Azem Shkreli
Data i miejsce urodzenia |
10 lutego 1938 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość |
albańska |
Język |
albański |
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
Karvani i bardhë |
Azem Shkreli (ur. 10 lutego 1938 w Shkrelu – zm. 24 maja 1997 w Prisztinie[1]) - kosowski pisarz i poeta.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z małej wioski w górach, w pobliżu Peji. W roku 1965 ukończył studia z zakresu języka i literatury albańskiej na uniwersytecie w Prisztinie[1]. Kierował Stowarzyszeniem Pisarzy Kosowa, do 1991 r. kierował także Studiem Filmowym Kosovafilmi w Prisztinie i jedną ze scen teatralnych (Teatri Krahinor)[1]. Zwolniony z pracy przez władze Serbii w 1991 r. zaangażował się w działalność na rzecz praw człowieka.
Pierwsze jego utwory były poświęcone życiu codziennemu mieszkańców gór. Z czasem poświęcił się poezji zaangażowanej, poświęcając ją problemom ludzi prześladowanych. Pisał też powieści, opowiadania, scenariusze filmowe i eseje[1]. Zmarł na atak serca na lotnisku w Prisztinie, wracając z podróży do Niemiec.
Imieniem Azema Shkreliego została nazwana nagroda państwowa przyznawana przez premiera rządu Kosowa twórcom i naukowcom za całokształt twórczości[2], a także ulice w Prisztinie, Peje i w Uroševacu. W 2024 nakładem wydawnictwa Faik Konica ukazała się w Prisztinie siedmiotomowa edycji dzieł Azema Shkreliego.
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Poezja
[edytuj | edytuj kod]- 1960: Bulzat, Prishtina.
- 1963: Engjujt e rrugëve, (Uliczne anioły), Prishtina.
- 1970: E di një fjalë prej guri (Znam słowo z kamienia), Prishtina.
- 1981: Pagëzimi i fjalës, (Poświęcanie słów), Prishtina.
- 1986: Kënga e hutinit, (Pieśń żółwia), Prishtina.
- 1990: Nata e papagajve, (Noc papugi) Prishtina.
- 1997: Zogj dhe gurë (Ptak i kamień), Prishtina.
- 2022: Poezi e zgjedhur (Poezje zebrane)
Proza
[edytuj | edytuj kod]- 1960: Karvani i bardhë, (Biały karawan), Prishtina - powieść.
- 1965: Sytë e Evës, (Oczy Ewy), Prishtina - opowiadania.
- 2021: Shtatë nga ata (Siedmiu spośród nich)
Dramat
[edytuj | edytuj kod]- 1968: Fosilet.
- 1983: Varri i qyqes (Grób kukułki).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d 26 years since Shkreli's death [online], kosovapress.com, 2023 (ang.).
- ↑ Informacja o nagrodzie
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Strona poświęcona A.Shkreli. shkreli.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-16)].
- Strona poświęcona literaturze albańskiej. albanianliterature.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-01)].
- Profil pisarza na portalu poezishqip.com (alb.)
- Absolwenci Uniwersytetu w Prisztinie
- Kosowscy poeci
- Kosowscy prozaicy
- Kosowscy Albańczycy
- Kosowscy albaniści
- Urodzeni w 1938
- Zmarli w 1997
- Kosowscy dramaturdzy
- Kosowscy działacze praw człowieka
- Poeci XX wieku
- Poeci XXI wieku
- Prozaicy XX wieku
- Prozaicy XXI wieku
- Jugosłowiańscy poeci
- Dramaturdzy XX wieku
- Jugosłowiańscy działacze praw człowieka