Atoni

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Atoni
ilustracja
Populacja

530–750 tys.

Miejsce zamieszkania

wyspa Timor (Timor Wschodni, Indonezja)

Język

uab meto, indonezyjski, tetum, portugalski

Religia

chrześcijaństwo (katolicyzm, protestantyzm), wierzenia tradycyjne

Grupa

ludy austronezyjskie

Atoni, także: Atoin Pah Meto[1], Atoin Meto[1], Dawan[2]grupa etniczna zamieszkująca centralne, górzyste tereny wyspy Timor[1]. Ich populacja wynosi 530–750 tys. osób[1][3], stanowią największą grupę etniczną w indonezyjskiej części wyspy Timor[1]. W wyniku działalności misjonarzy przyjęli chrześcijaństwo[3] (katolicyzm i protestantyzm[1]), ale utrzymują także tradycyjne wierzenia[3].

Pod względem fizycznym przypominają ludy papuaskie[4], posługują się jednak językiem uab meto (atoni) z wielkiej rodziny austronezyjskiej[5]. W użyciu są także języki: indonezyjski, tetum i portugalski[6]. Uchodzą za rdzennych mieszkańców wyspy[4][7], w języku indonezyjskim bywają określani jako Orang Timor Asli[1]. Nazwa Dawan ma charakter pejoratywny[5][8]. Nazwa Pah Meto oznacza „ludzie suchego lądu”[9].

Oprócz indonezyjskiego Timoru Zachodniego zamieszkują także enklawę Oecusse w Timorze Wschodnim[10].

Stosują patrylinearny system pokrewieństwa[1][3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Clark E. Cunningham: Atoni. W: David Levinson (red.): Encyclopedia of World Cultures. T. 5: East and Southeast Asia. Boston, MA: G.K. Hall, 1993, s. 26–29. ISBN 0-8168-8840-X. OCLC 22492614. [dostęp 2022-12-30]. (ang.).
  2. a b c d Atoni, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2020-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-13] (ang.).
  3. a b Christopher C.H. Wray, Timor 1942: Australian Commandos at War with the Japanese, Hawthorn, Vic.: Hutchinson Australia, 1987, s. 2, ISBN 978-0-09-157480-2, OCLC 29000951 (ang.).
  4. a b William Frawley, International Encyclopedia of Linguistics: 4-Volume Set, wyd. 2, Oxford: Oxford University Press, USA, 2003, s. 258, ISBN 978-0-19-513977-8, OCLC 51478240 (ang.).
  5. Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Baikeno, [w:] Ethnologue: Languages of the World [online], wyd. 20, Dallas: SIL International, 2017 [dostęp 2020-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-29] (ang.).
  6. Zarchiwizowana kopia, „Minority Rights Group Report”, 2–51, The Group, 1982, s. 15 [dostęp 2020-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-13] (ang.).
  7. David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Uab Meto, [w:] Ethnologue: Languages of the World [online], wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2022-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
  8. H.G. Schulte Nordholt, The Political System of the Atoni of Timor, Springer Science & Business Media, 2013, s. 1, ISBN 978-94-015-1013-4, OCLC 556829908 (ang.).
  9. Geoffrey C. Gunn, Historical Dictionary of East Timor, Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 44, ISBN 978-0-8108-7518-0, OCLC 705336445 (ang.).