Archidiecezja warszawska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Archidiecezja warszawska
Ilustracja
Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela
w Warszawie
Państwo

 Polska

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Metropolia

warszawska

Katedra diecezjalna

Archikatedra w Warszawie

Biskup diecezjalny

kard. Kazimierz Nycz
(metropolita warszawski)

Biskup pomocniczy

Piotr Jarecki
Rafał Markowski
Michał Janocha

Dane statystyczne (2017[1])
Liczba wiernych

1.425.000

Liczba kapłanów
• w tym diecezjalnych
• w tym zakonnych

1.256
841
415

Liczba dekanatów

25

Liczba parafii

214

Liczba klasztorów

243

Powierzchnia

3350 km²

Mapa
52°14′55,8″N 21°00′48,9″E/52,248833 21,013583
Strona internetowa
Herb Archidiecezji Warszawskiej
Ilustracja
Typ herbu

diecezjalny

Pałac Borchów, siedziba arcybiskupów warszawskich
Kardynał Kazimierz Nycz – metropolita warszawski

Archidiecezja warszawska (łac. Archidioecesis Varsaviensis[2]) – jedna z 14 archidiecezji obrządku łacińskiego w Kościele katolickim w Polsce ustanowiona diecezją wyłączoną z diecezji poznańskiej w 1797 (erygowana 16 października 1798 przez papieża Piusa VI bullą Ad universam agri Dominici curam)[3], ustanowiona archidiecezją 12 marca 1818 przez papieża Piusa VII bullą Militantis Ecclesiae regimini (z łac. Rząd Kościoła wojującego), związana unią personalną in persona episcopi z archidiecezją gnieźnieńską (1946–1992).

25 marca 1992 r., bullą Totus Tuus Poloniae Populus, papież Jan Paweł II dokonał reorganizacji struktur administracyjnych Kościoła katolickiego w Polsce. Obszar kraju został podzielony na 39 archidiecezji i diecezji. Dotychczasowa archidiecezja warszawska została podzielona na 3 diecezje: archidiecezję warszawską, diecezję warszawsko-praską i diecezję łowicką, które wraz z diecezją płocką utworzyły metropolię warszawską. W 2004 diecezja łowicka została przyłączona do metropolii łódzkiej.

Na przestrzeni ponad dwustu lat istnienia samodzielnej archidiecezji warszawskiej posługiwało wielu biskupów m.in. Józef Miaskowski[4], Jan Paweł Woronicz, św. Zygmunt Szczęsny Feliński, Aleksander Kakowski, Czcigodny Sługa Boży August Hlond, Błogosławiony Stefan Wyszyński, Józef Glemp.

Święci i błogosławieni związani z Warszawą i archidiecezją warszawską:

W Warszawie przebywała też św. Faustyna Kowalska. Stolicę wielokrotnie nawiedzał św. Jan Paweł II, zarówno jako kapłan i biskup, jak i pełniąc posługę papieża.

Biskupi[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Biskupi warszawscy.

Biskup diecezjalny[edytuj | edytuj kod]

Biskupi pomocniczy[edytuj | edytuj kod]

Biskup senior[edytuj | edytuj kod]

  • bp Tadeusz Pikus – biskup pomocniczy warszawski w latach 1999–2014, biskup diecezjalny drohiczyński 2014–2019, od lipca 2019 biskup senior diecezji drohiczyńskiej, rezydujący w Warszawie[6]

Biskupi rezydenci[edytuj | edytuj kod]

Tytuł biskupa rezydenta nie jest formalnie używany w archidiecezji warszawskiej. W praktyce jednak ze względu na specyfikę swoich obowiązków w jej granicach urzędują dwaj biskupi, którym arcybiskup metropolita warszawski udzielił stałej zgody na sprawowanie czynności pontyfikalnych na podległym mu obszarze, w szczególności mogą oni być m.in. zapraszani do parafii w celu udzielenia bierzmowania[7]. Są to:

Podział zadań biskupów[edytuj | edytuj kod]

Po zmianie składu biskupów pomocniczych w grudniu 2013, kard. Kazimierz Nycz ogłosił stały podział kompetencji między ordynariuszem i wikariuszami generalnymi, mający usprawnić zarządzanie kurią i archidiecezją. Przedstawia się on następująco[7]:

  • kard. Kazimierz Nycz:
    • ogólne kierownictwo nad archidiecezją
    • nadzór nad urzędami kanclerza oraz ekonoma archidiecezji
  • bp Rafał Markowski:
    • sprawy personalne księży o stażu kapłańskim powyżej 15 lat, z wyjątkiem proboszczów
    • nadzór nad kwestiami finansowymi, administracyjno-gospodarczymi, inwestycyjnymi (w tym budownictwem sakralnym) oraz Caritas

Wikariusze biskupi[edytuj | edytuj kod]

Instytucje[edytuj | edytuj kod]

Kapituły[8][edytuj | edytuj kod]

  • Kapituła Metropolitalna Warszawska
  • Kapituła Kolegiacka św. Opatrzności Bożej
  • Kapituła Kolegiacka Kampinosko-Bielańska

Główna świątynia[edytuj | edytuj kod]

Bazyliki mniejsze[9][edytuj | edytuj kod]

Patroni[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4
  2. Konferencja Episkopatu Polski, Archidiecezja Warszawska | Konferencja Episkopatu Polski, episkopat.pl [dostęp 2017-12-29] (ang.).
  3. Jan Wysocki: Powstanie diecezji warszawskiej. Leszno k. Błonia: Wydawnictwo Lumen, 1998, s. 45. ISBN 83-85649-19-4.
  4. Marceli Kosman: Między ołtarzem a tronem. Poznań 2000, s.217.
  5. Bp Piotr Jarecki obejmuje posługę wikariusza generalnego - ekai.pl, ekai.pl [dostęp 2015-12-28] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-10].
  6. Biskup Senior Tadeusz Pikus, Diecezja Drohiczyńska [dostęp 2019-10-03] (pol.).
  7. a b Kazimierz Nycz: List Arcybiskupa Metropolity Warszawskiego do kapłanów Archidiecezji Warszawskiej. Archidiecezja warszawska, 2013. [dostęp 2013-12-26]. (pol.).
  8. Oficjalna strona Archidiecezji. [dostęp 2015-05-06]. (pol.).
  9. GCatholic.org. [dostęp 2015-05-06]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jan Władysław Woś, Le origini della diocesi di Varsavia, Firenze, Centro d’incontro della Certosa di Firenze, 1983.
  • Jan Władysław Woś, Pius VI i początki diecezji warszawskiej (Wokół wydarzeń roku 1798), “Saeculum Christianum”, rok 5 (1998), nr 2, s. 27-38.
  • Jan Władysław Woś, Dwóchsetlecie diecezji warszawskiej (1798-1998), Trydent, Centro di documentazione sulla storia dell’Europa Orientale, 1998.
  • Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]