37 mm armata przeciwlotnicza SK C/30
Armata przeciwlotnicza 37 mm (3,7 cm) SK C/30 – niemiecka morska półautomatyczna armata przeciwlotnicza z lat 30. XX wieku, standardowe lekkie działo przeciwlotnicze niemieckich okrętów okresu II wojny światowej, używana głównie w postaci sprzężonej po 2 lufy, a także w pojedynczej.
Warianty i opis[edytuj | edytuj kod]
Armata kalibru 37 mm SK C/30 (oryginalnie kaliber oznaczany jako 3,7 cm) została zaprojektowana w 1930 roku, do masowej produkcji i do służby weszła od 1934[1]. Wywodziła się z armaty lądowej Flak 18[2]. Skrót SK (lub S.K.) oznaczał Schiffskanone (armata okrętowa), a C – rok konstrukcji[3]. Przede wszystkim używano jej na podwójnie sprzężonej podstawie Dopp.L. C/30 (Doppellafette – podwójna laweta) na prawie wszystkich większych i średnich niemieckich okrętach tego okresu, do II wojny światowej włącznie. Podstawa miała obsadę 6-osobową. Maksymalna liczba podstaw to 8 na pancernikach typu Bismarck, na krążownikach ciężkich stosowano 6, na lekkich 4, a na niszczycielach 2 (często w toku wojny ich liczbę zwiększano)[1]. Podwójna podstawa była wyposażona w stabilizację żyroskopową, co dawało teoretycznie wysoką celność mimo ruchu okrętu, lecz w praktyce rozwiązanie to nie spełniało oczekiwań i stwarzało problemy w eksploatacji[1]. Stabilizacja okazała się mało skuteczna, zwłaszcza przy bardziej gwałtownych ruchach małych okrętów, a nadto mechanizmy i obwody elektryczne były wrażliwe na wilgoć i zimno, co powodowało korodowanie napędów i zwarcia[4].
Drugim wariantem była pojedyncza podstawa L. C/30, głównie dla małych jednostek, w tym kutrów torpedowych oraz jednostek pomocniczych, która od 1934 roku występowała w wariancie L. C/34 z tarczą ochronną grubości 8 mm[2]. Ostatnim wariantem była zmodyfikowana armata SK C/30U na pojedynczej podstawie Ubts.L. C/39 dla okrętów podwodnych, która mogła być zanurzana[5].
Pomimo wysokich osiągów balistycznych zapewnianych przez długą lufę (długości 83 kalibrów), była ona średnio skuteczną bronią do celów obrony przeciwlotniczej, gdyż była armatą półautomatyczną – każdy nabój musiał być ładowany ręcznie po wystrzale, co powodowało niską szybkostrzelność praktyczną. Z tej przyczyny w toku wojny zaczęto ją zastępować automatycznymi armatami 37 mm KM42 i KM43[1].
Działa używano nie tylko na niemieckich okrętach, pewną ich partię wyeksportowano przed wojną do Hiszpanii[1]. Używano ich m.in. na hiszpańskich krążownikach typu Principe Alfonso, „Canarias” i „Méndez Núñez”[6]. Sześć pojedynczych armat zamontowano przed wojną na greckim krążowniku „Averof”[7].
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
- pionowy zamek klinowy.
- kaliber: 37 mm
- długość armaty: ?
- długość lufy: 3074 mm (L/83 – 83 kalibry)
- szybkostrzelność praktyczna: 80 strzałów/min na lufę[8]
- masa armaty (bez podstawy): 243 kg
- amunicja zespolona, z pociskami wybuchowymi ze smugaczem (HE-T)
- masa naboju: 2,1 kg[8]
- masa pocisku: 0,745 kg[8]
- masa materiału wybuchowego: 0,365 kg
- masa ładunku miotającego: 0,365 kg
- długość naboju: 51,16 cm
- prędkość wylotowa: 1000 m/s[8]
- donośność:
- kąt podniesienia:
- dwulufowa L.C/30: -10 +85°
- pojedyncza L.C/34: -10 +80°
- pojedyncza L.C/39: -10 +90°
- masy podstaw:
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Tony DiGiulian: Germany: 3.7 cm/83 SK C/30. NavWeaps, 10-03-2019. [dostęp 2021-09-20]. (ang.).
- ↑ a b Stehr i Breyer 1999 ↓, s. 8.
- ↑ Stehr i Breyer 1999 ↓, s. 2.
- ↑ Michael Whitley: German cruisers of World War Two. Annapolis: Naval Institute Press, 1985, s. 62. ISSN 0-87021-217-6. (ang.).
- ↑ Stehr i Breyer 1999 ↓, s. 8-10.
- ↑ Patianin i in. 2007 ↓, s. 133-140.
- ↑ Patianin i in. 2007 ↓, s. 130.
- ↑ a b c d e f g h i Stehr i Breyer 1999 ↓, s. 41.
- ↑ Stehr i Breyer 1999 ↓, s. 9, 41.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tony DiGiulian: Germany: 3.7 cm/83 SK C/30. NavWeaps, 10-03-2019. [dostęp 2021-09-20]. (ang.).
- Werner Stehr, Siegfried Breyer: Leichte und mittlere Artillerie auf deutschen Kriegsschiffen. Wölfersheim-Berstadt: Podzun-Pallas-Verlag, 1999, seria: Marine-Arsenal. Sonderheft band 18. ISBN 3-7909-0664-6. (niem.).
- S. Patianin, A. Daszjan, K. Bałakin, M. Barabanow, K. Jegorow: Kriejsiera Wtoroj mirowoj. Ochotniki i zaszczitniki (Крейсера Второй мировой. Охотники и защитники). Moskwa: Jauza – Kollekcyja – EKSMO, 2007, seria: Arsenał Kollekcyja. ISBN 5-699-19130-5. (ros.).