Przejdź do zawartości

António Vieira

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
António Viera
Ilustracja
Kraj działania

Brazylia
Portugalia
Państwo Kościelne

Data i miejsce urodzenia

6 lutego 1608
Lizbona

Data i miejsce śmierci

18 lipca 1697
Bahia

Kapelan dworski Jana IV Szczęśliwego
Okres sprawowania

1641– ok. 1665

Spowiednik Krystyny Wazy
Okres sprawowania

1671–1677

Wyznanie

katolicyzm

Inkardynacja

jezuici

Śluby zakonne

1623

Ordynacja

1635

podpis

António Vieira (ur. 6 lutego 1608 w Lizbonie, zm. 18 lipca 1697 w Bahia) – jezuicki mówca, pisarz i obrońca praw człowieka.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1614 jako dziecko przybył z rodzicami do Brazylii. Ukończył kolegium jezuickie w Bahia (Salvador). W 1623 roku wstąpił do zakonu jezuitów, a w 1635 otrzymał święcenia kapłańskie. Posiadł znajomość języków Indian i niewolników. W 1641 roku był delegatem wysłanym do Lizbony, gdzie złożył hołd królowi Janowi IV. Monarcha uczynił go wówczas dworskim kapelanem, nauczycielem następcy tronu oraz powołał go do rady królewskiej. W 1641 Vieira został wysłany z poselstwem do Hagi, gdzie zawarto 10-letni rozejm z Holandią w Brazylii. Był również posłem we Francji i Włoszech. Publicznie potępiał prześladowania żydowskich konwertytów, co przysporzyło mu wielu wrogów. W 1654 roku za jego staraniem wydano dekret zakazujący niewolenia Indian oraz przekazanie opieki nad nimi jezuitom. W latach 16651671 był misjonarzem w delcie Amazonki. W 1671 roku zamieszkał w Rzymie, gdzie przez sześć lat był spowiednikiem Krystyny Szwedzkiej i członkiem jej akademii literackiej. W 1681 roku powrócił do Bahia i tam zmarł.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]
  • Sermões (Kazania), Lizbona 1679–1748 (15 t.)
  • História do futuro (Historia przyszłości), Lizbona 1718
  • Cartas (Listy), Lizbona 1735–46 (3 t.)
  • Notícias recônditas do modo de proceder a inquisição de Portugal com os seus presos (Ukrywane wiadomości o sposobie postępowania portugalskiej inkwizycji ze swoimi więźniami), Lizbona 1821
  • dawniej przypisywano mu także Arte de furtar (Sztuka kradzenia)

Literatura

[edytuj | edytuj kod]
  • Luiz Cabral, Vieira: biographie, caractère, éloquence, Paryż 1900
  • Luiz Cabral, Vieira pregador, Oporto 1901
  • Ewa Łukaszyk, O tempo, a transgressão e o conhecimento na História do futuro do padre António Vieira, [w:] "Romanica Cracoviensia", nr 4 (2004), s. 83-93.

Tłumaczenia na język Polski

[edytuj | edytuj kod]
  • Antonio Vieira, Złotousty Portugalii. wybór kazań (tłum. o. Atanazy Maria Wojtal), wyd. Rosa Mystica, Wrocław 2023

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Marian Mickiewicz, Witold Mickiewicz: Słownik odkrywców i zdobywców – Ameryka Łacińska. Poznań: Atena, 1996. ISBN 83-85414-29-0.