Ancistrochilus

*Ancistrochilus*
	; Ancistrochilus rothschildianus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	storczykowate
Podrodzina	epidendronowe
Rodzaj	Ancistrochilus
	Nazwa systematyczna
	Ancistrochilus Rolfe; Thiselton-Dyer, Fl. Trop. Africa 7: 44. Dec 1897
	Typ nomenklatoryczny
	A. thomsonianus (Rchb.f.) Rolfe
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ancistrochilus Rolfe – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae Juss.). Obejmuje dwa gatunki^[4] występujące naturalnie w strefie tropikalnej Afryki na obszarze od Gwinei aż po Ugandę i Tanzanię^[5]. Rośliny te uprawiane są jako ozdobne^[6]. Rodzaj został odkryty pod koniec XIX wieku przez Roberta Allena Rolfe'a i opisany przez niego w 1897 roku^[5]. Nazwa rodzajowa pochodzi z języka greckiego – słowo "ankistron" oznacza haczyk, natomiast "cheilos" wargę. Słowa te odnoszą się do haczykowatego kształtu warżki^[7].

Morfologia

Pokrój: Rośliny o pędach sympodialnych. Osiągają małe rozmiary. Pełzające kłącze ma do 5 cm długości. Posiada pojedynczą pseudobulwę w kształcie gruszki o szerokości do 5 cm, w formie skorupy żółwia. Wegetatywnie roślina przypomina Pleione. Pseudobulwy zwieńczone są przez dwa pofałdowane i lancetowate liście o długości do 30 cm. Liście te są delikatne i łatwo opadają^[5]^[6].
Kwiaty: Kwiatostany wzniesione, osiągają do 25 cm wysokości, pojawiają się zimą u podstawy pseudobulw. Wyrasta na nich od 3 do 7 kwiatów o średnicy 3–4 cm. Okwiat ma różową lub białą barwę i pozostaje na roślinie od września do grudnia. Dojrzałość pseudobulw (gdy są dobrze uformowane i nabrzmiałe) gwarantuje obfite kwitnienie. Rośliny mogą kwitnąć zarówno z liśćmi przy pseudobulwie, jak i bez nich^[5]^[8]^[6].

Biologia i ekologia

Epifity. Rosną w cienistych koronach drzew lasu deszczowego^[8], wśród gałęzi lub na gładkich pniach^[6], w regionach z możliwie najkrótszą porą suchą. Rośliny te spotykane są na wysokości od 50 do 1200 m n.p.m.^[8]^[6]

Systematyka

Rodzaj sklasyfikowany do plemienia Collabieae, podrodzina epidendronowe (Epidendroideae), rodzina storczykowate (Orchidaceae), rząd szparagowce (Asparagales) w obrębie roślin jednoliściennych^[9]^[10]^[11].

Wykaz gatunków^[9]^[12]

Ancistrochilus rothschildianus O'Brien
Ancistrochilus thomsonianus (Rchb.f.) Rolfe

