Annały
Annały (łac. annales) – inaczej roczniki, najwcześniejsza forma piśmiennictwa historiograficznego pod postacią mniej lub bardziej rozbudowanych zapisków rejestrujących w porządku chronologicznym najważniejsze dla danej społeczności czy kraju wydarzenia.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Europa[edytuj | edytuj kod]
Gatunek pojawił się już w starożytnej Grecji, a bardzo popularność zyskał w Cesarstwie Rzymskim, gdzie dane gromadzone m.in. w Annales pontificum, czyli rocznikach najwyższego kapłana, bywały opracowywane literacko, nierzadko z moralistycznym czy parenetycznym wydźwiękiem. W średniowieczu miały przeważnie formę lakonicznych zapisków spisywanych głównie w klasztorach, na marginesach tablic świąt ruchomych (np. tablic paschalnych), czasem jednak przyjmowały postać rozbudowaną narracyjnie, upodabniając się do kronik[1]. Niektóre, jak np. Annales Regni Francorum (Roczniki Królestwa Franków), czy Annales Cambriae (Roczniki Walijskie), miały charakter oficjalny.
Polska[edytuj | edytuj kod]
Najstarsze zabytki polskiej annalistyki to:
- Roczniki zaginione:
- Roczniki małopolskie:
- Rocznik świętokrzyski dawny
- Rocznik kapituły krakowskiej (Rocznik kapitulny krakowski)
- Rocznik Traski
- Roczniki wielkopolskie:
- Rocznik lubiński
- Rocznik poznański starszy (Rocznik poznański I)
- Rocznik poznański młodszy (Rocznik poznański II)
- Spominki poznańskie
- Roczniki cysterskie (śląskie):
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Hayden White w The Content of Form: Narrative Discourse and Historical Representation analizuje różnice między rocznikami a kronikami
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Ossolineum, 2000;
- J. A. Cuddon, Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Penguin Books, 1991;