Andrzej Dragan

Andrzej Dragan
	; Andrzej Dragan (2019)
Data i miejsce urodzenia	16 maja 1978 ; Konin
	profesor nauk fizycznych
	Specjalność: fizyka teoretyczna, optyka kwantowa, fizyka atomowa
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	2006 – fizyka teoretyczna ; Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
Habilitacja	2014 – relatywistyczna teoria informacji kwantowej ; Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
Profesura	2023
	Odznaczenia
	Fryderyk 2025
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Andrzej Dragan (ur. 16 maja^[1] 1978 w Koninie^[2]) – polski fizyk teoretyk i artysta: fotograf, kompozytor oraz twórca filmowy^[3], a także popularyzator nauki. Profesor nauk fizycznych^[4], profesor na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i profesor wizytujący na Narodowym Uniwersytecie Singapuru. Zdobywca nagród krajowych i międzynarodowych.

Jako fizyk zajmuje się m.in. informacją kwantową w wersji relatywistycznej, habilitując się z tego tematu i uzyskując tytuł profesora^[5]. Jako fotograf stworzył własny styl portretu.

Życiorys

Jest synem Anny Dragan – dziennikarki i pisarki^[6]^[7]^[8]. Studiował na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego^[2], 9 stycznia 2006 roku uzyskał tam stopień doktora nauk fizycznych z wyróżnieniem na podstawie pracy pt. Komunikacja przy użyciu pojedynczych fotonów poprzez niedoskonałe kanały kwantowe^[5]. 15 grudnia 2014 roku habilitował się na macierzystym wydziale przedstawiając dysertację pt. Relatywistyczna informacja kwantowa^[5]. 29 maja 2023 uzyskał tytuł profesora nauk fizycznych^[5]. Pracował w Imperial College London oraz w University of Nottingham^[2]. Został profesorem wizytującym na Narodowym Uniwersytecie Singapuru^[2]. Był sekretarzem naukowym Komitetu Głównego Olimpiady Fizycznej. W Instytucie Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Warszawskiego kieruje grupą badawczą, która zajmuje się relatywistycznymi aspektami zjawisk kwantowych^[2].

Twórczość

Fizyka

Napisał 50 prac z zakresu optyki kwantowej, relatywistycznej teorii informacji kwantowej, teorii względności, kwantowej teorii pola w zakrzywionych czasoprzestrzeniach^[2] oraz trzy książki:

2019: Kwantechizm, czyli klatka na ludzi, wyd. Fabuła Fraza – książka popularnonaukowa poświęcona m.in. fizyce kwantowej^[9];
2021: Unusually Special Relativity, wyd. World Scientific Publishing – podręcznik szczególnej teorii względności;
2022: Kwantechizm 2.0, wyd. Otwarte, ISBN 978-83-813-5137-9.

Jest laureatem nagród naukowych Polskiego Towarzystwa Fizycznego za najlepszą pracę magisterską, European Science Foundation, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej^{[potrzebny przypis]}, Ministra Edukacji^{[potrzebny przypis]}, nagrody „Zostańcie z nami” tygodnika „Polityka”^{[potrzebny przypis]}. Był również dwukrotnie stypendystą University of Oxford^{[potrzebny przypis]}.

Zajmuje się popularyzacją badań naukowych^[10]^[11] był uczestnikiem kilku konferencji TEDx, m in. w Poznaniu^[12]. Udzielał wywiadów internetowemu Radiu Naukowemu^[13] i polskim youtuberom^[14]^[15]^[16].

Współautor pracy (wraz z m.in. Arturem Ekertem) dotyczącej dopuszczalności istnienia tachionów w ramach szczególnej teorii względności^[17].

Fotografia

Fotografować zaczął w 2003 roku. Wypracował własną technikę cyfrowej obróbki fotograficznej, nazywaną efektem Dragana, która zapoczątkowała szeroko powielany styl portretu^[18].

