Archiwum Państwowe w Toruniu

Archiwum Państwowe w Toruniu
Siedziba główna archiwum
Data założenia	1899
Dyrektor	vacat
Wielkość zbioru	ponad 6 tys. akt
Rodzaje zbioru	akta, dokumentacja kartograficzna, fotografie, materiały ulotne, dokumentacja techniczna
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Miejscowość	Toruń
Adres	Plac Rapackiego 4, Toruń
Oddziały	Włocławek, ul. ks. Skorupki 4
Położenie na mapie Torunia Archiwum Państwowe w Toruniu
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Archiwum Państwowe w Toruniu
Położenie na mapie Polski Archiwum Państwowe w Toruniu
53°00′35″N 18°36′07″E
Oficjalna strona archiwum

W latach 1946 - 1957 Archiwum Państwowe mieściło się w Ratuszu Staromiejskim

Archiwum Państwowe w Toruniu − jedno z najstarszych archiwów państwowych w Polsce.

Lokalizacja

Centrala archiwum znajduje się w zachodniej części Zespołu Staromiejskiego, przy Placu Rapackiego 4, w sąsiedztwie Sądu Okręgowego oraz Collegium Maximum UMK.

Charakterystyka

Zadaniem instytucji jest gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie materiałów archiwalnych oraz nadzór nad zasobem archiwalnym. Archiwum obejmuje swym działaniem miasto i powiat Toruń oraz powiaty: chełmiński, wąbrzeski, golubsko-dobrzyński, miasto i powiat Grudziądz, miasto i powiat Włocławek, powiat aleksandrowski, powiat lipnowski, powiat radziejowski, a także powiat nowomiejski w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia

Początku Archiwum Państwowego w Toruniu sięgają średniowiecza, jednak pierwsze wzmianki o instytucji pochodzą z 1570 i 1587 roku. W okresie tym archiwum gromadziło dokumenty miasta, pełniło również funkcję Archiwum Ziem Pruskich. W niedługim czasie do instytucji zaczęły trafiać również akta okolicznych miast, m.in. Brodnicy, Chełmna, Chełmży i Kowalewa.

Po II rozbiorze Polski archiwum nabrało charakteru jedynie historycznego. Podjęto wówczas próby uporządkowania zasobu instytucji, czego udało się dokonać dopiero pod koniec XIX w. W 1899 roku utworzono stanowisko archiwisty miejskiego. Stanowisko to piastował przez wiele lat Artur Semrau.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Archiwum Państwowe w Toruniu stało się samodzielną instytucją publiczną z otwartą dla użytkowników pracownią naukową.

W czasie II wojny światowej najcenniejsze akta trafiły do kopalni Soli w Grasleben, wywieziono również część ksiąg metrykalnych z terenu miasta i powiatu toruńskiego. Większość zbiorów udało się odzyskać po 1947 roku.

W 1951 roku archiwum zostało upaństwowione, początkowo jako oddział Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, a od 1976 roku uzyskało status samodzielnej jednostki: Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Toruniu. W 1984 roku instytucję przekształcono w Archiwum Państwowe w Toruniu.

Dyrektorzy archiwum

• Artur Semrau (1899 - 1922)
• Helena Piskorska (1927 - 1929, 1930 - 1958)
• Kazimierz Sochaniewicz (1929 - 1930)
• Franciszek Paprocki (1958 - 1961)
• Irena Janosz-Biskupowa (1961-1965)
• Karola Ciesielska (1965 - 1984)
• Maksymilian Grzegorz (1984 - 1989)
• Jarosław Porazinski (1989 - 2004)
• Beata Herdzin (2004 - 2018)

Oddziały

Oddział I (Centrala)

Adres – Plac Rapackiego 4; 87-100 Toruń.

Przy Pl. Rapackiego mieszczą się:

• Dyrekcja,
• Oddział I – Akt wytworzonych do końca XVIII w.,
• Pracownia informacji archiwalnej i ewidencji,
• Pracownia konserwacji,
• Dział finansowo- księgowy,
• Dział administracyjno- gospodarczy.

Oddział II (Flisak)

Adres – ul. Idzikowskiego 6c; 87-100 Toruń.

Zasób Oddziału II obejmuje materiały archiwalne z XIX-XXI w.

Oddział III (Nadzór)

Adres – ul. Idzikowskiego 6c; 87-100 Toruń.

Zadaniem Oddziału III jest nadzór nad archiwami zakładowymi z terenu:

• miasta Torunia
• miasta Grudziądza
• miasta Włocławka
• powiatu aleksandrowskiego
• powiatu brodnickiego
• powiatu chełmińskiego
• powiatu golubsko-dobrzyńskiego
• powiatu lipnowskiego
• powiatu grudziądzkiego
• powiatu radziejowskiego
• powiatu rypińskiego (z wyjątkiem gminy Wąpielsk)
• powiatu toruńskiego
• powiatu wąbrzeskiego
• powiatu włocławskiego
• powiatu nowomiejskiego.

Oddział we Włocławku

Adres – ul. ks. Skorupki 4; 87-800 Włocławek.

Oddział w Grudziądzu (nieistniejący)

Oddział w Grudziądzu zlikwidowany został w 1999 roku.

Ekspozytura w Wąbrzeźnie (nieistniejąca)

Ekspozytura w Wąbrzeźnie przestała istnieć w 1990 roku.

Zobacz też

• Archiwa w Toruniu

Linki zewnętrzne

• Strona Archiwum Państwowego w Toruniu