Armatohaubica wz. 1977 Dana
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
ZTS Dubnica |
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
kołowa |
| Załoga |
4-5 |
| Historia | |
| Prototypy |
1972 |
| Produkcja |
1979-1989 |
| Egzemplarze |
672 |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
1 silnik wysokoprężny Tatra T2-930-34 o mocy 254 kW (345 KM) |
| Transmisja |
mechaniczna |
| Pancerz |
o grubości 15 mm |
| Długość |
11,35 m (całkowita) |
| Szerokość |
3,00 m |
| Wysokość |
3,350 m (normalna) |
| Rozstaw osi |
2,00 m |
| Prześwit |
0,41 m |
| Masa |
23 000 kg (własna) |
| Osiągi | |
| Prędkość |
80 km/h (maksymalna na drodze) |
| Zasięg |
600 km (po drodze) |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Brody (głęb.) |
1,4 m |
| Rowy (szer.) |
2,0 m |
| Ściany (wys.) |
0,6 m |
| Kąt podjazdu |
30° |
| Przechył boczny |
15° |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 armatohaubica kal. 152 mm. zasięg 20-41 km zależnie od wersji (zapas nabojów - 60 szt.) 1 przeciwlotniczy karabin maszynowy DSzKM wz. 38/46 kal. 12,7 mm | |
Samobieżna armatohaubica wz. 1977 Dana (czes. 152 mm samohybná kanónová houfnice vz. 77 "Dana") – samobieżna armatohaubica na podwoziu kołowym. Opracowana w byłej Czechosłowacji, w końcu lat siedemdziesiątych. Znajduje się w uzbrojeniu m.in. Czech, Słowacji, Libii, a od 1983 roku również Wojska Polskiego. Jest przeznaczona do niszczenia środków i punktów ogniowych, stanowisk dowodzenia, umocnień polowych itp. głównie ogniem pośrednim, ale też i bezpośrednim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W latach siedemdziesiątych XX wieku w czechosłowackich zakładach Konštrukcie Trenčin w Trenczynie opracowano projekt samobieżnej armatohaubicy kalibru 152 mm na podwoziu kołowym Tatra o układzie jezdnym 8x8[1]. Projekt ten otrzymał kryptonim Dana. Była to pierwsza seryjnie produkowana haubicoarmata samobieżna na opancerzonym podwoziu kołowym na świecie, wyprzedzając południowoafrykańską Denel G6[1]. Stała się także drugą haubicoarmatą ze zautomatyzowanym układem ładowania[1].
Pierwsze prototypy powstały w 1972 i 1973 roku[1]. Po próbach zakładowych i wojskowych została w maju 1977 roku przyjęta na uzbrojenie armii Czechosłowacji[1]. W 1979 roku przystąpiono do produkcji seryjnej w słowackich zakładach ZTS w Dubnicy nad Wagiem, we współpracy z innymi kooperantami[1]. Podwozia powstawały w filii Tatry w Bánovcach nad Bebravou[1]. Do zakończenia produkcji seryjnej w 1989 roku wyprodukowano 672 działa tego typu[1].
Opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]
Działo samobieżne Dana jest zbudowane na podwoziu ciągnika kołowego Tatra T-815 VT Kolos o napędzie na wszystkie koła w układzie 8x8.
Opancerzone nadwozie mieści w przedniej części przedział dowódcy i kierowcy, kolejną część stanowi obrotowa wieża, na końcu znajduje się 12 cylindrowy silnik wysokoprężny o mocy 345 KM.
W przedziale bojowym – wieży umieszczono armatohaubicę kalibru 152 mm zakończoną hamulcem wylotowym. Działo wyposażone jest w zmechanizowany, samoczynny układ zasilania. Do strzelania z działa są używane naboje m.in. z pociskami odłamkowo-burzącymi, przeciwpancernymi kumulacyjnymi, przeciwbetonowymi, oświetlającymi i dymnymi. Na wieży jest umieszczony przeciwlotniczy karabin maszynowy kalibru 12,7 mm.
Działo jest wyposażone w środki łączności, obserwacji i kierowania ogniem oraz w urządzenia ochrony załogi przed promieniowaniem radioaktywnym i pożarem.