Dragan jest autorem sesji fotograficznych, w których uczestniczyło wiele znanych osób^[19], m.in.:

2016: Joss Stone (pozowała nago),
2010: Jim Broadbent,
2007: Mads Mikkelsen (pozował z embrionem kota)^[3]^[19],
2005: David Lynch (pozował z kurą)^[3]^[19],
2005: Jan Peszek,
2004: Jerzy Urban (pozował z cygarem i z nagą kobietą w tle)^[3]^[19],
2004: Kuba Wojewódzki.

Dragan był autorem wystaw w Mediolanie, Paryżu, Londynie, Nowym Jorku, Amsterdamie i Tokyo^[19], opublikował swoje zdjęcia na okładkach kilkudziesięciu czasopism i książek w wielu krajach świata^[3] m.in. w filipińskim magazynie fotograficznym „Digital Photographer Philippines”, czy też magazynach m.in. we Włoszech, Francji Wenezueli, Czechach i Rumunii^[19].

Dragan znany jest z szokujących, prowokacyjnych i kontrowersyjnych sesji fotograficznych. Wykonał m.in. serię portretów anorektycznej modelki i portret poranionego mężczyzny w koronie cierniowej (obydwie sesje z 2006 r.)^[3]. Znany jest również jako autor zdjęć do kampanii reklamowych takich marek jak Converse, Energizer, PlayStation, Xbox, czy Play^[19]. Jest zdobywcą tytułu Fotograf Roku 2007 brytyjskiego czasopisma Digital Camera, jego prace były nominowane do Złotego Lwa na festiwalu reklamowym w Cannes, zdobywał też nagrody na festiwalach reklamowych Golden Drum, Epica Awards, Corbis Awards, Photo Masters Cup London oraz KTR^[19].

Muzyka i film

W latach 90. tworzył, pod pseudonimem „Dreamer”, muzykę na komputerach Amiga^[20] w ramach Demosceny. Jest współzałożycielem międzynarodowej grupy Nah-Kolor^{[potrzebny przypis]}.

Andrzej Dragan stworzył także:

nagradzane krótkometrażowe filmy artystyczne, inspirowane teoriami fizycznymi^[21],
krótkie filmy i reklamy m.in. dla HBO oraz Netflixa,
teledyski, m.in. dla Behemotha, Quebonafide (za który dostał Fryderyka w kategorii teledysk roku^[22]^[23]) i Hani Rani.

Przypisy

↑ Dr hab. Andrzej Dragan [online], Universität der Drei Generationen Uniwersytet Trzech Pokoleń [dostęp 2023-04-27] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Andrzej Dragan nie tylko o kwantach. Urząd Miejski w Koninie, 2019-04-12. [dostęp 2020-04-03].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f I. Torbicka, Makabreski według Andrzeja Dragana, „Gazeta Wyborcza. Poznań” nr 268, 16.11.2007, „Z drugiej strony”, s. 2.
↑ M.P. z 2023 r. poz. 605
↑ ^a ^b ^c ^d Prof. dr hab. Andrzej Dragan, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-03-06] .
↑ PERSABIO.pl, Spotkanie Autorskie z Anną Dragan [online], LM.pl – pierwszy portal w regionie [dostęp 2022-10-29] (pol.).
↑ PERSABIO.pl, Szpula Anny Dragan. Jak rozplątać te nici? [online], LM.pl – pierwszy portal w regionie [dostęp 2022-10-29] (pol.).
↑ Spacer w puszczy z Anną Dragan – Konin. Tu płynie energia [online], www.konin.pl [dostęp 2022-10-29] .
↑ Ludwika Tomala: Kwantechizm – pan raczy żartować, panie Dragan. [w:] Nauka w Polsce [on-line]. Fundacja PAP, 2019-03-07. [dostęp 2020-04-03].
↑ Artykuły popularnonaukowe w miesięczniku „Delta” [dostęp 2021-07-20]
↑ Andrzej Dragan, Teoria kwantowa vs. czarne dziury, kanał „Zapytaj fizyka” na YouTube, 8 maja 2019 [dostęp 2021-09-18].
↑ Andrzej Dragan, Mechanika kwantowa i upadek starej fizyki | TEDxPoznan, kanał TEDx Talks na YouTube, 28 grudnia 2015 [dostęp 2021-09-21].
↑ Kwantowa zasada względności, czyli nadświetlni obserwatorzy brani na serio, radionaukowe.pl [dostęp 2021-09-18].
↑ Andrzej Dragan, O co chodzi w fizyce kwantowej – wywiad w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, kanał „Astrofaza” na YouTube, 17 czerwca 2019 [dostęp 2021-09-18].
↑ Wini x Andrzej Dragan – rozmowa, kanał WINI na YouTube, 15 stycznia 2021 [dostęp 2021-09-18].
↑ Andrzej Dragan: bezczelny fizyk, który rozwiązał zagadkę mechaniki kwantowej. [dostęp 2023-12-26].
↑ Przełomowe odkrycie fizyków [online], Uniwersytet Warszawski, 12 lipca 2024 [dostęp 2024-12-31] (pol.).
↑ Jeden z tutoriali opisujących technikę efektu Dragana
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Oficjalna strona fotografa
↑ Krótki wywiad z „Dreamerem”
↑ DYLATACJA CZASU – FILM O FIZYCE, KTÓREGO NIE ZDOŁASZ ZAPOMNIEĆ. CHOĆ BĘDZIESZ CHCIAŁ [online], CrazyNauka.pl [dostęp 2018-07-22] .
↑ PERSABIO.pl, Fryderyki 2025. Koninianin nagrodzony za najlepszy teledysk roku [online], LM.pl - pierwszy portal w regionie, 6 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-06] .
↑ Fryderyki 2025. Kto wygrał? Krzysztof Zalewski z trzema statuetkami! [online], RMF FM [dostęp 2025-04-06] .

