Przejdź do zawartości

Andrew Bonar Law

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrew Bonar Law
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 września 1858
Kingston

Data i miejsce śmierci

30 października 1923
Londyn

Premier Wielkiej Brytanii
Okres

od 23 października 1922
do 22 maja 1923

Przynależność polityczna

Partia Konserwatywna

Poprzednik

David Lloyd George

Następca

Stanley Baldwin

Faksymile

Andrew Bonar Law (ur. 16 września 1858 w Kingston w Nowym Brunszwiku, zm. 30 października 1923 w Londynie) – premier Wielkiej Brytanii w latach 1922–1923. Law, z pochodzenia Kanadyjczyk, został premierem z ramienia Partii Konserwatywnej, lecz zły stan zdrowia zmusił go do złożenia urzędu.

Wczesne lata życia i początki kariery politycznej

[edytuj | edytuj kod]

Był synem wielebnego Jamesa Lawa z Portrush z irlandzkiego hrabstwa Antrim oraz Annie Kidston, pochodzącą z Glasgow. W 1860 r. matka przyszłego premiera zmarła podczas porodu. Przez kilka następnych lat znajdował się pod opieką swojej ciotki, Janet Kidston, która mieszkała u szwagra do czasu swego powtórego zamążpójścia. W wieku 12 lat wyjechał wraz z nią do Szkocji. Kształcił się tam w Gilbertfield School w Hamilton w latach 1870–1873 oraz w Glasgow High School w latach 1873–1875.

W wieku 16 lat Bonar Law rozpoczął pracę w banku rodziny Kidstonów. Uczęszczał również na wieczorowe zajęcia organizowane przez Uniwersytet Glasgow. Następnie rozpoczął karierę biznesmena. W 1885 r. został partnerem w William Jacks & Co., firmie zajmującej się finansowaniem handlu żelazem. W 1890 r. zaręczył się z Annie Robley, którą poślubił 24 marca 1891 r. w Helensburgh w hrabstwie Dunbartonshire.

Andrew i Annie mieli razem siedmioro dzieci. Pierwsze z nich urodziło się martwe. Jedna z córek, Isabel, poślubiła sir Fredericka Sykesa. Najmłodszy syn Bonar Lawa, Richard, został 1. baronem Coleraine. Dwóch synów późniejszego premiera zginęło podczas I wojny światowej. Charles zginął walcząc w szeregach King’s Own Scottish Borderers w bitwie o Gazę w 1917 r. James, członek Royal Flying Corps, został w 1917 r. zestrzelony na froncie zachodnim.

Na czele Partii Konserwatywnej

[edytuj | edytuj kod]

W 1900 r. Bonar Law został wybrany do Izby Gmin jako reprezentant okręgu Glasgow Blackfriars and Hutchesontown. W 1902 r. został parlamentarnym sekretarzem przy Zarządzie Handlu. Sprawował ten urząd do upadku konserwatywnego rządu Balfoura w 1905 r. Rok później przegrał wybory parlamentarne w swoim okręgu. Do Izby Gmin powrócił jeszcze w 1906 r. po wyborach uzupełniających w okręgu Dulwich. Ponownie przegrał wybory w 1910 r. i ponownie powrócił po wyborach uzupełniających, tym razem w okręgu Bootle w 1911 r.

Również w 1911 r. Arthur Balfour zrezygnował ze stanowiska lidera Partii Konserwatywnej. Nowym liderem został Bonar Law, który był kompromisowym kandydatem wysuniętym gdy Austen Chamberlain i Walter Long nie mogli uzyskać wystarczającego poparcia. W następnych latach w obszarze zainteresowania Bonar Lawa znajdowały się sprawy ceł oraz autonomii Irlandii.

W 1915 r. Bonar Law wszedł w skład gabinetu wojennego Herberta Henry’ego Asquitha jako minister ds. kolonii. Kiedy w 1916 r. nowym premierem został David Lloyd George, Bonar Law został kanclerzem skarbu i przewodniczącym Izby Gmin. W 1918 r. zmienił okręg wyborczy na Glasgow Central. W 1919 r. został Lordem Tajnej Pieczęci, pozostając jednocześnie przewodniczącym Izby Gmin. W 1921 r. zrezygnował ze stanowisk rządowych i partyjnych z powodu złego stanu zdrowia.

Premier Wielkiej Brytanii

[edytuj | edytuj kod]

Bonar Law ponownie stanął na czele Partii Konserwatywnej w 1922 r., kiedy dotychczasowym lider, Austen Chamberlain, zrezygnował z powodu wystąpienia partii z koalicji rządowej. Bonar Law stanął również na czele nowego rządu. Wybory 1922 r. zakończyły się zwycięstwem konserwatystów, którzy uzyskali większość w Izbie Gmin.

Nowy premier nie pozostał jednak długo na swoim stanowisku. W 1923 r. zdiagnozowano u niego raka gardła. W maju Bonar Law zrezygnował ze stanowiska premiera. Zmarł jeszcze w tym samym roku w Londynie.

Gabinet Andrew Bonar Lawa, październik 1922 – maj 1923

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Rząd Andrew Bonar Lawa.

Zmiany

  • kwiecień 1923 r. – Neville Chamberlain zastępuje Arthura Griffitha-Boscawena na stanowisku ministra zdrowia

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • R.J.Q. Adams, Bonar Law, John Murray, Londyn, 1999, ISBN 0-7195-5422-5.
  • Robert Blake, The Unknown Prime Minister: The Life and Times of Andrew Bonar Law, 1858-1923, Londyn, 1955

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]