Artemi Aroniszydze
| ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 20 października 1891 Konczkati | |
Data i miejsce śmierci | 22 kwietnia 1950 Wrocław | |
Przebieg służby | ||
Siły zbrojne | Wojsko Polskie Armia Krajowa | |
Jednostki | 63 Toruński Pułk Piechoty Inspektorat Piotrków Trybunalski AK | |
Stanowiska | komendant Inspektoratu AK | |
Główne wojny i bitwy | II wojna światowa kampania wrześniowa obrona Warszawy | |
Odznaczenia | ||
![]() |
Aroniszydze Artemi (ur. 20 października 1891 w Konczkati[a] w Gurii, zm. 22 kwietnia 1950 we Wrocławiu) – gruziński oficer kontraktowy w Wojsku Polskim, major.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Michała i Niny z domu Cytlidze. Absolwent szkoły oficerskiej w Tbilisi. Po inwazji bolszewików na Gruzję w 1921 roku ewakuowany z kraju. Od roku 1922 w Polsce. Jako oficer kontraktowy służył w 63 pułku piechoty w Toruniu. W Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie ukończył kurs unifikacyjny dla majorów.
Od 1935 roku był dowódcą II batalionu w 63 pp w Toruniu, którym dowodził także podczas wojny obronnej w 1939 roku. Uczestniczył w obronie Warszawy, gdzie dowodził baonem na Pododcinku „Zachód” (Wola). Odznaczony orderem Virtuti Militari. Po kapitulacji Warszawy trafił do niemieckiej niewoli. Od połowy 1941 roku przebywał w karnym obozie pod Dreznem, gdzie osadzono go za odmowę wyjścia z oflagu.
Zwolniony z obozu w 1942 roku. Wrócił do Warszawy i jako Jan Pilecki wstąpił do Armii Krajowej. Pod koniec wojny został komendantem Inspektoratu AK Piotrków Trybunalski. Tam w marcu 1945 roku został aresztowany przez NKWD. Po torturach został przekazany łódzkiemu UBP, gdzie oczekiwał na wyrok śmierci „za działalność na szkodę Armii Czerwonej”. Zwolniony na mocy amnestii w lipcu 1945 roku.
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
- 22 marca 2020 r., uchwałą Rady m. st. Warszawy, rondu na skrzyżowaniu ul. Opaczewskiej i al. Bohaterów Września na warszawskich Szczęśliwicach nadano nazwę Ronda Artemiego Aroniszydzego[1].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Z innych przekazów wynika, że urodził się w gruzińskim Batumi.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- „Gruzini w polskich szeregach” – focus.pl
- stankiewicze.com
- kaukaz.pl
- Cudzoziemcy odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Gruzińscy oficerowie kontraktowi WP
- Inspektorzy Inspektoratów AK
- Obrońcy Warszawy (1939)
- Oficerowie kontraktowi Wojska Polskiego w kampanii wrześniowej
- Osoby skazane na karę śmierci w Polsce w ramach represji stalinowskich
- Urodzeni w 1891
- Zmarli w 1950
- Oficerowie 41 Suwalskiego Pułku Piechoty