Linki zewnętrzne

Fizyka

Kanał autorski na YouTube (ang.) [dostęp 2023-04-13] – zawiera m.in. wykłady ze szczególnej teorii względności.
Lista publikacji na portalu Google Scholar [dostęp 2023-04-13].

Sztuka

Utwory muzyczne skomponowane przez Andrzeja Dragana, Amiga Music Preservation [dostęp 2021-07-20].
Tomasz Wojciuk, „Robię fotografię głów” – wywiad z Andrzejem Draganem [dostęp 2021-07-20].

[1] Dr hab. Andrzej Dragan [online], Universität der Drei Generationen Uniwersytet Trzech Pokoleń [dostęp 2023-04-27] (pol.).

[k-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Andrzej Dragan nie tylko o kwantach. Urząd Miejski w Koninie, 2019-04-12. [dostęp 2020-04-03].

[gazeta-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f I. Torbicka, Makabreski według Andrzeja Dragana, „Gazeta Wyborcza. Poznań” nr 268, 16.11.2007, „Z drugiej strony”, s. 2.

[MP-4] M.P. z 2023 r. poz. 605

[nauka-polska-5] Prof. dr hab. Andrzej Dragan, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-03-06] .

[6] PERSABIO.pl, Spotkanie Autorskie z Anną Dragan [online], LM.pl – pierwszy portal w regionie [dostęp 2022-10-29] (pol.).

[7] PERSABIO.pl, Szpula Anny Dragan. Jak rozplątać te nici? [online], LM.pl – pierwszy portal w regionie [dostęp 2022-10-29] (pol.).

[8] Spacer w puszczy z Anną Dragan – Konin. Tu płynie energia [online], www.konin.pl [dostęp 2022-10-29] .

[9] Ludwika Tomala: Kwantechizm – pan raczy żartować, panie Dragan. [w:] Nauka w Polsce [on-line]. Fundacja PAP, 2019-03-07. [dostęp 2020-04-03].

[10] Artykuły popularnonaukowe w miesięczniku „Delta” [dostęp 2021-07-20]

[11] Andrzej Dragan, Teoria kwantowa vs. czarne dziury, kanał „Zapytaj fizyka” na YouTube, 8 maja 2019 [dostęp 2021-09-18].

[12] Andrzej Dragan, Mechanika kwantowa i upadek starej fizyki | TEDxPoznan, kanał TEDx Talks na YouTube, 28 grudnia 2015 [dostęp 2021-09-21].

[13] Kwantowa zasada względności, czyli nadświetlni obserwatorzy brani na serio, radionaukowe.pl [dostęp 2021-09-18].

