Aniela Aleksandrowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aniela Aleksandrowicz
Ilustracja
Aniela Aleksandrowiczówna (przed 1906)
Miejsce spoczynku

Cmentarz Obrońców Lwowa

Zawód, zajęcie

nauczycielka

Miejsce zamieszkania

Lwów

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Wawrzyn Akademicki

Aniela Aleksandrowicz[1]polska nauczycielka, działaczka społeczna i niepodległościowa związana ze Lwowem.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej na przełomie XIX i XX wieku pracowała jako starsza nauczycielka szkoły żeńskiej we Lwowie[2]. Pod koniec XIX wieku działała w tajnym ruchu niepodległościowym na obszarze Galicji[3].

Działała społecznie. 6 kwietnia 1902 zasiadła w radzie nadzorczej Wytwórczo-Handlowej Spółki Przyborów Szkolnych we Lwowie[4]. Była sekretarką Związku Nauczycielek we Lwowie (powstałego w 1903 z połączenia Związku Koleżeńskiego Byłych Seminarzystek i Nauczycielek ze Stowarzyszeniem Nauczycielek)[5]. Była członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego we Lwowie od 1903 do 1906[6]. Przystąpiła do Towarzystwa Szkoły Ludowej[7], pełniła funkcję prezes koła lwowskiego TSL[8], otrzymała godność członka honorowego TSL[9]. Była zastępcą sekretarza i od 1907 do 1912 sekretarzem zarządu Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie[10][11][12][13], od 1909 do 1916 członkiem zarządu Towarzystwa Szkoły Handlowej we Lwowie[14], członkiem zarządu Towarzystwa Gniazd Sierocych[15], członkiem czynnym zwyczajnym Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej we Lwowie[16][17][18][19][20], członkiem wydziału Zjednoczenia Chrześcijańskich Polskich Towarzystw Kobiecych[21].

Pod koniec I wojny światowej wzięła udział w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w latach 20. pełniła funkcję dyrektorki szkoły powszechnej we Lwowie[22]. Była członkiem Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego (1924–1926). W 1929 ze stanowiska kierowniczki siedmioklasowej szkoły powszechnej żeńskiej im. Klementyny Tańskiej we Lwowie została spensjonowana[23].

Działała w Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie[24], w której zasiadała w zarządzie[25], w komisji rewizyjnej[26]. Organizacja zainicjowała budowę Cmentarza Obrońców Lwowa. W latach 20. działała w Bloku Katolicko-Narodowym[27].

Została pochowana na Cmentarzu Obrońców Lwowa[28].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Często przedstawiana jako „Aniela Aleksandrowiczówna”.
  2. Wiec narodowy we Lwowie. „Nowa Reforma”, s. 1, Nr 115 z 21 maja 1903. 
  3. Wacław M. Borzemski: Pamiętnik tajnych organizacji niepodległościowych na terenie byłej Galicji w latach 1880-1897. Lwów: 1930, s. 186.
  4. Kronika.. „Gazeta Lwowska”. Nr 80, 9 kwietnia 1902. 
  5. Dom nauczycielek we Lwowie. „Nowości Illustrowane”. Nr 52, s. 2, 13, 29 grudnia 1906. 
  6. 1868–1908 Księga Jubileuszowa Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. 1908: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne we Lwowie, s. 58.
  7. Polski Kongres Pedagogiczny we Lwowie. „Rodzina i Szkoła”, s. 253, Z. 17, 18, 19, 20 z 1909. 
  8. Irena Łozińska. Z wizytą u kobiet. Kobiety Lwowa. „Świat”, s. 16, Nr 21 z 27 maja 1933. 
  9. Sprawozdanie Zarządu Głównego T. S. L. z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1924. Kraków: 1925, s. 77.
  10. Wiadomości bieżące. „Słowo Polskie”, s. 6, Nr 161 z 12 kwietnia 1906. 
  11. VI. Sprawozdanie Polskiego Muzeum Szkolnego za czas od 1. kwietnia 1908 do 31. marca 1909. Lwów: 1909, s. 4.
  12. XXIX. Sprawozdanie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie za czas od 1.kwietnia 1912 do 31. marca 1913. 1913, s. 110.
  13. Dziesięciolecie Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie 1903-1913. Lwów: 1913, s. 57.
  14. Towarzystwo Szkoły Handlowej we Lwowie w piętnastolecie 1908-1923. Lwów: 1923, s. 15.
  15. Kronika. Towarzystwo Gniazd Sierocych. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 32 z 11 lutego 1909. 
  16. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1907. 1908: Lwów, s. 29.
  17. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1909. 1910: Lwów, s. 2, 27.
  18. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1910. 1911: Lwów, s. 2, 25.
  19. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1912. 1913: Lwów, s. 3, 40.
  20. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1913. 1914: Lwów, s. 6, 40.
  21. Do kobiet polskich. „Słowo Polskie”, s. 4, Nr 383 z 29 sierpnia 1914. 
  22. Przed wielkiem świętem Lwowa. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 262 z 21 listopada 1923. 
  23. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 365, Nr 10 z 9 października 1929. 
  24. Stanisław Nicieja: Dzieje budowy i unicestwienie cmentarza Obrońców Lwowa. [dostęp 2015-04-13].
  25. Krzysztof Bulzacki: Cmentarz Obrońców Lwowa. [dostęp 2015-04-13].
  26. Orlętom Straż Mogił Polskich Bohaterów. Przewodnik po Cmentarzu Obrońców Lwowa. Lwów: Towarzystwo Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1934, s. 34.
  27. Ogłoszenie. „Głos Jarosławski”, s. 1, Nr 3 z 21 stycznia 1928. 
  28. Cmentarz Obrońców Lwowa - Nazwiska od A do Ł. [dostęp 2015-04-13].
  29. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 32.
  30. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 607 „za krzewienie czytelnictwa”.