Andrzej Grasela

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Grasela
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 listopada 1880
Roztoki

Data i miejsce śmierci

4 marca 1965
Sanok

Narodowość

polska

Faksymile
Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
Multimedia w Wikimedia Commons

Andrzej Grasela (ur. 13 listopada 1880 w Roztokach, zm. 4 marca 1965 w Sanoku) – polski nauczyciel.

Grobowiec Andrzeja i Janiny Grasela w Sanoku

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 13 listopada 1880 w Roztokach jako syn Jana i Katarzyny z domu Garbarz[1][2][3][4]. Absolwent Państwowego Gimnazjum imienia króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle z 1900[5][2][4]. Odbył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie[2][4]. Podjął pracę w szkolnictwie, reskryptem z 22 listopada 1904 jako kandydat zawodu nauczycielskiego został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Złoczowie, gdzie uczył języka łacińskiego i języka polskiego[6][1][4]. Reskryptem z dnia 24 stycznia 1907 otrzymał urlop na drugie półrocze roku szkolnego 1906/1907 celem ułatwienia przygotowania się do egzaminu nauczycielskiego[7], który złożył 20 maja 1908[1]. Dnia 1 września 1908 został mianowany nauczycielem rzeczywistym[1]. W kolejnych latach pracował w założonej w 1908 Filii C. K. Gimnazjum w Stryju, gdzie uczył języka polskiego, języka łacińskiego oraz był zawiadowcą polskiej biblioteki uczniów, a od 1912 pomocnikiem kierowników Jana Lebiedzkiego i Wilhelma Kuczery w czynnościach kancelaryjnych[1][8][9][10][11][4]. Rozporządzeniem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 11 stycznia 1912 został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim i otrzymał tytuł c. k. profesora[12]. Podczas I wojny światowej był zwolniony ze służby wojskowej[9]. Od 1915 był dyrektorem prywatnego gimnazjum żeńskiego w Stryju[4]. Został odznaczony austro-węgierskim Krzyżem Jubileuszowym dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych[11]. Od 1918 do 1919 był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej w Stryju[2]. W 1919 został aresztowany przez Ukraińców i osadzony w obozie koncentracyjnym[2].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w okresie II Rzeczypospolitej pozostawał profesorem przemianowanego II Państwowego Gimnazjum w Stryju, gdzie uczył języka polskiego,języka łacińskiego i był zawiadowcą biblioteki profesorskiej[13]. Na rok szkolny 1929/1930 oraz 1930/1931 otrzymywał bezpłatny urlop celem pełnienia obowiązków kierownika Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego w Stryju[14][15]. Rozporządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 5 września 1931 został powołany na stanowisko dyrektora Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku z dniem 1 sierpnia 1931[16] i sprawował to stanowisko do 1939[4][17]. W szkole uczył języka polskiego[18]. Na przełomie 1932/1933 został wybrany przewodniczącym zarządu Koła Przyjaciół Harcerstwa w Sanoku i pełnił tę funkcję w kolejnych latach[19][2]. W dekadzie lat 30. przyczynił się do odnowy infrastruktury szkoły[4]. Był członkiem Rady Szkolnej Okręgowej w Sanoku. Został członkiem zarządu powołanego w 1934 komitetu obwodowego w Sanoku Towarzystwa Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych[20]. Zasiadł w komitecie organizacyjnym I Zjazdu Absolwentów z okazji 50-lecia pierwszej matury w gimnazjum w 1938[21]. W 1934 został zaszeregowany do grup VI w zawodzie[22]. 25 lipca 1934 został wybrany członkiem zarządu Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sanockiej[23][24]. Wiosną 1935 wszedł w skład komitetu organizacyjnego przyszłego koła historyków w Sanoku, tworzono z inicjatywy prof. Kazimierza Hartleba[25]. Przed 1939 w Sanoku był członkiem założycielem Powszechnego Banku Kredytowego (PBK), przewodniczącym Towarzystwa Popierania Budowy Szkół Powszechnych, przewodniczącym koła Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, członkiem zarządu sanockiego oddziału Polskiego Czerwonego Krzyża[26], sekretarzem grupy „Zrąb”[2]. W 1938 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[27].

Po zakończeniu II wojny światowej ponownie był dyrektorem reaktywowanego gimnazjum od 1945 do czerwca 1946[4]. Decyzją Ministerstwa Oświaty został przeniesiony w stan spoczynku z dniem 1 lipca 1947[4]. Od września 1947 pracował jako nauczyciel w szkołach mechanicznych przy sanockiej Fabryce Wagonów[4], gdzie pełnił funkcję zastępcy dyrektora Władysława Dziduszki: od 1947 do 1949 w charakterze społecznym, od 1949 do 1953 etatowo w randze wicedyrektora ds. pedagogicznych.

