Artur Kronenberg

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Artur Czesław Kronenberg
major saperów major saperów
Data i miejsce urodzenia

1 lipca 1887
Warszawa

Data i miejsce śmierci

20/22 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

9 Pułk Saperów

Stanowiska

kwatermistrz

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Artur Czesław Kronenberg (ur. 1 lipca 1887 w Warszawie[1], zm. między 20 a 22 kwietnia[2] 1940 w Katyniu) – major saperów Wojska Polskiego, inżynier, ofiara zbrodni katyńskiej[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Walentego i Amelii z d. Liedke. Został ochrzczony w parafii św. Andrzeja w Warszawie. Akt chrztu 31/1887[4].

W czasie I wojny światowej w stopniu podkapitana dowodził kompanią reflektorów 1 pułku inżynieryjnego I Korpusu Polskiego w Rosji, a następnie służył w armii gen. Hallera we Francji. Uczestnik wojny 1920.

W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Jako oficer nadetatowy 1 pułku saperów pełnił służbę w 1 pułku czołgów. 1 czerwca 1923 został przeniesiony do baonu maszynowego na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu[5]. Był wtedy w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 39 lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[6]. Rok później jako oficer nadetatowy baonu maszynowego pełnił służbę w Departamencie V Inżynierii i Saperów Ministerstwa Spraw Wojskowych[7]. 1 września 1925 jako oficer nadetatowy batalionu elektrotechnicznego został odkomenderowany z Departamentu V MSWojsk. na dwumiesięczny kurs dla kwatermistrzów[8]. W WP ukończył kursy doskonalące. W 1928 służył w 9 Okręgowym Szefostwie Budownictwa[9], był kwatermistrzem 9 pułku saperów. Od 1929 w stanie spoczynku.

W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I”[10].

Działał czynnie w Związku Murmańczyków. Brał udział w II Zjeździe Murmańczyków. Wygłosił przemówienie podczas odsłonięcia pomnika „Krzyża Północy” na Cmentarzu Powązkowskim[11].

W kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Według stanu na kwiecień 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku[2]. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[2] – lista wywózkowa 015/2 poz. 32 nr akt 2207[12] z 5.04.1940[2]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[2]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji bez daty pod numerem 293[2]. Wg stanu na dzień 21.12 1940, jego akta znajdowały się w 1 Specjalnym Wydziale NKWD ZSRR (UPW) w związku z otrzymaniem wniosku od Wandy Kronenberg z Warszawy[2]. Krewni do 1950 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. Sąd Grodzki w Warszawie w 1946 roku uznał Kronenberga za zmarłego[13].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty z Wandą z Nurzyńskich[1]. Mieszkał w Warszawie na ulicy Grzybowskiej 32.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Tablica epitafijna na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[4].
  • Dąb Pamięci posadzony na Krakowskim Przedmieściu 26/28 przez Uniwersytet Warszawski. Certyfikat 3447/510/WE/2010[17].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 310.
  2. a b c d e f g УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 425.
  3. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 146.
  4. a b Marcin Niewalda, Kronenberg - Genealogia. Portal rodzinny, rola w historii, źródła [online], genealogia.okiem.pl [dostęp 2018-08-11].
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 2 czerwca 1923 roku, s. 367.
  6. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1923, s. 895.
  7. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 20, 819, 828.
  8. „Dziennik Personalny” (R.6, nr 89), 1925, s. 488.
  9. a b c Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 582.
  10. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 853.
  11. II Walny Zjazd Murmańczyków, „Polska Zbrojna” (R.15 [i.e.16], nr 156), 8 czerwca 1936, s. 1.
  12. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 624.
  13. Holocaust Survivors and Victims Database -- Search for Names Results [online], www.ushmm.org [dostęp 2018-08-11] (ang.).
  14. M.P. z 1932 r. nr 109, poz. 142 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  15. M.P. z 1925 r. nr 296, poz. 1253 „za zasługi, położone na polu organizacji armji”.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 60 z 4 czerwca 1925 roku, s. 302.
  17. Bohaterowie – Strona 250 – Katyń… ocalić od zapomnienia [online], www.katyn-pamietam.pl [dostęp 2018-08-11] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
  • Henryk Bagiński: Wojsko Polskie na Wschodzie 1914-1920. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa. Zakłady Graficzno-Wydawnicze „Książka”, 1921.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Mariusz Lesław Krogulski, Spuścizna minionych pokoleń, Tuchów 2005.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.