Antoni Pawłowski (biskup)
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
24 stycznia 1903 |
| Data śmierci |
16 września 1968 |
| Biskup diecezjalny włocławski | |
| Okres sprawowania |
1952–1968 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
26 września 1926 |
| Nominacja biskupia |
22 kwietnia 1950 |
| Sakra biskupia |
27 grudnia 1952 |
| Data konsekracji |
27 grudnia 1952 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||
| |||||||||
Antoni Pawłowski (ur. 24 stycznia 1903 w Końskich, zm. 16 września 1968) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup koadiutor włocławski, biskup diecezjalny włocławski w latach 1952–1968.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 24 stycznia 1903 w Końskich, w rodzinie Jana i Kamili z d. Wegenko. Ukończył w 1921 gimnazjum św. Stanisława Kostki w Końskich[1] i uzyskał świadectwo dojrzałości. Przez rok studiował na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego nauki matematyczno-przyrodnicze, będąc jednocześnie słuchaczem na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej[2]. W 1920 ochotniczo służył w Wojsku Polskim. W latach 1922–1926 studiował filozofię i teologię w Seminarium Duchownym w Warszawie. Święcenia kapłańskie przyjął 26 września 1926. Ukończył specjalistyczne studia teologiczne na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego, w 1929 uzyskał doktorat z zakresu teologii, po czym został prefektem i wykładowcą w warszawskim seminarium duchownym. Po habilitacji na Uniwersytecie Warszawskim 26 sierpnia 1935 nadano mu stopień docenta teologii dogmatycznej. W latach 1936–1939 wykładał na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.
W czasie II wojny światowej został aresztowany 3 marca 1942 przez Niemców i uwięziony na Łukiszkach w Wilnie, a następnie przetrzymywany był w obozach pracy przymusowej w Wiłkowyszkach, Szarpułach, Poniewieżu. Po uwolnieniu w sierpniu 1944 tajnie nauczał w seminarium duchownym w Wilnie[2].
Po wojnie w 1945 został profesorem seminarium duchownego w Białymstoku i ponownie na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego, a od 1949 był rektorem kapituły metropolitalnej w Warszawie.
22 kwietnia 1950 został prekonizowany biskupem koadiutorem biskupa Karola Radońskiego we Włocławku. Sakrę biskupią odebrał w tajemnicy przed władzami 27 grudnia 1952 w Siedlcach z rąk biskupa Ignacego Świrskiego, a uroczystego ingresu do włocławskiej katedry dokonał 25 października 1953.
Był aktywnym uczestnikiem soboru watykańskiego II. W 1967 przeprowadził synod diecezjalny – sesja generalna tego synodu odbyła się w dniach od 6 do 9 listopada 1967[3]. Był autorem licznych prac z dziedziny mariologii.
Zginął 16 września 1968 pod Opolem w wypadku samochodowym[4]. Pochowany został w katedrze włocławskiej.
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Dogmat Niepokalanego Poczęcia : w oświetleniu nowszych prawosławnych teologów rosyjskich : studjum teologiczno-krytyczne, Polskie Towarzystwo Teologiczne w Warszawie, Warszawa 1930.
- Prawosławie a Katolicyzm : uwagi krytyczne o ostatniej publikacji M. Arsenjewa, Włocławek 1930.
- Idea Kościoła w ujęciu rosyjskiej teologji i historjozofji, Uniwersytet - Theologicum : Polskie Towarzystwo Teologiczne, Warszawa 1935.
- Bogurodzica patronką młodych, Wydaw. Księży Pallotynów, Warszawa 1936.
- Organiczny i organizacyjny pierwiastek w Kościele : z okazji recenzji prof. M. Arsenjewa, Włocławek 1936.
- Eucharystja jako sakrament solidarności chrześcijańskiej, Wydaw. Księży Pallotynów, Warszawa 1936.
- Sofiologia Włodzimierza Sołowiewa, Lwów 1937.
- Konferencje misyjne, Rada Krajowa Papieskiego Dzieła Rozkrzewiania Wiary, Poznań 1938.
- Za gwiazdą św. Dominika, Warszawa 1939.
- Twórca świata i Zbawca człowieka, Archidiecezjalny Instytut Akcji Katolickiej, Warszawa 1939.
- Społeczne wartości Kościoła w interpretacji Chrześcijańskiego Zachodu i Wschodu, Warszawa 1946.
- Wniebowzięcie Bogarodzicy : jako przedmiot projektowanej definicji dogmatycznej, Włocławek 1947.
- Christologia et soteriologia : skrypt wydany staraniem słuchaczy teologii katolickiej / według wykładów ks. A. Pawłowskiego, Akademicka Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1948.
- Dogmat Mistycznego Ciała Chrystusa w życiu Kościoła pierwotnego, Jasna Góra 1957.
- Duchowość Maryjna w jej podstawach i przejawach, Włocławek 1960.
- Macierzyństwo Łaski i Apostolat Maryjny, Klasztor oo. Redemptorystów, Tuchów 1960.
- Udział Maryi w aktualnym szafarstwie łask, Klasztor oo. Redemptorystów, Tuchów 1960.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 230. [dostęp 2021-09-03].
- ↑ a b Biskupi Włocławscy - Biskup Antoni Pawłowski, www.katedrawloclawek.pl [dostęp 2021-09-03].
- ↑ Diecezja Włocławska. diecezja.wloclawek.pl. [dostęp 2020-02-27].
- ↑ Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej nr 1/2003. ipn.gov.pl. [dostęp 2019-07-29].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Nitecki P., Biskupi kościoła katolickiego w Polsce w latach 965–1999, Instytut wydawniczy Pax, Warszawa 2000, ISBN 83-211-1311-7.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Antoni Pawłowski w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2011-05-30]
- Absolwenci Wydziału Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego
- Absolwenci Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie
- Biskupi włocławscy
- Ludzie urodzeni w Końskich
- Pochowani w bazylice katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku
- Polskie ofiary wypadków drogowych
- Polscy duchowni katoliccy – ofiary represji Niemiec nazistowskich 1939–1945
- Rektorzy Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie
- Uczestnicy soboru watykańskiego II
- Więźniowie więzienia na Łukiszkach
- Wykładowcy Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
- Wykładowcy Wydziału Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego
- Wykładowcy Wyższego Seminarium Duchownego w Wilnie
- Urodzeni w 1903
- Zmarli w 1968