Uprawa

Oświetlenie: Roślina wymaga stanowisk o dużej jasności – od 10 000 do 20 000 luksów. Jednak liście są chronione przez palącymi promieniami od kwietnia do września^[5].
Temperatura: Wymaga umiarkowanego ciepła lub ciepła od 15 °C do 30 °C^[5].
Podlewanie: Latem należy obficie podlewać, aby utrzymać wilgotność podczas okresu wegetacji, która trwa od kwietnia do października (do czasu pełnego wykształcenia się pseudobulw). Liście mogą być podlewane za każdym razem, dwa lub trzy razy w tygodniu w zależności od temperatury. Jeśli roślina jest uprawiana w formie epifitu, powinna być podlewana codziennie w okresie wegetacji oraz co dwa lub trzy dni podczas zimy^[5].
Wilgotność: Niezbędne jest utrzymanie wysokiej wilgotności powietrza od 70 do 90%. Będzie mieć to zasadnicze znaczenie podczas gorącego okresu. Ważny jest dobry obieg powietrza. W przypadku wysokich temperatur można codziennie zamaczać liście oraz dno doniczki^[5].
Nawożenie: Nie należy nawozić zimą, natomiast wymagane jest nawożenie od początku wegetacji aż do pełnego rozwoju pseudobulw. Od kwietnia do lipca należy dawać nawóz na silniejszy wzrost, w lipcu i sierpniu na zmianę nawóz na silniejszy wzrost oraz na kwitnienie, natomiast we wrześniu i październiku wyłącznie na kwitnienie. Dawka nawozu powinna wynosić od 400 do 600 µS^[5].
Przesadzanie: W związku z tym, że ta roślina jest epifitem, powinna być przesadzana w podłoże z cienkiej warstwy żywych torfowców, które ma zadanie utrzymać jego wilgotność. Można również rozwijać je w pojemniku z mieszaniną torfowców i grubej kory. Rośliny powinny być przesadzane co 2–3 lata lub później, aż przerosną doniczkę^[5].
Rozmnażanie: Przez podział kłącza, biorąc minimum dwie pseudobulwy i nowy pąk^[5].
Pobyt na zewnątrz latem: Pobyt na zewnątrz jest możliwy przy prawidłowym rozwoju rośliny, ale temperatura w nocy nie może spaść poniżej 15 °C. Ponadto będzie potrzebna ochrona roślin przed słońcem pomiędzy godziną 10. a 18. Ważne jest też utrzymanie odpowiedniej wilgotności^[5].
Szkodniki: Roślina nie jest podatna na szkodniki. Najprawdopodobniejszy wydaje się atak roztoczy, więc można zapobiegawczo stosować olej z miodli indyjskiej^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-08-02] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum (ING): Ancistrochilus. botany.si.edu. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
↑ Ancistrochilus. The Plant List. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Françoise Lecoufle, Philippe Lecoufle, Colette Barthelemy, Dominique Barthélemy, Gérard Schmidt: Le petit Larousse des orchidées. Paris: Larousse, 2013, s. 72-73. ISBN 978-2-03-585132-1. (fr.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Lutz Röllke: Storczyki. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2010, s. 18. ISBN 978-83-258-0326-1.
↑ Ancistrochilus Rolfe – Overview. [w:] The Orders and Families of Monocots [on-line]. e-monocot.org. [dostęp 2014-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 marca 2016)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Ancistrochilus Rolfe – Descriptions. [w:] The Orders and Families of Monocots [on-line]. e-monocot.org. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).
↑ ^a ^b Ancistrochilus. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2022-11-05].
↑ Ancistrochilus. Tropicos.org. [dostęp 2022-11-05].
↑ Ancistrochilus. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-05-26].
↑ Ancistrochilus. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-05-26].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-08-02] (ang.).

[ing-3] Index Nominum Genericorum (ING): Ancistrochilus. botany.si.edu. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).

[tpl-4] Ancistrochilus. The Plant List. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).

[larousse-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Françoise Lecoufle, Philippe Lecoufle, Colette Barthelemy, Dominique Barthélemy, Gérard Schmidt: Le petit Larousse des orchidées. Paris: Larousse, 2013, s. 72-73. ISBN 978-2-03-585132-1. (fr.).

[rollke-6] Lutz Röllke: Storczyki. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2010, s. 18. ISBN 978-83-258-0326-1.

[monocot2-7] Ancistrochilus Rolfe – Overview. [w:] The Orders and Families of Monocots [on-line]. e-monocot.org. [dostęp 2014-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 marca 2016)]. (ang.).

[monocot1-8] Ancistrochilus Rolfe – Descriptions. [w:] The Orders and Families of Monocots [on-line]. e-monocot.org. [dostęp 2014-10-23]. (ang.).

[kew-9] Ancistrochilus. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2022-11-05].

[tropicos-10] Ancistrochilus. Tropicos.org. [dostęp 2022-11-05].

[NCBI-11] Ancistrochilus. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-05-26].

[CoL-12] Ancistrochilus. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-05-26].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]