Maksymalna donośność przy strzelaniu granatami wzoru radzieckiego OF-540 wynosi 18,7 km[2]. W latach 80. czeskie firmy opracowały własne granaty odłamkowo-burzące OFd o donośności 20 km, a na początku XXI wieku dalekonośną amunicję OFd Nh/DV o donośności 25 km[2].
Użytkownicy[edytuj | edytuj kod]
Po uruchomieniu produkcji seryjnej samobieżna armatohaubica Dana została wprowadzona do uzbrojenia wojsk czechosłowackich (410 sztuk), a w 1983 roku 111 egzemplarzy trafiło także do SZ PRL[3][1]. 126 sztuk wyeksportowano do ZSRR, a około 25-27 do Libii[1]. Obecnie sprzęt ten w Wojsku Polskim znajduje się m.in. na wyposażeniu 11 Mazurskiego Pułku Artylerii, a 5 sztuk jest wykorzystywanych w ramach ISAF w PKW Afganistan. Działa zakupiła również Libia.
Lista państw posiadających armatohaubice Dana:
Aktualni użytkownicy
Azerbejdżan - Armia Azerbejdżanu używa nieznanej ilości Dana M1[4].
Czechy – 273
Gruzja - Około 24 sztuk zakupiono z Czeskiej Republiki[1].
Libia – 120
Polska – 111
Słowacja – 135
Ukraina - Zamówiono 26 armatohaubic[5].
Dawni użytkownicy
- Czechosłowacja - 408. Po rozpadzie Czechosłowacji działa te znalazły się w uzbrojeniu zarówno armii czeskiej, jak i słowackiej.
ZSRR - 108
Warianty[edytuj | edytuj kod]
- 155 mm ShKH Zuzana wersja z 155 mm armatohaubicą standardu NATO z lufą o długości 45 kalibrów. Przyjęta na uzbrojenie armii Słowacji w 1998, miała donośność 39 km[6]. Wyprodukowano 16 dział dla Słowacji i 12 dla Cypru[1].
- Zuzana 2 - skonstruowana w 2004. Kaliber 155 mm, długość lufy 52 kalibry, donośność 41,5 km. Wyposażona w komputerowy system kierowania ogniem, zmodernizowano wiele innych elementów. Przeszła próby w armii słowackiej i indyjskiej, lecz nie weszła do produkcji[6].
- Dana-T - zmodernizowane w Polsce działa ze Zautomatyzowanym Zestawem Kierowania Ogniem Topaz firmy WB Electronics i nowymi środkami łączności. Zmodernizowano 85 dział[7].
- Dana-M1 CZ - propozycja kompleksowej modernizacji opracowana w 2014 r. przez czeską firmę Excalibur Army, donośność 25,5 km dzięki przystosowaniu do nowej amunicji[1].
Armatohaubica wz. 1977 używana w SZ RP
Dana na stanowisku ogniowym
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Tomasz Wachowski, Modernizacja Dany według Excalibur Army, "Nowa Technika Wojskowa" nr 9/2014, s.70-74
- ↑ a b Tomasz Wachowski. Nowe propozycje modyfikacji działa DANA. „Wojsko i Technika”. Nr 9/2016. II (13), s. 44, wrzesień 2016. Warszawa.
- ↑ Andrzej Kiński. Topaz dla Dany. „Nowa Technika Wojskowa”. 02/2005, s. 29-30. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN 1230-1655.
- ↑ https://archive.vn/20170923105108/http://www.janes.com/article/74290/exercise-reveals-azerbaijani-army-dana-sph-and-rm-70-mrl
- ↑ Ukraina kupiła czeskie haubice [ANALIZA] - Defence24, www.defence24.pl [dostęp 2020-11-21].
- ↑ a b Michal Zdobbinský. Nowe słowackie działo samobieżne. „Nowa technika Wojskowa”, s. 27. Magnum-X. ISSN 1230-1655.
- ↑ Artyleria w Siłach Zbrojnych RP na początku 2018 roku, www.jednostki-wojskowe.pl [dostęp 2020-06-04].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Štefan Zupko, Juraj Zupko: Obrnená technika: 1944-2001 výroba v Slovenskej Republike. Magnet Press Slovakia, 2002, s. 48-51. ISBN 80-968073-8-2. (słow.)
