Anna Zbysława Praxmayer

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Anna Praxmayer
Imię i nazwisko

Anna Zbysława Praxmayer

Data i miejsce urodzenia

29 kwietnia 1937
Lwów

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie

Dziedzina sztuki

rzeźbiarstwo

Ważne dzieła

Pomnik „Vittoria” Monumento alla Resistenza w Sesto San Giovanni w aglomeracji Mediolanu

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Sesto San Giovanni – Monumento alla Resistenza (Vittoria)
Sesto San Giovanni – Monumento alla Resistenza(inne języki) (Vittoria)

Anna Zbysława Praxmayer (ur. 29 kwietnia 1937 we Lwowie) – polska artystka rzeźbiarka[1][2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Córka Jana Mariana Praxmayera (1908–1986) radcy prawnego oraz Antoniny z d. Niedźwieckiej. Obydwoje rodzice byli absolwentami Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Antonina – matematyk, uczennica sławnego matematyka Stefany Banacha, była wieloletnią wykładowczynią matematyki w AGH i UJ. Tworzyła Politechnikę w Szczecinie[potrzebny przypis].

Anna Praxmayer urodziła się we Lwowie. Rodzina Praxmayerów mieszkała przy ul. Małachowskiego 2. Anna urodziła się jako drugie dziecko, W 1935 r. przyszedł na świat Tadeusza (starszy brat), w 1939 r. Andrzej (młodszy brat), doktor fizyki, inżynier w Centralnym Laboratorium Optyki w Warszawie[3], który zmarł w 1994 r.

W czasie wojny Praxmayerowie przenieśli się ze Lwowa do Krakowa[potrzebny przypis].

W 1956 r. w Krakowie Anna Praxmayer ukończyła z wyróżnieniem Liceum Sztuk Plastycznych. Studiowała rzeźbę w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W roku 1961 zrobiła absolutorium w Katedrze Malarstwa Monumentalnego u prof. Wacława Taranczewskiego. Dyplom na Wydziale Rzeźby uzyskała u prof. Jerzego Bandury w 1962 r. jako pierwsza w Polsce otrzymała tytuł magistra artysty rzeźbiarza[4]. Ukończyła również Studium Pedagogiczne.

Jerzy Bandura zgłosił jej kandydaturę do stypendium im. Stelli Sas-Korczyńskiej, ufundowanego dla upamiętnienia zmarłej żony przez włoskiego architekta Piera Bottoniego dla młodych rzeźbiarek, absolwentek polskich uczelni artystycznych[5]. Anna pokonała kontrkandydatki i została wybrana przez mediolańską Accademia di belle Arti di Brera. Jako trzecia z kolei stypendystka (po Marii Stachurskiej i Pelagi Wojewodziance) przybyła do Mediolanu w 1962 r[4]. Tam w mediolańskiej akademii sztuki wybrała pracownię Marino Marini. W czasie pobytu wyrzeźbiła rzeźbę Kołysanka. Za swoje prace rzeźbiarskie uzyskała I nagrodę w konkursie Accademia di Belle Arti di Brera. Po ukończeniu pobytu stypendialnego pozostała jeszcze rok w Mediolanie, otrzymawszy od architekta propozycję współpracy przy realizacji pomnika. Bottoni dostarczył artystce ogólny szkic koncepcyjny formy monumentu oraz wyjaśnił, jakie przedstawienia powinien on zawierać. Praxmayer wykonała makietę pomnika i znajdujące się na nim kompozycje figuralne, ilustrujące ideę Bottoniego, a następnie z pomocą pracowników technicznych zrealizowała ostateczną wersję. W 1963 roku nastąpiło otwarcie monumentalnego (35 metrowego) pomnika „Vittoria” (Pomnik Ruchu Oporu/Monumento alla Resistenza)[6] w Mediolanie (Sesto S.Giovanni)[7], poświęconego ruchowi oporu[8][9][10]. Burmistrz Mediolanu wręczył jej list z podziękowaniami. Na pomniku znalazło się również jej imię i nazwisko. Po powrocie do Polski artystka utrzymywała nadal bliskie kontakty z Włochami, wykonała m.in. wystrój rzeźbiarski kościoła św. Maksymiliana Kolbe w Rawennie[11] i przez wiele lat zasiadała w jury odbywającego się w tym mieście biennale małych form rzeźbiarskich, organizowanym przez franciszkańskie Centro Dantesco.

