Anna Kazimierzówna
 Płyta nagrobna Anny Kazimierzówny kościół w Mindelheim | |
| |
| hrabina Celje | |
| Okres |
od 1385 |
|---|---|
| Jako żona | |
| Następczyni |
Anna z Schaunbergu |
| księżna Teck | |
| Okres |
od 1394 |
| Jako żona | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Miejsce spoczynku |
Bliżej nieznane |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo |
Kunegunda Kazmierzówna |
| Mąż |
Wilhelm Cylejski |
| Dzieci | |
| Mąż |
Ulryk von Teck |
Anna Kazimierzówna (ur. 1366, zm. 1425[a]) – królewna polska z dynastii Piastów, hrabina Celje w latach 1380-1392, księżna Teck od 1394 roku.
Córka króla Polski Kazimierza III Wielkiego i jego czwartej żony, Jadwigi żagańskiej[1], córki Henryka V Żelaznego. Żona hrabiego Celje Wilhelma oraz księcia Teck Ulryka[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ojciec Anny, król Kazimierz III zawierając 25 lutego 1365 we Wschowie małżeństwo z Jadwigą żagańską popełnił bigamię, ponieważ żyła jeszcze jego prawna żona, Adelajda Heska[3][4]. Do dziś kwestia tego, czy ostatecznie zostało uznane za legalne przez papieża, budzi wątpliwości historyków[5]. Córki urodzone z tego małżeństwa, najstarsza Anna, Kunegunda i Jadwiga, były uznawane jako dzieci nieślubne. 5 grudnia 1369 roku papież Urban V legitymizował Annę i jej siostrę Kunegundę, jednak bez prawa do dziedziczenia tronu polskiego[5][1]. Akt legitymizacji Anny wiązał się z planami jej ojca, który pragnął wydać jedną z córek za jednego z synów cesarza Karola IV. W obydwu przypadkach, aby małżeństwo mogło dojść do skutku, potrzebna była dyspensa papieska, ponieważ Wacław Luksemburski był prawnukiem Kunegundy, siostry Kazimierza III Wielkiego[6], a Zygmunt Luksemburski jego prawnukiem[1]. W dwóch dokumentach z 5 grudnia 1369 roku papież Urban V udzielił dyspensy od przeszkody pokrewieństwa między córkami króla a synami cesarza, odpowiednio Wacławem i Zygmuntem. Ostatecznie piastowsko-luksemburskie małżeństwo nie doszło do skutku i przed 13 czerwca 1370 roku zaręczyny zostały zerwane[1]. Na mocy wcześniejszych układów następcą tronu Kazimierza był jego siostrzeniec, król Węgier Ludwik Wielki, który został zobowiązany do wydania swoich kuzynek za mąż.
W 1371 roku, rok po śmierci ojca i powrocie matki do jej rodzinnego Żagania, Anna wraz z siostrą Jadwigą, z inicjatywy ciotki Elżbiety Łokietkówny, została wysłana na dwór królewski w Budzie i tam spędziła resztę dzieciństwa[5]. Papież Grzegorz XI w bulli z 11 października 1371 roku legitymizował Jadwigę Kazimierzównę i potwierdził legitymizację Anny, ponownie podkreślając, że córki króla Kazimierza nie mają praw do dziedziczenia tronu polskiego[1].
6 kwietnia 1380 roku Anna została wydana za mąż za hrabiego cylejskiego Wilhelma, wnosząc mu w posagu 20 000 czerwonych złotych. Z małżeństwa z Wilhelmem urodziła córkę, przyszłą królową Polski, Annę Cylejską. 19 sierpnia 1392 roku Wilhelm zmarł i Anna została wdową. W 1394 roku poślubiła Ulryka księcia Teck.
W 1403 roku Anna przybyła do Krakowa na koronację swojej córki Anny, która od 1402 roku była żoną króla Polski, Władysława Jagiełły[7][8].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln, Neue Folge, Band I.2, Tafel 274, Verlag: Vittorio Klostermann, Frankfurt a. M. 2000ː Podana została data śmierci 9 czerwca 1422. Miejsce pochówku w tym samym kościele gdzie mąż Ulrich I. Herzog von Teck, tzn. St. Stephan Kirche, Mindelheim. Zachowała się płyta nagrobna z piaskowca z przedstawieniem Anny von Teck.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Marek Teler, Anna, córka Kazimierza Wielkiego i teściowa Władysława Jagiełły [online], histmag.org, 15 maja 2018 [dostęp 2023-08-08].
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 413.
- ↑ Marek Teler, Jadwiga żagańska, ostatnia żona Kazimierza Wielkiego: małżeństwo w atmosferze skandalu [online], 22 marca 2018 [dostęp 2023-09-10].
- ↑ Kazimierz Jasiński, Małżeństwa i koligacje polityczne Kazimierza Wielkiego, 30 maja 1987 [dostęp 2023-09-10].
- ↑ a b c Urbański 2006 ↓, s. 152.
- ↑ Lidia Korczak, Anna, [w:] Krzysztof Ożóg, Stanisław Szczur (red.), Piastowie. Leksykon biograficzny, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1999, s. 599-601, ISBN 83-08-02829-2.
- ↑ Marek Urbański, Poczet królowych i żon władców polskich, 2006, s. 181.
- ↑ Urbański 2006 ↓, s. 181.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marek Urbański, Poczet królowych i żon władców polskich, Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 978-83-7404-307-6.
- Krystyna Pieradzka, Anna (1366–1425) w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 122–123.