Apis
Apis (grecka forma egipskiego imienia Hapi – boga Nilu, który kontrolował wylewy rzeki) – święty byk w Memfis, uważany za wcielenia Ptaha, później Ozyrysa, przez co został bóstwem podziemnym kojarzonym z minerałami i klejnotami; przez Greków utożsamiany z Hadesem.
Byk Apis to najbardziej znane spośród egipskich świętych zwierząt. Jego sanktuarium znajdowało się w pobliżu bramy świątyni wielkiego boga-stwórcy Ptaha. Byk Apis był symbolem siły i męstwa. Wierzono, że został zrodzony z promienia słonecznego. Wybór konkretnego zwierzęcia jako świętego byka uzależniony był od rozpoznania określonego zestawu 29 znaków[1] ; podstawowe to posiadanie przez bydlę: białego trójkąta na czole, białej plamy w kształcie skrzydeł na łopatkach i zadzie, sylwetki skarabeusza na języku i rozdwojonego chwostu[2]. Za życia Apis ozdabiany był złotem i klejnotami oraz trzymany w specjalnym sanktuarium. Według wierzeń starożytnych Egipcjan, gdy byk umierał, jego istota przenosiła się do następnego zwierzęcia, a kapłani rozpoczynali poszukiwanie kolejnego wcielenia. Ostatniej intronizacji Apisa dokonano za panowania cesarza Juliana Apostaty[3]. Stare byki uroczyście topiono, zwłoki padłego osobnika poddawano mumifikacji, która trwała 70 dni (40 dni zajmowało suszenie mięsa, a 30 dni zawijanie). Podniosłe uroczystości pogrzebowe odbywały się w Sakkarze, kończyły się złożeniem szczątków Apisa w sarkofagu z drewna i grafitu, w komorach grobowych zwanych Serapeum. Złodzieje wielokrotnie rabowali mumie w poszukiwaniu cennych ozdób. Żaden pogrzebany Apis nie przetrwał w nienaruszonym stanie. Ptolemeusz I Soter przeniósł główny ośrodek kultu do Aleksandrii. Kult z czasem rozprzestrzenił się do Aten i Rzymu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
