Andrzej Lam

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Lam
Ilustracja
Andrzej Lam (2015)
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

26 grudnia 1929
Grudziądz

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: filologia polska, historia i teoria literatury, literaturoznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1964

Habilitacja

1976

Profesura

1979

Funkcja Jednostka PAN

Członek Prezydium
Komitet Nauki o Języku Polskim (1979–1981)

Profesor emeritus
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Zakład

Teorii Literatury i Poetyki w Instytucie Filologii Polskiej (1970–1982),
Historii Literatury Polskiej XX wieku (1982–2001)

Stanowisko

kierownik

Okres zatrudn.

1951–2001

Uczelnia

Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku

Wydział

Filologii Polskiej

Okres zatrudn.

2004–2014

Odznaczenia
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej Złoty Krzyż Zasługi Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota)
Multimedia w Wikimedia Commons

Andrzej Lam (ur. 26 grudnia 1929 w Grudziądzu[1]) – polski historyk literatury i krytyk, polonista, tłumacz poezji łacińskiej i niemieckiej, profesor nauk humanistycznych. Członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Związany z Uniwersytetem Warszawskim (1951–2001)[2] i z Akademią Humanistyczną im. A. Gieysztora w Pułtusku (2004–2014). W roku akademickim 1982/1983 wykładał literaturę polską na Uniwersytecie Jana Gutenberga w Moguncji.

Należał do zespołu założycielskiego „Przeglądu Humanistycznego”[3]. Był redaktorem dwutygodnika literackiego „Współczesność” [4] , współredaktorem „Miesięcznika Literackiego” i „Rocznika Literackiego”[5]. Redaktor edycji Pism Karola Irzykowskiego. Wydał z rękopisu wspomnienia Stanisława Lama Życie wśród wielu i Mieczysława Jastruna Pamięć i milczenie. Wraz z Arturem Hutnikiewiczem był współredaktorem przewodnika encyklopedycznego Literatura polska XX wieku. Przewodniczył jury Warszawskiej Premiery Literackiej 1985–2009[6].

Przełożył Dzieła wszystkie Horacego (1992) i utwory poetów niemieckich: pieśniarzy minnesangu i Pieśni o Nibelungach, Wolframa von Eschenbach, Sebastiana Branta, Anioła Ślązaka, J.W. Goethego, F. Schillera (oda Do Radości), F. Hölderlina, Novalisa, J. Eichendorffa, H. Heinego, E. Mörikego; S. Georgego, R. M. Rilkego, G. Trakla, E. Stadlera, G. Heyma, G. Benna, P. Celana i in.

Prace historyczno- i teoretycznoliterackie A. Lama dotyczą nurtów awangardowych w literaturze XX wieku, języka poetyckiego, wątków tradycji literackiej ujętych komparatystycznie (Kochanowski i Horacy, Mickiewicz i Anioł Ślązak, polski modernizm i niemiecki ekspresjonizm). Obszerniejsze studia poświęcił twórczości W. Sieroszewskiego (był współredaktorem wydania jego Dzieł), K. Irzykowskiego, B. Leśmiana, J. Przybosia, J. Szaniawskiego, W. Broniewskiego, K.I. Gałczyńskiego, W. Sebyły, W. Gombrowicza, M. Hemara, A. Janty, ks. J. Twardowskiego, K. Wojtyły, T. Różewicza, W. Szymborskiej, Z. Herberta, S. Grochowiaka[7].

Ważniejsze publikacje:

  • Jan Kochanowski. Andrzej Frycz Modrzewski. [W:] Wielcy Polacy Odrodzenia, 1956
  • Wiersze i krajobrazy. Antologia poetycka (wspólnie z J. Trznadlem), 1960
  • Opisanie z pamięci. Antologia poetycka londyńskiej grupy „Kontynentów”, 1965
  • Wyobraźnia ujarzmiona, 1967 (szkice lit. i rozprawy)
  • Polska awangarda poetycka. Programy lat 1917–1923, t. 1 Instynkt i ład, t. 2 Manifesty i protesty (Antologia), 1969
  • Kolumbowie i współcześni. Antologia poezji polskiej po roku 1939, 1972; 2. wyd. 1976
  • Z teorii i praktyki awangardyzmu, 1976.
  • Marksizm i literaturoznawstwo współczesne. Antologia (wspólnie z B. Owczarkiem), 1979
  • Ze struny na strunę. Wiersze poetów Polski Odrodzonej 1918–1978, 1980
  • Mainzer Vorlesungen über die polnische Literatur seit 1918, München 1983
  • Lupus in fabula. Szkice literackie, 1988
  • Literatur Polens 1944 bis 1985. Einzeldarstellungen, oprac. zespół autorów pod kier. A.Lama., Berlin 1990
  • Die literarische Avantgarde in Polen. Dichtungen–Manifeste–Theoretische Schriften, przeł. Z. Wilkiewicz, Tübingen 1990
  • Inne widzenie. Studia o poezji polskiej i niemieckiej, Warszawa 2001
  • Poznać to, co mówimy. Prace filologiczne i wspomnienia, 2009.
  • Portrety i spotkania, 2014; wyd. zmienione 2018
  • Anioł Ślązak Mickiewicza, 2015
  • Antologia niemieckiej poezji klasycznej od średniowiecza do Celana, 2022.

Andrzej Lam jest synem Longina i Janiny z domu Zgórniak, jest synem bratanka Jana i bratankiem Stanisława i Władysława. Ożenił się w 1960 roku z Donatą Świtalską (zm. 2021[8]). Miał dwóch braci: Jerzy – chemik (zm. 2000), Janusz – logistyk (zm. 2002)[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Andrzej Lam | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2024-02-11] (pol.).
  2. ↑ A. Lam, Polonistyka warszawska po wojnie, w: Nasz Uniwersytet. Wspomnienia pracowników UW, 2016.
  3. ↑ A. Lam, „Przegląd Humanistyczny” w sporze o nowoczesność, w: PH – 50 lat, 2007.
  4. ↑ A. Lam, Epizod ze „Współczesnością”, w: Poznać to, co mówimy, s. 153–181.
  5. ↑ A. Lam, Zofia Szmydtowa jako redaktorka „Rocznika Literackiego”, RL 1977, 1980.
  6. ↑ Książki Warszawskiej Premiery Literackiej, rozmawia B. Petrozolin-Skowrońska, w: „Kronika Warszawy", 2013, nr 2.
  7. ↑ Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. 5, 1997, s. 9–13, i t. 10 (uzupełnienia), 2007, s. 523–524;
  8. ↑ Nekrolog Donaty Lam.
  9. ↑ Słownik badaczy literatury polskiej, red. J. Starnawski, t. IV, 2001, s. 210: Lam Longin Ryszard

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrzej_Lam&oldid=73356967”