Andrea Palladio
Andrea Palladio (ur. 30 listopada 1508 w Padwie, zm. 19 sierpnia 1580 w Maser) – włoski architekt i teoretyk architektury.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w skromnej rodzinie rzemieślniczej, pod nazwiskiem Andrea di Pietro della Gondola, a zmienił je na Andrea Palladio pod wpływem swego mecenasa i poety, Gian Giorgio Trissino. Studiował architekturę, zabytki starożytnego Rzymu, dzieła architektów, takich jak Giulio Romano, Donato Bramante i Baldassare Peruzzi, a także dzieło Witruwiusza.
Pierwszym poważnym zadaniem powierzonym mu do realizacji była renowacja fasady Basilica a Vicenza (nowy wystrój XV-wiecznego Palazzo della Ragione poprzez jego nową obudowę z krużgankami i przekrycie hali Palazzo ogromną drewnianą kolebką o konstrukcji zbliżonej do odwróconego kadłuba fregaty) w 1549 (tzw. Basilica Palladiana). W latach 1558 do 1566 zajmował się odbudową i dokończeniem budowy XV-wiecznej katedry w Vicenzie. Następne prace powstawały w tej samej okolicy. Były to rezydencje i budynki użyteczności publicznej, w tym pałace miejskie: Barbaran da Porto, Chiericati, Thiene, Porto, Valmarana, wille [pałace, rezydencje podmiejskie]: Villa Capra zwana Villa Rotonda w Vicenzie czy willa Foscari (la Malcontenta) w Mira koło Wenecji.
W okresie od 1560 do 1580 Palladio zbudował kilka kościołów w Wenecji, w tym: San Francesco della Vigna, San Giorgio Maggiore i Il Redentore. W 1567 zbudował drewniany (z galerią krytą dachem) most w Bassano nad rzeką Brentą (odbudowany po zniszczeniach II wojny światowej). Ponadto zbudował murowany ceramiczny most wsparty na kamiennych kolebkach nad rzeką Tesiną w Torri di Quartesolo w 11 lat od pierwszych szkiców w 1569 (most wzorowany na antycznych rzymskich).
Jego ostatnim dziełem był Teatro Olimpico w Vicenzie, ukończony w pięć lat po śmierci architekta, w 1585[1].
Jako wczesny nowożytny architekt zawarł w formie traktatu i stosował systemowe zasady organizacji i projektowania przestrzeni rezydencjonalnych. Był pod wpływem architektury i starożytnej sztuki rzymskiej, wykorzystywał rozwiązania stosowane w budowlach antycznych.
Jest autorem traktatów o architekturze. Jego Cztery księgi o architekturze (wł. I quattro libri dell'architettura) stały się inspiracją dla twórców epoki klasycyzmu.
Silne oddziaływanie miały poglądy artysty w Anglii, gdzie jego dzieło wydano w 1709[2], a jego kontynuatorzy, Inigo Jones, Christopher Wren i inni, stworzyli styl zwany palladianizmem.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pierre Chaunu: Cywilizacja wieku Oświecenia. Warszawa: PIW, 1993, s. 300. ISBN 83-06-02339-0.
- ↑ Pierre Chaunu: Cywilizacja wieku Oświecenia. Warszawa: PIW, 1993, s. 301. ISBN 83-06-02339-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- sylwetka Palladio w językach: angielskim, francuskim i niemieckim
- Andrea Palladio – strona w serwisie ArchINFORM (ang. • niem.)
- ISNI: 0000 0001 2122 2209
- VIAF: 17227673
- ULAN: 500021650
- LCCN: n80038415
- GND: 118591355
- NDL: 00452046
- LIBRIS: pm1352373zj3p2t
- BnF: 119184708
- SUDOC: 02738425X
- SBN: IT\ICCU\CFIV\075479
- NLA: 35406748
- NKC: ola2003162797
- BNE: XX1081333
- NTA: 068607504
- Open Library: OL539775A, OL5043064A
- NLI: 000102910
- PTBNP: 29588
- CANTIC: a10451882
- CONOR: 9665635
- WorldCat