Anodontosaurus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Anodontosaurus
Sternberg, 1929
Ilustracja
Czaszka okazu holotypowego
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury ptasiomiedniczne

Podrząd

tyreofory

Infrarząd

ankylozaury

Rodzina

Ankylosauridae

Rodzaj

Anodontosaurus

Gatunki
  • A. lambei Sternberg, 1929

Anodontosaurusrodzaj ankylozaura żyjącego w późnej kredzie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Gatunkiem typowym jest opisany w 1929 roku przez Charlesa Sternberga A. lambei. Holotypem jest materiał kopalny oznaczony CMN 8530 z zachowaną prawie kompletną, ale ciężko uszkodzoną czaszką, żuchwą, pojedynczym kręgiem ogonowym, kością kulszową, paliczkiem tylnej kończyny, jednym z kostnych półpierścieni chroniących kark oraz płytami pancerza[1][2][3]. Holotyp A. lambei odkryto w osadach formacji Horseshoe Canyon w kanadyjskiej prowincji Alberta[1][2]; Arbour i Currie (2013) zaliczyli do tego gatunku również kilka innych okazów odkrytych w osadach formacji Horseshoe Canyon, a ponadto także okaz TMP 1997.132.01 (z zachowaną czaszką, trzema kręgami szyjnymi, żebrami, łopatką, lewą kością ramienną, promieniową i łokciową, kością piszczelową i co najmniej jednym z kostnych półpierścieni chroniących kark) odkryty w osadach formacji Dinosaur Park na terenie Alberty[3]. Coombs (1978) uznał Anodontosaurus za młodszy synonim rodzaju Euoplocephalus[4]; za nim także inni autorzy synonimizowali Anodontosaurus z Euoplocephalus[2][5][6]. Arbour (2010) stwierdziła jednak, że skamieniałości ankylozaurów odkryte w osadach formacji Horseshoe Canyon na tyle różnią się od skamieniałości Euoplocephalus, że uzasadnia to wydzielenie ich do odrębnego rodzaju; Anodontosaurus, którego holotyp pochodzi z tej formacji, jest więc ważnym taksonem odrębnym od Euoplocephalus. A. lambei różni się od E. tutus kształtem czaszki i kostnego półpierścienia chroniącego kark. Inne skamieniałości z formacji Horseshoe Canyon dowodzą, że ankylozaury te różniły się też budową maczugi ogonowej; u Anodontosaurus stosunek szerokości do długości maczugi był większy niż u Euoplocephalus. Dodatkowo u A. lambei na maczudze ogonowej występowały spiczaste, trójkątne osteodermy[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Charles M. Sternberg. A toothless armored dinosaur from the Upper Cretaceous of Alberta. „Bulletin of the National Museum of Canada”. 54, s. 28–33, 70–76, 1929. (ang.). 
  2. a b c Paul Penkalski: Variation in specimens referred to Euoplocephalus tutus. W: Kenneth Carpenter (red.): The Armored Dinosaurs. Bloomington: Indiana University Press, 2001, s. 261–298. ISBN 0-253-33964-2.
  3. a b Victoria M. Arbour i Philip J. Currie. Euoplocephalus tutus and the diversity of ankylosaurid dinosaurs in the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and Montana, USA. „PLoS ONE”. 8 (5), s. e62421, 2013. DOI: 10.1371/journal.pone.0062421. (ang.). 
  4. Walter P. Coombs, Jr.. The families of the ornithischian dinosaur order Ankylosauria. „Palaeontology”. 21, s. 143–170, 1978. (ang.). 
  5. Matthew K. Vickaryous, Anthony P. Russell. A redescription of the skull of Euoplocephalus tutus (Archosauria: Ornithischia): a foundation for comparative and systematic studies of ankylosaurian dinosaurs. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 137 (1), s. 157–186, 2003. DOI: 10.1046/j.1096-3642.2003.00045.x. (ang.). 
  6. Matthew K. Vickaryous, Teresa Maryańska, David B. Weishampel: Ankylosauria. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 363–392. ISBN 0-520-24209-2.
  7. Victoria Arbour. A Cretaceous armoury: Multiple ankylosaurid taxa in the Late Cretaceous of Alberta, Canada and Montana, USA. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 30 (Supl.), s. 55A, 2010. (ang.).