Antologia polskiego reportażu XX wieku
| Autor |
Mariusz Szczygieł (red.) |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Data powstania |
1901-2000 (teksty reporterskie) |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania |
2014–2015 |
| Wydawca | |
Antologia polskiego reportażu XX wieku – trzytomowa antologia pod redakcją Mariusza Szczygła, wydana w latach 2014–2015 przez Wydawnictwo Czarne i złożona ze 150 tekstów (reportaży prasowych lub fragmentów książek), napisanych przez ponad 150 różnych autorów i uznanych za szczególnie ważne lub reprezentatywne dla polskiego reportażu z całego XX wieku. Pierwotnie antologia miała liczyć 100 tekstów w dwóch tomach, stąd tytuł 100/XX. Sukces pierwszych dwóch woluminów sprawił jednak, iż ukazał się tom III, z dodatkowymi pięćdziesięcioma tekstami, w którym tytuł zmieniono na 100/XX+50[1].
Oprócz Szczygła nad wyborem tekstów pracowała Rada Programowa antologii, w skład której weszli Hanna Krall, Elżbieta Sawicka, Małgorzata Szejnert i Kazimierz Wolny-Zmorzyński[1].
Zawartość[edytuj | edytuj kod]
Tom I[edytuj | edytuj kod]
| rok | autor | tytuł zamieszczonego tekstu |
|---|---|---|
| 1901 | Janusz Korczak | Nędza Warszawy |
| 1902 | Teodor Tomasz Jeż | Opowiadanie z wędrówki po koloniach polskich w Ameryce Północnej |
| 1903 | Wacław Sieroszewski | Przez Syberię i Mandżurię do Japonii. Karta z podróży |
| 1903 | Kazimierz Laskowski | Dolinami łez |
| 1904 | Maria Konopnicka | Na normandzkim brzegu |
| 1906 | I. (anonimowy reporter Tygodnika Ilustrowanego) | Szkoła dla służących imienia Świętej Kingi (dawniej Świętej Zyty) |
| 1910 | Władysław Reymont | Z ziemi chełmskiej. Wrażenia i notatki |
| 1915 | Maria Rodziewiczówna | Wrażenia i przeżycia. Lato 1915 |
| 1915 | Juliusz Kaden-Bandrowski | Ordynans |
| 1920 | Stefan Żeromski | Iława-Kwidzyn-Malbork |
| 1921 | Stefan Bryła | Ameryka |
| 1923 | Tadeusz Staniewski | Dni strajku szkolnego we Wrześni |
| 1926 | Józef Moszyński | Hallo, hallo... fala 480 mtr... |
| 1926 | Stanisław Strumph-Wojtkiewicz | Warszawa w ogniu |
| 1927 | Jan Parandowski | Dwie wiosny |
| 1928 | Tadeusz Dębicki | Moienzi Nzadi, u wrót Konga |
| 1931 | Zofia Nałkowska | Krzyk niesłyszany |
| 1932 | Kazimiera Iłakowiczówna | Wspomnienie o Prezydencie Narutowiczu |
| 1932 | Irena Krzywicka | Proces o zabójstwo tancerki |
| 1933 | Ewa Szelburg-Zarembina | „Myjcie owoce!” |
| 1933 | Wanda Wasilewska | Jeden dzień w poradni |
| 1934 | Zbigniew Uniłowski | Dzień rekruta |
| 1933 | Konrad Wrzos | Miasto bezrobotnych |
| 1938 | Melchior Wańkowicz | Na co koza rogi ma |
| 1932 | Antoni Słonimski | Moja podróż do Rosji |
| 1931 | Stanisław Cat-Mackiewicz | Myśl w obcęgach. Studia nad psychologią społeczeństwa Sowietów |
| 1933 | Antoni Sobański | Cywile, Reichstag i książki |
| 1933 | Ferdynand Goetel | Podróż do Indii |
| 1936 | Ksawery Pruszyński | Bombardowanie Madrytu |
| 1938 | Zbigniew Mitzner | Inferno w Zbąszyniu |
| 1939 | Franciszek Gil | Świadectwo dojrzałości i karta na broń |
| 1941 | Perec Opoczyński | Reportaże z warszawskiego getta |
| 1942 | Władysław Leny-Kisielewski | Historia jednego lotu |
| 1944 | Kazimierz Wierzyński | Garść wody. Według opowiadania komandora Ł. |
| 1945 | Józef Mackiewicz | Ponary – „Baza” |
| 1945 | Lech Pietrzak | Naprzód! Na zachód! |
| 1945 | Edmund Osmańczyk | Na pobojowisku |
| 1945 | Wanda Melcer | Wyprawa na odzyskane ziemie |
