Anton Bruckner

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Anton Bruckner
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 września 1824
Ansfelden

Data i miejsce śmierci

11 października 1896
Wiedeń

Instrumenty

organy, skrzypce

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Odznaczenia
Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry)
podpis
Anton Bruckner
W wykonaniu United States Navy Band's Sea Chanters.

Anton Bruckner (ur. 4 września 1824 w Ansfelden, zm. 11 października 1896 w Wiedniu[1]) – austriacki kompozytor i organista, neoromantyk, przedstawiciel klasycznego romantyzmu[1][2][3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Anton Bruckner urodził się jako syn wiejskiego nauczyciela i organisty, w biednej, religijnej i muzykalnej rodzinie, w górnej Austrii, w Ansfelden[1][2][3]. Jego matka śpiewała w kościelnym chórze[1][2][3]. Przejawił talent do gry na skrzypcach w wieku czterech lat, a w wieku dziesięciu ćwiczył już grę na organach[1][2][3].

Karierę muzyczną rozpoczął jako kolejno chórzysta, nauczyciel i organista w klasztorze augustianów św. Floriana w Linzu. W latach 1858–1868 organista w tamtejszej katedrze, następnie mianowany profesorem konserwatorium w Wiedniu. W 1886 roku został odznaczony krzyżem kawalerskim Orderu Franciszka Józefa[4].

Rola historyczna Brucknera sprowadza się głównie do osiągnięć na polu symfoniki. Fascynacja tym gatunkiem wywodzi się z dwóch źródeł:

  • nurt klasyczny Beethovena i Schuberta – widoczne jest to w monumentalizmie, ogromnych rozmiarach i koncepcji formy symfonicznej
  • dramat muzyczny Wagnera – wpływ mistrza z Bayreuth zaznacza się w harmonii i instrumentacji

Obok wyżej wymienionych wpływów w muzyce Brucknera zauważyć można oddziaływanie austriackiej muzyki ludowej i faktury polifonicznej. Mimo iż Bruckner należy do entuzjastów muzyki Wagnera, to sam reprezentuje nurt muzyki absolutnej. Zauroczenie Wagnerem niejednokrotnie budziło sprzeciw konserwatywnej krytyki – między innymi Eduarda Hanslicka.

Oprócz muzyki symfonicznej Bruckner uprawia twórczość religijną, która łączy mistrzostwo sztuki symfonicznej z kunsztem polifonii. Głos ludzki w tych utworach jest traktowany podobnie jak u Wagnera – jako jeden z instrumentów orkiestry.

Najważniejsze dzieła:

  • 8 symfonii (oraz dziewiąta niedokończona) – między innymi III Wagnerowska d-moll, IV Romantyczna Es-dur, VII E-dur, IX d-moll – niedokończona – Bruckner pozostawił 3 części oraz szkice finału, które zostały częściowo zagubione, a następnie zrekonstruowane. Oprócz dziewięciu numerowanych symfonii jest też Bruckner autorem Symfonii f-moll, znanej jako „Studencka”, skomponowanej podczas studiów u O. Kitzlera oraz Symfonii d-moll, znanej jako Zerowa (Nullte), skomponowanej już po Symfonii I, ale oznaczonej przez Brucknera numerem „0” na znak odrzucenia tego utworu[5].
  • 3 msze (nr 1 d-moll, nr 2 e-moll, nr 3 f-moll), psalmy, motety
  • Te Deum – na 4 głosy solowe, chór, orkiestrę i organy.
  • Requiem d-moll (1849)

Symfonie[edytuj | edytuj kod]

SYMFONIE
Tytuł Nazwa Tonacja Kompozycja, Rewizje Trwanie
Symfonia szkolna « 00 » f-moll 1863 40-45 minut
Symfonia nr 0 « Die Nullte », « Zerowa » d-moll 1869 45-55 minut
Symfonia nr 1 c-moll 1866, 1891 45-55 minut
Symfonia nr 2 c-moll 1872, 1876 65-75 minut
Symfonia nr 3 « Wagnerowska » d-moll 1877, 1889 70-80 minut
Symfonia nr 4 « Romantyczna » Es-dur 1880, 1888 65-80 minut
Symfonia nr 5 B-dur 1876 75-80 minut
Symfonia nr 6 A-dur 1881 55–65 minut
Symfonia nr 7 E-dur 1883 60-75 minut
Symfonia nr 8 c-moll 1887, 1890 75-90 minut
Symfonia nr 9 (niedokończona) d-moll 1896 55-65 minut

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Biografia Antona Brucknera na stronie allmusic.com. allmusic.com. [dostęp 2011-05-17]. (ang.).
  2. a b c d Anton Bruckner, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-09-30] (ang.).
  3. a b c d Classical Net – Basic Repertoire List – Bruckner, „Classical Net” [dostęp 2017-06-30] (ang.).
  4. Benjamin M. Korstvedt: Anton Bruckner: Symphony No. 8. Cambridge: Cambridge University Press, 2000, s. 16. ISBN 0-521-63226-9.
  5. Hawkshaw, Paul. The Date of Bruckner’s “Nullified” Symphony in D minor, 19th-Century Music, VI, nr 3, 1983, s. 252–263.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]