Artemi Aroniszydze

Aroniszydze Artemi
major
Data i miejsce urodzenia	20 października 1891 Konczkati
Data i miejsce śmierci	22 kwietnia 1950 Wrocław
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Jednostki	63 Toruński Pułk Piechoty Inspektorat Piotrków Trybunalski AK
Stanowiska	komendant Inspektoratu AK
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa obrona Warszawy
Odznaczenia

Aroniszydze Artemi (ur. 20 października 1891 w Konczkati w Gurii, zm. 22 kwietnia 1950 we Wrocławiu) – gruziński oficer kontraktowy w Wojsku Polskim, major.

Życiorys

Syn Michała i Niny z domu Cytlidze. Absolwent szkoły oficerskiej w Tbilisi. Po inwazji bolszewików na Gruzję w 1921 roku ewakuowany z kraju. Od roku 1922 w Polsce. Jako oficer kontraktowy służył w 63 pułku piechoty w Toruniu. W Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie ukończył kurs unifikacyjny dla majorów.

Od 1935 roku był dowódcą II batalionu w 63 pp w Toruniu, którym dowodził także podczas wojny obronnej w 1939 roku. Uczestniczył w obronie Warszawy, gdzie dowodził baonem na Pododcinku „Zachód” (Wola). Odznaczony orderem Virtuti Militari. Po kapitulacji Warszawy trafił do niemieckiej niewoli. Od połowy 1941 roku przebywał w karnym obozie pod Dreznem, gdzie osadzono go za odmowę wyjścia z oflagu.

Zwolniony z obozu w 1942 roku. Wrócił do Warszawy i jako Jan Pilecki wstąpił do Armii Krajowej. Pod koniec wojny został komendantem Inspektoratu AK Piotrków Trybunalski. Tam w marcu 1945 roku został aresztowany przez NKWD. Po torturach został przekazany łódzkiemu UBP, gdzie oczekiwał na wyrok śmierci „za działalność na szkodę Armii Czerwonej”. Zwolniony na mocy amnestii w lipcu 1945 roku.

Upamiętnienie

• 22 marca 2020 r., uchwałą Rady m. st. Warszawy, rondu na skrzyżowaniu ul. Opaczewskiej i al. Bohaterów Września na warszawskich Szczęśliwicach nadano nazwę Ronda Artemiego Aroniszydzego.

Bibliografia

• „Gruzini w polskich szeregach” – focus.pl
• stankiewicze.com
• kaukaz.pl