Jako emerytowany nauczyciel zamieszkiwał przy ulicy Jarosława Dąbrowskiego 22 w Sanoku[28][29]. Był członkiem Komitetu Organizacyjnego Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury[30].

Andrzej Grasela do końca życia zamieszkiwał w Sanoku przy ul. Jarosława Dąbrowskiego 30[3]. Zmarł 4 marca 1965 w Sanoku[3]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku[3]. Od 25 maja 1907 jego żoną była Janina z domu Wierońska (1888-1969)[2][3][31].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 46.
  2. ↑ a b c d e f g h Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 228.
  3. ↑ a b c d e Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 63 (poz. 18).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k Józef Stachowicz: Gimnazjum Męskie w latach 1880–1958. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 58-59, 66.
  5. ↑ Księga pamiątkowa 70-lecia Państwowego Gimnazjum imienia króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle 1868-1938. Jasło: 1938, s. 118.
  6. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Złoczowie za rok szkolny 1905. Złoczów: 1905, s. 25, 28.
    •Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Złoczowie za rok szkolny 1906. Złoczów: 1906, s. 17.
  7. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Złoczowie za rok szkolny 1907. Złoczów: 1907, s. 23, 26.
  8. ↑ Sprawozdanie Filii C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1910. Stryj: 1910, s. 1.
    •Sprawozdanie Filii C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1912. Stryj: 1912, s. 1.
    •Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1913. Stryj: 1913, s. 3.
    •Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1914. Stryj: 1914, s. 3.
  9. ↑ a b Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1915/1916. Stryj: 1916, s. 3.
  10. ↑ Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1916/1917. Stryj: 1917, s. 3.
    •Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1917/18. Stryj: 19186, s. 3.
  11. ↑ a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1021.
  12. ↑ Sprawozdanie Filii C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1912. Stryj: 1912, s. 3.
  13. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum II w Stryju za rok szkolny 1921. Stryj: 1921, s. 3.
  14. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum Państwowego II w Stryju za rok szkolny 1929/30. Stryj: 1930, s. 6.
  15. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum Państwowego II w Stryju za rok szkolny 1930/31. Stryj: 1931, s. 6.
  16. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 500, nr 9 z 25 września 1931. 
    •Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum II w Stryju za rok szkolny 1931/32. Stryj: 1932, s. 6.
    •XLV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1931/32. Sanok: 1932, s. 3.
  17. ↑ Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne, Szkolnictwo podstawowe i średnie. Nauczycielski ruch związkowy, Państwowe Gimnazjum Męskie im. Królowej Zofii w Sanoku, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 576.
  18. ↑ XLV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1931/32. Sanok: 1932, s. 1.
    •XLVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1932/33. Sanok: 1933, s. 1.
    •XLVII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1933/34. Sanok: 1934, s. 1.
    •XLVIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1934/1935. Sanok: 1935, s. 1.
  19. ↑ Czesław Mazurczak: Harcerstwo Sanockie 1910–1949. Kraków: Harcerska Oficyna Wydawnicza, 1990, s. 64.
    •XLVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1932/33. Sanok: 1933, s. 21.
    •XLVII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1933/34. Sanok: 1934, s. 21.
    •XLVIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1934/1935. Sanok: 1935, s. 2, 8.
  20. ↑ Starostwo powiatowe w Sanoku. Stowarzyszenia i związki 1930-1939 (zespół 23, sygn. 17, nr mikr. 160760). Archiwum Państwowe w Przemyślu, s. 311.
  21. ↑ Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 4.
  22. ↑ XLVII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1933/34. Sanok: 1934, s. 4.
  23. ↑ Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne, Środowisko kulturalne, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 616.
  24. ↑ Zbigniew Koziarz. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka (1904–1994). „Rocznik Sanocki”. VII, s. 12, 1995. ISSN 0557-2096. 
  25. ↑ Z ruchu kulturalnego w Sanoku. „Kurier Warszawski”. Nr 119, s. 5, 2 maja 1935. 
  26. ↑ Starostwo powiatowe w Sanoku. Stowarzyszenia i związki 1930-1939 (zespół 23, sygn. 17, nr mikr. 160760). Archiwum Państwowe w Przemyślu, s. 356.
  27. ↑ Odznaczenia z okazji XV-lecia L. O. P. P.. „Wschód”. Nr 99, s. 6, 9 października 1938. 
  28. ↑ Józef Stachowicz: Nasi profesorowie na zjeździe. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 86.
  29. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 125.
  30. ↑ Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 6.
  31. ↑ Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 123 (poz. 90).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrzej_Grasela&oldid=71914539”