Żywy Pomnik Arena
 Pomnik ARENA widziany z Kładki Piaskowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Typ obiektu | |
| Projektant | |
| Data odsłonięcia |
20 października 1972 (pierwsze odsłonięcie), |
| Ważniejsze przebudowy |
1993 (częściowe przywrócenie), |
| Data likwidacji |
1972 (częściowo), |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°06′54,05″N 17°02′19,28″E/51,115014 17,038689
| |
Żywy Pomnik ARENA – rzeźba plenerowa autorstwa Jerzego Beresia znajdująca się na Wyspie Piasek we Wrocławiu. Rzeźba była jednym z projektów przeznaczonych dla przestrzeni miejskiej przygotowanych z okazji Sympozjum Plastycznego Wrocław '70. Inną rzeźbą, zrealizowaną we Wrocławiu według projektów z Sympozjum, jest Krzesło wykonane według projektu Tadeusza Kantora.
Kompozycja[edytuj | edytuj kod]
Centralną częścią kompozycji jest drzewo wkopane korzeniami do góry pośrodku kolistego placu, którego jedna połowa jest pokryta asfaltem, a na drugiej porośniętej trawą rośnie sześć młodych drzewek. Całość otacza krąg ławeczek parkowych, a jedna umieszczona jest centralnie, jako miejsce kontemplacji[1]. Według oryginalnego projektu autora ukończona rzeźba wystające korzenie drzewa ma pomalowane na zielono, który to motyw powinno się odnawiać co roku, w okresie gdy młode drzewka wokół wypuszczają liście[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Projekt rzeźby został przygotowany na Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, jednak mimo obietnic władz nie został on, podobnie jak pozostałe, wtedy zrealizowany. 20 października 1972 roku, z okazji odbywającego się w mieście V Festiwalu Kultury Studentów Polski Ludowej, rzeźbę w okrojonej wersji (bez kolistego, dwudzielnego placyku) ustawili na Wyspie Piaskowej studenci. Składała się ona z zasadzonego korzeniami do góry drzewa, otoczonego ławeczkami i z posadzonymi obok młodymi drzewkami. Niedługo potem instalacja została zniszczona przez wandali, którzy zniszczyli drzewka i ławeczki, redukując projekt do samego drzewa[3]. W tej postaci rzeźba przetrwała do 1983 roku, kiedy to została usunięta z wyspy, by zrobić miejsce na tymczasowe lądowisko dla śmigłowca, w którym miał przylecieć odwiedzający miasto papież Jan Paweł II[3], który jednak dotarł inną drogą[4]. Rzeźba, wciąż w okrojonej wersji, wróciła na swoje miejsce po 10 latach[4], dzięki staraniom Wojciecha Stefanika i Zbigniewa Makarewicza[3]. Projekt zrealizowano w całości w roku 2010, gdy stworzono kolisty plac, zasadzono drzewka, a całość otoczono ławeczkami z jedną wstawioną w centrum. Ukończoną rzeźbę w obecności autora odsłonięto uroczyście 26 kwietnia 2010 roku z okazji 40. rocznicy Sympozjum Plastycznego Wrocław '70[5]. Inwestorem realizacji rzeźby był Zarząd Zieleni Miejskiej we Wrocławiu[6]. Ostateczny kształt według pierwotnego zamysłu autora rzeźba uzyskała 1 kwietnia 2011 roku, kiedy to korzenie zasadzonego do góry nogami drzewa zostały pomalowane na zielono, czemu towarzyszyła akcja powitania wiosny[2][7].
Od tego czasu co roku na wiosnę odbywa się akcja odmalowania korzeni drzewa. W latach 2013-2018 wydarzenie to organizowane było przez studentów i wykładowców katedry Mediacji Sztuki, Wydziału Malarstwa i Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu[8]. W roku 2019 za organizację odpowiadała Galeria Entropia we współpracy z Fundacją im. Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Beata Maciejewska: Żywy pomnik z lat 70. nareszcie będzie naprawdę żywy. Gazeta.pl Wrocław, 2010-04-23. [dostęp 2011-08-05].
- ↑ a b Agata Saraczyńska: Malowanie drzewa Jerzego Beresia na Wyspie Piaskowej. Gazeta.pl Wrocław, 2011-03-30. [dostęp 2011-08-05].
- ↑ a b c Krzysztof Kucharski: Jerzy Bereś ma Arenę. Gazeta Wrocławska, 2010-04-30. [dostęp 2011-08-05].
- ↑ a b as: Primaaprilisowe malowanie korzeni drzewa na zielono. Gazeta.pl Wrocław, 2011-03-30. [dostęp 2011-08-05].
- ↑ Zbigniew Makarewicz: Sympozjum Plastyczne Wrocław'70 czterdzieści lat później. Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, 2010-04-26. [dostęp 2011-08-05].
- ↑ Roboty dodatkowe polegające na ustawieniu rzeźby plenerowej - Żywy Pomnik ARENA na terenie zieleni na Wyspie Piaskowej we Wrocławiu. przetargi.egospodarka.pl, 2010-04-21. [dostęp 2011-08-05].
- ↑ Paulina Iwińska: Arena pomalowana, wiosna przypięczętowana!. mmwroclaw.pl, 2011-04-01. [dostęp 2011-08-05].
- ↑ Sztuka Publiczna, Jerzy Bereś, Żywy pomnik Arena, Wrocław, 1972 pomnik [online], sztukapubliczna.pl [dostęp 2019-04-14] (pol.).
- ↑ entropia | ŻYWY POMNIK ARENA [online], www.entropia.art.pl [dostęp 2019-04-14].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Artykuł o rzeźbie na portalu sztukapubliczna.pl
- Historia o Drzewie Beresia na stronie projektu artystycznego Karoliny Grzywnowicz "Grün | Zielony"
