
Archiwum Państwowe w Toruniu
![]() Siedziba główna archiwum | |
Data założenia |
1899 |
---|---|
Dyrektor |
Beata Herdzin |
Wielkość zbioru |
ponad 6 tys. akt |
Rodzaje zbioru |
akta, dokumentacja kartograficzna, fotografie, materiały ulotne, dokumentacja techniczna |
Państwo | |
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
Plac Rapackiego 4, Toruń |
Oddziały |
Włocławek, ul. ks. Skorupki 4 |
Położenie na mapie Torunia ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego ![]() | |
![]() | |
Oficjalna strona archiwum |

Archiwum Państwowe w Toruniu − jedno z najstarszych archiwów państwowych w Polsce[1].
Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]
Centrala archiwum znajduje się w zachodniej części Zespołu Staromiejskiego, przy Placu Rapackiego 4, w sąsiedztwie Sądu Okręgowego oraz Collegium Maximum UMK.
Siedziba[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Zadaniem instytucji jest gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie materiałów archiwalnych oraz nadzór nad zasobem archiwalnym. Archiwum obejmuje swym działaniem miasto i powiat Toruń oraz powiaty: chełmiński, wąbrzeski, golubsko-dobrzyński, miasto i powiat Grudziądz, miasto i powiat Włocławek, powiat aleksandrowski, powiat lipnowski, powiat radziejowski, a także powiat nowomiejski w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początku Archiwum Państwowego w Toruniu sięgają średniowiecza, jednak pierwsze wzmianki o instytucji pochodzą z 1570 i 1587 roku. W okresie tym archiwum gromadziło dokumenty miasta, pełniło również funkcję Archiwum Ziem Pruskich. W niedługim czasie do instytucji zaczęły trafiać również akta okolicznych miast, m.in. Brodnicy, Chełmna, Chełmży i Kowalewa.
Po II rozbiorze Polski archiwum nabrało charakteru jedynie historycznego. Podjęto wówczas próby uporządkowania zasobu instytucji, czego udało się dokonać dopiero pod koniec XIX w. W 1899 roku utworzono stanowisko archiwisty miejskiego. Stanowisko to piastował przez wiele lat Arthur Semrau.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Archiwum Państwowe w Toruniu stało się samodzielną instytucją publiczną z otwartą dla użytkowników pracownią naukową.
W czasie II wojny światowej najcenniejsze akta trafiły do kopalni Soli w Grasleben, wywieziono również część ksiąg metrykalnych z terenu miasta i powiatu toruńskiego. Większość zbiorów udało się odzyskać po 1947 roku.
W 1951 roku archiwum zostało upaństwowione, początkowo jako oddział Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, a od 1976 roku uzyskało status samodzielnej jednostki: Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Toruniu. W 1984 roku instytucję przekształcono w Archiwum Państwowe w Toruniu[2].
Dyrektorzy[edytuj | edytuj kod]
- Artur Semrau (1899 - 1922)
- Helena Piskorska (1927 - 1929, 1930 - 1958)
- Kazimierz Sochaniewicz (1929 - 1930)
- Franciszek Paprocki (1958 - 1961)
- Irena Janosz-Biskupowa (1961-1965)
- Karola Ciesielska (1965 - 1984)
- Maksymilian Grzegorz (1984 - 1989)
- Jarosław Porazinski (1989 - 2004)
- Beata Herdzin (2004 - )
Oddziały w Toruniu[edytuj | edytuj kod]
Oddział I (Centrala), Plac Rapackiego 4 | Oddział II (Flisak), ul. Idzikowskiego 6c | Oddział III (Nadzór), ul. Idzikowskiego 6c |
---|---|---|
Przy Pl. Rapackiego mieszczą się:
|
Zasób Oddziału II obejmuje materiały archiwalne z XIX-XXI w. |
Zadaniem Oddziału III jest nadzór nad archiwami zakładowymi z terenu:
|
Pozostałe oddziały[edytuj | edytuj kod]
Miasto | Adres | Status | Uwagi |
---|---|---|---|
Włocławek | ul. ks. Skorupki 4 | oddział | |
Grudziądz | oddział | zlikwidowany w 1999 roku | |
Wąbrzeźno | ekspozytura | zlikwidowana w 1990 roku |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Maria i Eugeniusz Gąsiorowscy , Toruń, 1971 .
- ↑ Artur Nogaj , Archiwum Państwowe w Toruniu, www.torun.ap.gov.pl [dostęp 2016-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2010-02-10] .