Arkowate
| Arcidae[1] | |
| Lamarck, 1809 | |
 Muszla Arca zebra | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina |
arkowate |
Arkowate, arki (Arcidae) – rodzina małży nitkoskrzelnych z rzędu Arcoida obejmująca około 200 gatunków występujących w zagłębieniach i szczelinach skalnych głównie w płytkich wodach strefy tropikalnej i umiarkowanie ciepłej. Większość to gatunki morskie, ale są w tej rodzinie również gatunki żyjące w wodach słodkich lub słonawych. Gatunki o większych rozmiarach są poławiane w celach konsumpcyjnych. Rodzajem typowym rodziny jest Arca. W zapisie kopalnym arkowate znane są z kambru.
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Muszla równoskorupkowa, w kształcie prostokąta, trapezu lub nieregularna, o promieniście żeberkowanej powierzchni, z wierzchołkiem lekko przesuniętym ku przodowi[2], długości do 125 mm[3]. Jama płaszczowa całkowicie otwarta, bez syfonów, skrzela postrzępione. Zewnętrzne wiązadełko, zwykle romboidalnego kształtu, mieści się na szerokiej powierzchni grzbietowej. Listwa zamka prosta, z licznymi, drobnymi ząbkami rozmieszczonymi szeregowo, zwiększającymi się w kierunku brzegów. Dwa mięśnie zwieracze mają zbliżoną wielkość. Ich ślady są widoczne na ściankach pustych muszli[2].
Gatunki osiadłe przytwierdzają się do skał bardzo silnymi włóknami bisiorowymi[2]. Bisior wolno żyjących gatunków jest szczątkowy[3].
Klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]
_subcrenata_01_at_a_fishmarket.JPG)
W rodzinie arkowatych wyróżniane są następujące rodzaje[4]:
- Acar
- Anadara
- Arca
- Asperarca
- Barbatia
- Barbatirus
- Bathyarca
- Bentharca
- Calloarca
- Cucullaearca
- Deltaodon
- Destacar
- Fugleria
- Hawaiarca
- Imparilarca
- Larkinia
- Litharca
- Lunarca
- Mabellarca
- Mesocibota
- Microcucullaea
- Mimarcaria
- Miratacar
- Mosambicarca
- Potiarca
- Samacar
- Savignyarca
- Scapharca
- Scaphula
- Senilia
- Tegillarca
- Tetrarca
- Trisidos
- Ustularca
- Vitracar
- Xenophorarca
Znaczenie gospodarcze[edytuj | edytuj kod]
Większe gatunki arkowatych zaliczane są do owoców morza i poławiane komercyjnie. Do gatunków najczęściej poławianych i wykorzystywanych kulinarnie należą m.in.: arka Noego (Arca noae) i korabek japoński (Anadara subcrenata)[2], zwany też arką japońską.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Arcidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Ludwik Żmudziński: Żywe skarby mórz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980, s. 252. ISBN 83-02-01238-6.
- ↑ a b Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.
- ↑ Gofas, S.: Arcidae. World Register of Marine Species, 2011. [dostęp 2011-05-08]. (ang.).