| 1948 | Aleksander Janta-Połczyński | Wracam z Polski 1948 |
| 1950 | Michał Krajewski, Bogdan Ostromęcki | Ludzie rusztowań |
| 1950 | Maria Dąbrowska | W „Parowozie” |
| 1951 | Jerzy Ros | Stalowe źródła siły |
| 1955 | Ryszard Kapuściński | To też jest prawda o Nowej Hucie |
| 1955 | Włodzimierz Godek | Sądecki tor przeszkód |
| 1957 | Jerzy Urban | Pamiętnik swata |
| 1957 | Marian Brandys | Ostatnia bitwa |
| 1959 | Zbigniew Kwiatkowski | Miasto, które mijamy |
| 1960 | Janusz Rolicki | Janek, podaj wapno |
| 1961 | Stefan Kozicki | Panna Lili poszukuje posady |
| 1962/
1972 |
Anna Strońska | Pożegnanie z Kawińską |
| 1962 | Aleksander Rowiński | Sądny dzień |
| 1964 | Edward Hołda | Luminescencja |
| 1965 | Wiesław Górnicki | Zaćmienie |
źródło:[2]
Tom II[edytuj | edytuj kod]
| rok | autor | tytuł zamieszczonego tekstu |
|---|---|---|
| 1966 | Andrzej Krzysztof Wróblewski | Kolos z tektury |
| 1966 | Janusz Roszko | Nikifor maluje dom |
| 1967 | Jan Bijak | Byle zgrabna i pracowita |
| 1969 | Jan Józef Szczepański | Rewolucja dzieciaków |
| 1970 | Lucjan Wolanowski | Boli, więc jesteś zdrowa... |
| 1971 | Edward Redliński | Sąd nieprzysięgłych |
| 1972 | Jerzy Lovell | Człowiek płonie (reportaż z wariacjami) |
| 1973 | Małgorzata Szejnert | Mitra pod kapeluszem. Życie książąt oraz hrabiów w PRL |
| 1976 | Ewa Szymańska | Junior |
| 1976 | Krzysztof Kąkolewski | Baśnie udokumentowane |
| 1976 | Krystyna Jagiełło | Dziwny profesor |
| 1977 | Barbara N. Łopieńska | Syn |
| 1977 | Konrad Turowski | Śmiać się nie ma z czego |
| 1979 | Wiesław Łuka | Nie oświadczam się |
| 1979 | Grzegorz Nawrocki | Szpan |
| 1980 | Hanna Krall | Ludzie może i nie są źli... |
| 1980 | Marek Miller z zespołem | Kto tu wpuścił dziennikarzy |
| 1980 | Michał Ogórek | Sceny pomnikowe |
| 1981 | Andrzej Mularczyk | Depozyt |
| 1981 | Barbara Pietkiewicz | Gorzki fiolet |
| 1981 | Józef Kuśmierek | O czym wiedziałem |
| 1982 | „Karta” | W stanie |
| 1982 | Ewa Berberyusz | Powrót taty |
| 1983 | Zbigniew Święch | Cień klątw nad wawelskim wzgórzem |
| 1982 | Ewa Owsiany | Dziesięć procent śmierci |
| 1983 | Ryszard Wójcik | Zatrzymane w kadrze. Notatki ze Studia 2. |
| 1984 | Wojciech Pielecki | Na próbę |
| 1984 | Piotr Gabryel | Zamawiam taczkę dla obywatela M. |
| 1989 | Anna Ostrzycka, Marek Rymuszko | Nieuchwytna siła |
| 1989 | Wojciech Giełżyński | Mord na placu Tiananmen |
| 1990 | Andrzej Bartosz | Król graniasty |
| 1991 | Barbara Seidler | Kto kazał strzelać. Grudzień'70 |
| 1991/
1992 |
Agnieszka Ostrowska-Metelska | Pokuta po polsku |
| 1991 | Witold Pasek | Przestrzeń życia (Aleksander Paszyński) |
| 1992 | Jerzy Morawski | Ślad kuli |
| 1992 | Barbara Stanisławczyk, Dariusz Wilczak | Pajęczyna |
| 1994 | Paweł Smoleński | Lekcja wyniesiona z teczek |
| 1993 | Beata Pawlak | Umieralnia życia |
| 1995 | Jacek Hugo-Bader | Cały dom bym wziął |
| 1996 | Lidia Ostałowska | Bezprizorni |
| 1997 | Irena Morawska | Jak Emilię z Kalabrii od złej pani wykradłam |
| 1998 | Michał Matys | Król powietrza |
| 1998 | Wojciech Tochman | Czekam pod adresem: Berlin |
| 1999 | Włodzimierz Nowak | Adam z Ewką żyli w raju |
| 1999 | Piotr Lipiński | Mięso, a środku rzeźnik |
| 1999 | Agnieszka Wróblewska | Żerania pożycie z Koreą |
| 2000 | Wojciech Jagielski | Wieże z kamienia |
źródło:[3]
Tom III[edytuj | edytuj kod]
