Mission for Russia. Departament Stanu Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2019-10-12]. (ang.).
  2. ↑ Дом Е. Занадворовой (по Галерной ул.), Эклектика, Архитектор Дютель Ю. О., Галерная ул., 59, Английская наб., 58 [online], www.citywalls.ru [dostęp 2020-06-21].
  3. ↑ Списки дипломатического корпуса в Санкт-Петербурге, 1835 г., Петербургский исторический журнал No 4 (2015)
  4. ↑ Saint Petersburg encyclopaedia [online], www.encspb.ru [dostęp 2020-06-21] (ang.).
  5. ↑ В. Г. Исаченко: Адреса официальных представительств США в Петербурге. Краткий архитектурный обзор, ИСТОРИЯ ПЕТЕРБУРГА No 3 (55). 2010
  6. ↑ Edward Jay Epstein: Dossier: The Secret History of Armand Hammer, Random House New York 1996
  7. ↑ Highlights in the History of U.S. Relations With Russia, 1780-June 2006. Ambasada Stanów Zjednoczonych w Moskwie. [dostęp 2019-10-12]. (ang.).
  8. ↑ О посольстве | Посольство и консульства США в Российской Федерации [online], ru.usembassy.gov [dostęp 2020-06-19] (ros.).
  9. ↑ «Мы до сих пор не видели такой работы»: что писали о доме Жолтовского на Моховой. część I
  10. ↑ «Мы до сих пор не видели такой работы»: что писали о доме Жолтовского на Моховой. część II
  11. ↑ Культурное наследие России/Самарская область/Самара — Путеводитель Викигид Wikivoyage [online], ru.wikivoyage.org [dostęp 2020-06-23] (ros.).
  12. ↑ Валерий Ерофеев: Куйбышев военный. [dostęp 2020-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-21)].
  13. ↑ Для участия в Параде Памяти в Самару прибыли 13 иностранных делегаций. 7.11.2018. [dostęp 2023-06-15]. (ros.).
  14. ↑ a b c U.S. Embassy Moscow. Ambasada Stanów Zjednoczonych w Moskwie. [dostęp 2019-10-12]. (ang.).
  15. ↑ a b c Посольство США в Москве. Ambasada Stanów Zjednoczonych w Moskwie. [dostęp 2019-10-12]. (ros.).
  16. ↑ a b U.S. Finally Opens Moscow Embassy / Building was delayed 15 years after Russians riddled it with bugs. SFGate. [dostęp 2019-10-12]. (ang.).
  17. ↑ Historia Spaso-House
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ambasada_Stanów_Zjednoczonych_w_Moskwie&oldid=72341761”