Andrzej Braun

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Braun
Ilustracja
Andrzej Braun (2004)
Data i miejsce urodzenia

19 sierpnia 1923
Łódź

Data i miejsce śmierci

9 listopada 2008
Warszawa

Dziedzina sztuki

literatura

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Andrzej Braun (ur. 19 sierpnia 1923 w Łodzi, zm. 9 listopada 2008 w Warszawie) – polski pisarz, poeta, reportażysta.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Matka Brauna, Anna z Żylińskich (1889–1952), pochodziła z polskiej rodziny szlacheckiej. Ojciec Andrzeja Brauna, Jan Tymoteusz Braun (ur. 1887), był wnukiem górala z Bawarii, którego syn dotarł do Łodzi w poszukiwaniu pracy około połowy XIX w. Ojciec, od 1926 roku do wybuchu II wojny światowej był kierownikiem Szkoły Powszechnej nr 30 im. św. Stanisława Kostki w Łodzi, przy ul. Wspólnej 5/7. Był również działaczem okręgu łódzkiego Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz prezesem Polskiej Organizacji Wojskowej w okręgu łódzkim[1]. Andrzej Braun był bratem Włodzimierza (ur. i zm. w 1917), Michaliny Wisłockiej (1921–2005) – lekarza-ginekologa i seksuolożki, oraz Jana (1926–2015) – sumerologa.

Andrzej Braun maturę zdał w Łodzi, w wieku 16 lat, a w 1939 roku złożył dokumenty do Szkoły Morskiej w Gdyni.

Przed wojną rodzina Braunów mieszkała w pomieszczeniu służbowym szkoły, której kierownikiem był ojciec. W I połowie października 1939 rodzinę wykwaterowano, gdy przejęli szkołę niemieccy okupanci. Następnie, przez obóz przesiedleńczy na Radogoszczu w Łodzi (kilkanaście godzin pobytu), wywiezieni zostali transportem przesiedleńczym do Krakowa. Stąd rodzina wyjechała do wsi Narama w powiecie miechowskim (15 km od Krakowa), gdzie ojciec objął stanowisko nauczyciela i tu pozostał do końca okupacji wraz z żoną i synami, a córka, Michalina Wisłocka, wyjechała do męża do Warszawy.

Od 1940 roku Andrzej Braun był żołnierzem ZWZ-AK, w 1944 roku działał w partyzantce na Kielecczyźnie.

Zadebiutował w roku 1946 na łamach tygodnika „Kuźnica” (Łódź) jako poeta. Studiował filologię polską na Uniwersytecie Łódzkim i na Uniwersytecie Wrocławskim oraz na Wydziale Dramatycznym w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Od 1947 roku był członkiem PPR. Członkiem PZPR był w latach 1948-1968. Od 1949 roku pracował w wydziale kultury KC PZPR. W latach 1950–1952 był członkiem redakcji tygodników „Nowa Kultura” (kierownik działu poetyckiego) i „Sztandar Młodych”. W latach 1953–1954 był pracownikiem szpitala Polskiego Czerwonego Krzyża w Korei Północnej, a w latach 1954–1956 pracował jako korespondent wojenny dziennika „Trybuna Ludu” w Pekinie. Od 1957 do 1963 roku pełnił funkcję kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Droga”, zaś w latach 1963–1966 kierownika Redakcji Filmowej Telewizji Polskiej. Od 1973 do 1974 roku był stypendystą University of Iowa w USA.

Grób Andrzeja Brauna na cmentarzu Powązkowskim

Od roku 1975 był prezesem Polskiego Klubu Conradowskiego a od 1994 przewodniczącym Rady Kultury przy prezydencie RP. 23 sierpnia 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[2]. W latach 1990–1993 pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 51-1-5)[3].

Rodzina

Ze związku z Zofią ze Świeżawskich (1918–1995) urodziła się córka Ewa Braun[4] – scenograf i dekorator.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Tomiki poezji[edytuj | edytuj kod]

Powieści[edytuj | edytuj kod]

  • Lewanty
  • Zdobycie nieba
  • Próżnia
  • Próba ognia i wody
  • Bunt
  • Rzeczpospolita chwilowa
  • Wallenrod
  • Królestwo konieczności

Tomy opowiadań[edytuj | edytuj kod]

  • Zwycięzcy znad Tatu-Ho
  • Noc długich noży
  • Piekło wybrukowane i inne opowiadania

Inne (reportaże, opowieści, szkice)[edytuj | edytuj kod]

  • W kraju odzyskanych przyjaciół
  • Blask ciemności
  • Samolotem i lektyką
  • Śladami Conrada
  • Kreacje Costaguany. Świat południowoamerykański u Conrada
  • Piękna śmierć (opowiadanie z maja 1946)[5]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Ekranizacje[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Filmowe adaptacje utworów Andrzeja Brauna.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ "Łódź w Ilustracji", 1933, nr 14, s. 2
  2. ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
  3. ↑ Cmentarz Stare Powązki: ANDRZEJ BRAUN, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-10-31].
  4. ↑ Andrzej Braun M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-01-03].
  5. ↑ [w:] Rok pracy. Jednodniówka sprawozdawczo-informacyjna Bratniej Pomocy Studentów UŁ; Łódź 1946, s. 37–40.
  6. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  7. ↑ Związek Rzemiosła Polskiego: Laureaci Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta w latach 1994–2009. [dostęp 2014-09-11].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 126–127.
  • Wisłocka Michalina, Malinka, Bratek i Jan, Warszawa 1998.
  • Wisłocka Michalina, Miłość na całe życie. Wspomnienia z czasów beztroski, Warszawa 2002.
  • Włodzimierz Kalicki, „Lord Jim i Mister Braun”, Gazeta Wyborcza 2–3 lipca 2011, dostęp 2013-10-14
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrzej_Braun&oldid=72395478”