| rok | autor | tytuł zamieszczonego tekstu |
|---|---|---|
| 1910 | Bolesław Prus | Notatki wołyńskie |
| 1919 | Edward Słoński | Polska wojna (Z wycieczki na front) |
| 1922 | Maria Helena Szpyrkówna | Gwiazdy i dolary |
| 1923 | Antoni Ferdynand Ossendowski | Przez kraj ludzi, zwierząt i bogów (konno przez Azję Centralną) |
| 1926 | Wanda Mazanowska | Geneza symbolu i przewiezienie zwłok Nieznanego Żołnierza |
| 1928 | Zdzisław Kleszczyński | Benzynowa eskapada. Autem dookoła Polski. |
| 1932 | O.P. – Anonimowy reporter „Tajnego Detektywa” | Hipokryci |
| 1932 | Helena Boguszewska | Świat po niewidomemu |
| 1934 | Stefania Zahorska | Jadę tramwajem w Moskwie |
| 1934 | Bernard Singer | Wrażenia i wieści z Birobidżanu |
| 1935 | Arkady Fiedler | Ryby śpiewają w Ukajali |
| 1936 | Jerzy Rogowicz | W obozie koncentracyjnym |
| 1937 | Józef Kisielewski | Ziemia gromadzi prochy |
| 1937 | Roman Fajans | Hiszpania 1936. Z wrażeń korespondenta wojennego |
| 1939 | Stanisław Nogaj | Za kratami i drutami Trzeciej Rzeszy. Reportaże |
| 1939 | Jan Dąbrowski | Słońce świeci |
| 1946 | Zofia Petersowa | Wrzesień Warszawy 1939. Reportaż |
| 1946 | Jerzy Pytlakowski | Powstanie mokotowskie. Reportaż |
| 1947 | Rachela Auerbach | Treblinka. Reportaż |
| 1950 | Kazimierz Koźniewski | Extry i primy: bitwa o jakość w przemyśle bawełnianym |
| 1957 | Kazimierz Dziewanowski | Nasz strach powszedni |
| 1959 | Lesław Gnot | Pokaz mody |
| 1962 | Klemens Krzyżagórski | Książę zdradzonego kraju |
| 1965 | Jerzy Ambroziewicz | Zaraza |
| 1965 | Olgierd Budrewicz | Równoleżnik zero |
| 1966 | Monika Warneńska | Piszę do Ciebie, mój Tato |
| 1967 | Andrzej Brycht | Raport z Monachium |
| 1969 | Maria Osiadacz | „Komandosi” |
| 1969 | Bogdan Szczygieł | Maska z niama-niama |
| 1973 | Wiesława Grochola | Co jest w człowieku, czyli o tych, co więcej czują i bardziej cierpią |
| 1973 | Helena Kowalik | Zejście |
| 1974 | Ewa Szumańska | Inny rytm |
| 1974 | Wiktor Osiatyński | Filipińska baśń |
| 1976 | Jakub Kopeć | Historia detektywna |
| 1976 | Wojciech Adamiecki | Jaskinia Zimna: wielki poker |
| 1977 | Romuald Karaś | Nazywam się Pekosiński |
| 1977 | Joanna Siedlecka | Szpitalni |
| 1978 | Jacek Snopkiewicz | Dzień poborcy |
| 1980 | Teresa Torańska | Reportaż spod lady |
| 1984 | Stanisław Stanuch | Reportaż z beczki prochu |
| 1987 | Jerzy Szperkowicz | Kurier z Poczdamu |
| 1990 | Radosław Sikorski | Śmierć w Koszk-e Serwan |
| 1991 | Piotr Pytlakowski | Republika MSW |
| 1994 | Wojciech Górecki | Scheibler wrócił do Łodzi |
| 1996 | Olga Stanisławska | Pejzaż z wyschniętą studnią |
| 1997 | Magdalena Grochowska | Sprzeczne z piątym przykazaniem |
| 1998 | Elżbieta Kotarska | Proces czternastu |
| 1998 | Włodzimierz Kalicki | W drodze, na dnie, do piachu |
| 1999 | Cezary Łazarewicz | Złotówka |
| 2000 | Katarzyna Surmiak-Domańska | Mistrz krawiecki żywa torpeda |
źródło:[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Szczygieł, Mariusz, 1966-, 100/XX : antologia polskiego reportażu XX wieku, Wołowiec, ISBN 978-83-8049-167-0, OCLC 878969481.
- ↑ Szczygieł, Mariusz, 1966-, 100/XX : antologia polskiego reportażu XX wieku, wyd. II poprawione, Wołowiec, ISBN 978-83-7536-789-8, OCLC 880447755.
- ↑ Szczygieł, Mariusz, 1966-, 100/XX : antologia polskiego reportażu XX wieku, wyd. II poprawione, Wołowiec, ISBN 978-83-7536-790-4, OCLC 880447755.