[14] Andrzej Dragan, O co chodzi w fizyce kwantowej – wywiad w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, kanał „Astrofaza” na YouTube, 17 czerwca 2019 [dostęp 2021-09-18].

[15] Wini x Andrzej Dragan – rozmowa, kanał WINI na YouTube, 15 stycznia 2021 [dostęp 2021-09-18].

[16] Andrzej Dragan: bezczelny fizyk, który rozwiązał zagadkę mechaniki kwantowej. [dostęp 2023-12-26].

[17] Przełomowe odkrycie fizyków [online], Uniwersytet Warszawski, 12 lipca 2024 [dostęp 2024-12-31] (pol.).

[corel-18] Jeden z tutoriali opisujących technikę efektu Dragana

[strona-19] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Oficjalna strona fotografa

[wywiad-20] Krótki wywiad z „Dreamerem”

[21] DYLATACJA CZASU – FILM O FIZYCE, KTÓREGO NIE ZDOŁASZ ZAPOMNIEĆ. CHOĆ BĘDZIESZ CHCIAŁ [online], CrazyNauka.pl [dostęp 2018-07-22] .

[22] PERSABIO.pl, Fryderyki 2025. Koninianin nagrodzony za najlepszy teledysk roku [online], LM.pl - pierwszy portal w regionie, 6 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-06] .

[23] Fryderyki 2025. Kto wygrał? Krzysztof Zalewski z trzema statuetkami! [online], RMF FM [dostęp 2025-04-06] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

1994–1999	„Zanim zrozumiesz” – Varius Manx (1994) „Dotyk” – Edyta Górniak (1995) Bolesław Pawica (1996) „Chłopaki nie płaczą” – T.Love (reżyseria: Łukasz Zadrzyński) (1997) „To nie był film” – Myslovitz (reżyseria: Wojciech Smarzowski) (1998) „Prawy do lewego” – Kayah i Goran Bregović (reżyseria: Filip Kovčin, Bolesław Pawica i Jarosław Szoda) (1999)
2000–2009	„Dla ciebie” – Myslovitz (reżyseria: Krzysztof Pawłowski) (2000) „Niekochana” – O.N.A. (reżyseria: Joanna Rechnio) (2001) „Wolność słowa” – Püdelsi (reżyseria: Krzysztof Pawłowski) (2003) „Sutra” – Sistars (reżyseria: Anna Maliszewska) (2004) „Rower” – Lech Janerka (reżyseria: Rafał Garcarek) (2005) „Trudno mi się przyznać” – Ania (reżyseria: Kama Czudowska i Miguel Nieto) (2006) „Era retuszera” – Nosowska (reżyseria: Anna Maliszewska) (2008) „W aucie” – Sokół, gościnnie: Pono (reżyseria: Kuba Łubniewski) (2009)
2010–2019	„Pies 1” – BiFF (reżyseria: Grzegorz Nowiński) (2010) „Bang Bang” – Ania Dąbrowska (reżyseria: Mateusz Rakowicz i Tymon Wyciszkiewicz) (2011) „Krzyżówka dnia” – Brodka (reżyseria: Krzysztof Skonieczny) (2012) „Fastrygi” – Mela Koteluk (reżyseria: Tomasz Gliński) (2015) „W dobrą stronę” – Dawid Podsiadło (reżyseria: Piotr Onopa) (2016) „Pastempomat” – Dawid Podsiadło (reżyseria: Sebastian Pańczyk) (2017) „Abduł Bey” – Jazz Band Młynarski-Masecki (reżyseria: Kobas Laksa) (2018) „Początek” (reżyseria: Tadeusz Śliwa) (2019)
Od 2020	„Nag Champa” (reżyseria: Sebastian Pańczyk) (2020) „Annuszka” (reżyseria: Monika Brodka i Przemek Dzienis) (2021) „Game Change” (reżyseria: Monika Brodka i Przemek Dzienis) (2022) „Sadza” (reżyseria: Monika Brodka) (2023) „Bym poszedł” (reżyseria: Krzysztof Kiziewicz) (2024) „Futurama 3 (fanserwis)” (reżyseria: Andrzej Dragan) (2025)