Trzynaście lat artystka poświęciła pracy pedagogicznej w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie[12]. Uczestniczyła w wielu sympozjach rzeźbiarskich polskich i zagranicznych oraz jako Komisarz Artystów Polskich w latach 1985–1998 w pracach Międzynarodowego Jury konkursów organizowanych przez Centro Dantesco w Rawennie, we Włoszech. Pełni funkcję Rzeczoznawcy Ministerstwa Kultury i Sztuki w dziedzinie rzeźby współczesnej. Jest autorką rzeźb plenerowych, pomnika, wielu płaskorzeźb ceramicznych i małych form rzeźbiarskich, medali, rzeźb ołtarzowych, witraży, monumentalnej kompozycji w brązie na fasadzie kościołów w Stalowej Woli i płaskorzeźb ceramicznych dla Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Sosnowcu, tablic pamiątkowych poświęconych np. Marszałkowi J. Piłsudskiemu. Zrealizowała również relikwiarze: do bazyliki Santa Maria in Porto w Rawennie z lat 1998–2000 oraz do Katedry Lwowskiej, gdzie spoczęły relikwie wyniesionego na ołtarze w czerwcu br. przez papieża Jana Pawła II ks. Zygmunta Gorazdowskiego[potrzebny przypis].

Prace Anny Praxmayer były prezentowane na blisko trzystu wystawach rzeźby i medalierstwa, w Polsce i za granicą, w tym indywidualnych: na wystawie malarstwa w 1962 w Perugii, a w 1969 na Capri we Włoszech oraz wystawy rzeźby i medalierstwa „FIDEM” w Krakowie. Prace artystki znajdują się w zbiorach prywatnych w Polsce i za granicą (np. w zbiorach królowej Elżbiety II, w USA, we Francji, Włoszech, w Niemczech) oraz w muzeach w Watykanie, Puszkina w Moskwie i w licznych muzeach polskich: Muzeum Sztuki Medalierskiej we Wrocławiu, Muzeum Katedralnym w Krakowie czy Muzeum Sztuki w Łodzi i Muzeum Narodowym w Poznaniu. Za swoje prace artystka otrzymała szereg nagród i wyróżnień. I nagrodę w konkursie rzeźbiarskim Accademia di Belle Arti di Brera (1962) w Mediolanie, Grand Prix na Międzynarodowym Sympozjum Sztuk Pięknych w Rydze (1982), I nagrodę i zlecenie do realizacji w konkursie na Medal Uniwersytetu Jagiellońskiego (1995)[potrzebny przypis].

Została odznaczona za pracę twórczą w dziedzinie rzeźby w 1989 roku Złotym Krzyżem Zasługi. Medalem 600-lecia odnowienia Akademii Krakowskiej w roku 2000[13].

Mieszka i pracuje w Krakowie. Jej pracownia mieści się przy ul. Emaus[potrzebny przypis].

Realizacje monumentalne[edytuj | edytuj kod]

  • 1963 – Pomnik „Vittoria” w Mediolanie[14][15]
  • 1976 – Rzeźba ołtarzowa Chrystus „Salwator” i Droga Krzyżowa w kościele XX Salwatorianów pw. Boskiego Zbawiciela w Krakowie na Zakrzówku[15][16]
  • 1983 – Kompozycje w brązie na fasadzie bazyliki M.B. Królowej Polski w Stalowej Woli
  • 1986–1987 – Wojewódzki Szpital Specjalistyczny św. Barbary w Sosnowcu[17][18]
  • Aranżacja Domu Hutnika w Krynicy
  • Sanatorium „Dzwonkówka” w Szczawnicy
  • 1999 – Ołtarz z marmuru Carrara oraz wystrój rzeźbiarski w kościele Św. Maximiliana Kolbego, Rawenna, Lido Adriano, Włochy[11][15]
  • 2004 – Jubileuszowy Ołtarz i Ambona w kościele Ojców Kamedułów na Bielanach w Krakowie
  • Wielka Kaplica w Centrum Miłości Zwycięskiej, Centrum św. Maksymiliana Marii Kolbego, Harmęże (płaskorzeźba ceramiczna)

Medale[edytuj | edytuj kod]

