Aylmer Bourke Lambert

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aylmer Bourke Lambert, 1810
Pinus halepensis
z dzieła
„Opis rodzaju Pinus”

Aylmer Bourke Lambert (ur. 2 lutego 1761, zm. 10 stycznia 1842) – brytyjski botanik, jeden z pierwszych członków Towarzystwa Linneuszowskiego.

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Aylmer Bourke Lambert urodził się w Bath w Anglii 2 lutego 1761 jako syn Edmunda Lamberta z Boyton House i Bridget Bourke, córki ósmego wicehrabiego Mayo. Matka Lamberta zmarła w 1773 roku, w tym samym roku, w którym rozpoczął szkołę, odziedziczył majątki na Jamajce i Irlandii[1]. Lambert poszedł do Newcome's School dla synów dżentelmenów w Hackney[1], a następnie przez trzy lata uczęszczał na Uniwersytet Oksfordzki.

Dzieła[edytuj | edytuj kod]

Najbardziej znany jest ze swojej pracy „Opis rodzaju Pinus”, wydanej w kilku częściach w latach 1803–1824, bogato ilustrowanego tomu folio, w, którym wyszczególniono wszystkie znane wówczas drzewa iglaste. Druga edycja folio została wydana w latach 1828–1837, a trzecia, mniejsza (octavo) w 1832 roku. Poszczególne książki, nawet z tego samego wydania, często bardzo się od siebie różnią, co powoduje problemy, gdy ilustracje zostały użyte jako wzorce do uporządkowania stosowania nazw. Pełny opis historii publikacji znajduje się w: Renkema, HW & Ardagh, J. (1930). Aylmer Bourke Lambert i jego „Opis rodzaju Pinus”. Journal of the Linnean Society of London - Botany 48: 439–466.

Wiele nowych drzew iglastych odkrytych przez Davida Douglasa i innych, w tym sekwoja wieczniezielona, zostało opisanych po raz pierwszy w książkach Lamberta; kilka z nich zostało faktycznie opisanych przez współpracujących autorów, w szczególności Davida Dona, który uwzględnił ich pracę w książce Lamberta.

Herbarium[edytuj | edytuj kod]

Lambert nabył wiele znaczących kolekcji zielnikowych, w tym Johanna Reinholda Forstera, Archibalda Menziesa i Henry'ego de Ponthieu[2]. Zgromadził także dużą kolekcję okazów i rysunków z Australii w epoce bezpośrednio po przybyciu Pierwszej Floty. Okazy do kolekcji przekazywali gubernator Arthur Phillip, naczelny lekarz John White, pułkownik William Paterson, major Robert Ross, major Francis Grose i Philip Gidley King[3].

Kolekcja Lamberta, obejmująca 50 000 zachowanych okazów roślin[1] wraz z obszerną biblioteką, była przedmiotem badań autorów i botaników, w tym Roberta Browna, De Candolle'a, Martiusa, George'a Don'a i David'a Don'a[1]. Po jego śmierci została sprzedana na aukcji w 317 partiach, a okazy można znaleźć w kolekcjach botanicznych na całym świecie[1].

Towarzystwo Linneuszowskie[edytuj | edytuj kod]

Lambert był jednym z założycieli Towarzystwa Linneuszowskiego w 1788[4]. W 1796 Lambert został mianowany przez Jamesa Edwarda Smitha jednym z czterech wiceprzewodniczących Towarzystwa Linneuszowskiego w Londynie. Funkcję tę piastował aż do śmierci w 1842[1].

Royal Society[edytuj | edytuj kod]

W 1791 Lambert został wybrany do Royal Society of London for Improving Natural Knowledge, a Joseph Banks uczynił go członkiem Rady w 1810[5].

„Był przyjacielem i korespondentem Sir Josepha Banksa i bardzo interesował się odkryciami botanicznymi i zoologicznymi dokonywanymi w Nowej Holandii pod koniec XVIII i na początku XIX wieku, gdy okazy były przenoszone z powrotem do Londynu, zarówno żywe, jak i martwe, a także jako nasiona lub rysunki. Lambert skompletował kolekcję z okazów i rysunków generała Johna White'a przywiezionych z Sydney do Londynu w 1795 r.”[6]

Odznaczenia i upamiętnienia[edytuj | edytuj kod]

Lambert jest uhonorowany naukową nazwą sosny Lamberta ( Pinus lambertiana), rodzaju Lambertia i chwostki rudoskrzydłej (Malurus lamberti). Standardowy skrót autora botanicznego Lamb. jest zapisywany przy gatunkach, które opisał.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Hortense S. Miller, THE HERBARIUM OF AYLMER BOURKE LAMBERT NOTES ON ITS ACQUISITION, DISPERSAL, AND PRESENT WHEREABOUTS, „Taxon”, 19 (4), 1970, DOI10.2307/1218947, JSTOR1218947.
  2. „Proceedings of the Linnean Society of London”, 1960. Blackwell Publishing Ltd. DOI: 10.1111/j.1095-8312.1960.tb01195.x. 
  3. TAL & Dai-ichi Life (Earl of Derby) Collection.
  4. Boulger, George Symonds (1885), "Lambert, Aylmer Bourke", Dictionary of national biography, Smith, Elder.
  5. Rare books from the MGB Library.
  6. "TAL & Dai-ichi Life Derby collection of natural history watercolours, 1790s / compiled by Aylmer Bourke Lambert ; acquired by the 13th Earl of Derby". Catalogue. State Library of NSW.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Anemaat, Louise; State Library of New South Wales (issuing body.) (2014), Natural curiosity: unseen art of the First Fleet, Sydney, NSW NewSouth Publishing, ISBN 978-1-74223-409-0
  • Baldwin, William; Darlington, William (1969), Reliquiae Baldwinianae : selections from the correspondence of the late William Baldwin, Hafner, 17 grudnia 2013
  • Boulger, George Symonds (1892). "Lambert, Aylmer Bourke" . In Lee, Sidney (ed.). Dictionary of National Biography. 32. London: Smith, Elder & Co. ss. 6–7
  • Elbert L. Little, Jr. „Opis rodzaju Pinus Lamberta, wydanie 1832”. Madrono, 10:33–47. 1949.
  • H. W. Renkema i John Ardagh. „Aylmer Bourke Lambert i jego «Opis rodzaju Pinus»”. The Journal of the Linnaean Society of London, 48:439-466. 1928-1931.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]