  • 1979 – Jana Pawła II, dar Naukowców Miasta Krakowa dla Papieża[19]
  • 1988 – Medal na 75-lecie Teatru Polskiego, Warszawa[19]
  • 1997 – Medal Projetto Dante, Ravenna, Włochy[20]
  • Medal Gorazdowskiego
  • Medal Marty Wieckiej
  • 2005 – Dr. J. Czerwiakowskiego, Bene Merentibus dla Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Chirurgów Polskich[potrzebny przypis]
  • 2007 – Medal Olgierda Cecila Zienkiewicza, Polskie Towarzystwo Metod Komputerowych Mechaniki, Politechnika Krakowska[19][21]
  • 2010 – Medal „Plus ratio quam vis” dla upamiętnienia 600-lecia odnowienia UJ przez Św. Jadwigę królową i króla Władysława Jagiełłę, otrzymał w 1997 r. Ojciec Święty Jan Paweł II[22][23]
  • 2011 – Kapitana Wrony (Lądowanie bez podwozia)[19]
  • 2014 – TRYPTYK, poświęcony Janowi Pawłowi II, stworzony na wystawę w Zamku Królewskim w Warszawie[19][24]

Tablice pamiątkowe[edytuj | edytuj kod]

  • 1983 – Eugeniusza Kwiatkowskiego oraz kompozycja monumentalna poświęcona Bohaterom AK, na fasadzie bazyliki M. B. Królowej Polski, Stalowa Wola[25][26][27]
  • 1986 – Marszałka Józefa Piłsudskiego na Dworcu Głównym w Krakowie (całkowita rekonstrukcja ze zdjęcia tablicy zniszczonej przez Niemców podczas II woj. św.)[28]
  • 2012 – Dwie tablice z okazji Rocznicy 100-lecia urodzin Jerzego Turowicza, Kraków[29][19][30]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • I-sza Nagroda w Konkursie Rzeźbiarskim BRERA
  • Główna Nagroda na Międzynarodowym Sympozjum Rzeźbiarskim, Ryga, Łotwa
  • 1973 – Grand Prix i Medal „Rzeźba Roku”[31]
  • I-sza Nagroda w ogólnopolskim konkursie na Medal Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakow'95 (pierwszy egzemplarz srebrny wręczono Królowej Angielskiej Elżbiecie II a medal srebrny pozłacany Janowi Pawłowi II w czasie Jego wizyty w UJ w roku 1997)
  • I-sza Nagroda i realizacja LOGO Pielgrzymki Jana Pawła II, Kraków '97
  • Realizacja tablicy dla Fundacji Kościuszkowskiej z USA w Collegium Novum, Kraków, 2002

Prace w zbiorach[edytuj | edytuj kod]

  • Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II w Częstochowie[32]
  • Muzeum Puszkina w Moskwie
  • Muzeum Sztuki w Łodzi[33]
  • Muzeum Dantego w Ravennie
  • Zbiory Papieskie w Watykanie
  • British Muzeum w Londynie
  • Kolekcja Królowej Elżbiety II
  • Muzeum Narodowe w Poznaniu (oddział w Rogalinie)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ ANNA PRAXMAYER – Sculptor /Artysta Rzazbiarz [online], sculptor [dostęp 2021-03-31] (ang.).
  2. ↑ Anna PRAXMAYER [online], artinfo.pl [dostęp 2021-03-31].
  3. ↑ Redakcja, Moje Kresy. Powrót na kresowy szlak [online], Nowa Trybuna Opolska, 12 maja 2015 [dostęp 2021-03-31] (pol.).
  4. ↑ a b Has, Anna Praxmayer z Krakowa tegoroczną stypendystką naczelnego architekta Mediolanu, „7 dni w Polsce” nr 20 (274) Rok VI, 20. maj 2962, Warszawa, s. 1, 3.
  5. ↑ Grażyna Ryba, Od intymnej refleksji po ekspresywną kontestację. Anna Praxmayer, Zofia Mitał, Zofia Kulik – polskie artystki-stypendystki we Włoszech [online].
  6. ↑ Monumento alla Resistenza – Sesto San Giovanni e Piero Bottoni – itinerari – Ordine degli architetti, P.P.C della provincia di Milano [online], www.ordinearchitetti.mi.it [dostęp 2021-04-01].
  7. ↑ Opere di Piero Bottoni [online], www.archiviobottoni.polimi.it [dostęp 2021-03-31].
  8. ↑ Polonik [online], www.polonika.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  9. ↑ Anna Praxmayer. Artist Profile with Bio [online], www.mutualart.com [dostęp 2021-03-31] (ang.).
  10. ↑ Art@Site Recognizable: Monumento della Resistenza, Anna Praxmayer, Milan [online], www.artatsite.com [dostęp 2021-03-31].
  11. ↑ a b RAWENNA, WYSTRÓJ WNĘTRZA KOŚCIOŁA ŚW. MAKSYMILIANA KOLBE [online], www.polonika.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  12. ↑ Klasy – Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych, Kraków [online], nk.pl [dostęp 2021-03-31] (pol.).
  13. ↑ Kuratorka wystawy: Dorota Grubba, Katalog wystawy „Państwo Dydony. Wystawa Polskiej Rzeźby Współczesnej”, Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, 2010, ISBN 978-83-61270-09-6.
  14. ↑ o, Sesto San Giovanni [online], Seeing and Savoring Italy [dostęp 2021-04-01] (ang.).
  15. ↑ a b c Monumental sculptures by Anna Praxmayer [online], sculptor [dostęp 2021-04-01] (ang.).
  16. ↑ Kościół Boskiego Zbawiciela [online], encyklopediakrakowa.pl [dostęp 2021-04-01].
  17. ↑ Sosnowiec – mozaiki w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Świętej Barbary – Strażnicy Czasu [online], www.straznicyczasu.pl [dostęp 2021-04-01].
  18. ↑ Dariusz Morys, MOJESŁOWY...: A. Praxmayer ponownie [online], MOJESŁOWY..., 19 stycznia 2019 [dostęp 2021-04-01].
  19. ↑ a b c d e f Medals by Anna Praxmayer [online], sculptor [dostęp 2021-04-01] (ang.).
  20. ↑ praxmayer [online], www.kunstmedaille.de [dostęp 2021-04-01].
  21. ↑ * Olgierd Cecil Zienkiewicz Medal created by Anna Praxmayer for Polish Association for Computational Mechanics. [online], sculptor [dostęp 2021-04-01] (ang.).
  22. ↑ Administrator, PROBADEX – KRAKÓW – Medal Plus ratio quam vis [online], PROBADEX KRAKÓW [dostęp 2021-03-31] (pol.).
  23. ↑ * Valery Giscard d’Estaing otrzymuje zloty medal UJ autorstwa Anny Praxmayer. [online], sculptor [dostęp 2021-04-01] (ang.).
  24. ↑ Medals by Anna Praxmayer [online], sculptor [dostęp 2021-04-01] (ang.).
  25. ↑ Dał Polsce dwoje dzieci: Gdynię i Stalową Wolę [online], www.muzeum.stalowawola.pl [dostęp 2021-04-01].
  26. ↑ Dodane przez: Dionizy Garbacz, Powrót Eugeniusza Kwiatkowskiego [online], Portal Tygodnika „Sztafeta” [dostęp 2021-04-01] (pol.).
  27. ↑ Redakcja, Eugeniusz Kwiatkowski, czterdziesta rocznica śmierci. Stalowa Wola pamięta [online], Echo Dnia Podkarpackie, 22 sierpnia 2014 [dostęp 2021-04-01] (pol.).
  28. ↑ Krakowskie ślady marszałka Józefa Piłsudskiego [online], www.bg.agh.edu.pl [dostęp 2021-03-31].
  29. ↑ Setna rocznica urodzin Jerzego Turowicza [online], www.tvp.info, 9 grudnia 2012 [dostęp 2021-04-01] (pol.).
  30. ↑ * Odsloniecie tablicy Jerzego Turowicza autorstwa Anny Praxmayer przez Prezydenta Majchrowskiego. [online], sculptor [dostęp 2021-04-01] (ang.).
  31. ↑ Dziennik Polski. 1974, nr 59 (10/11 III) = nr 9340, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1974, s. 1 [dostęp 2021-03-31].
  32. ↑ Anna Praxmayer [online], medalart.pl [dostęp 2021-03-31].
  33. ↑ Museum of Art Lodz [online], www.ddg.art.pl [dostęp 2021-03-31].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Anna_Zbysława_Praxmayer&oldid=72250988”