Bój spotkaniowy
Bój spotkaniowy – to natarcie na przeciwnika nacierającego[1]; to działania bojowe wynikłe na skutek zetknięcia się oddziałów i związków taktycznych stron przeciwnych, z których każda dąży do uzyskania rozstrzygnięcia przez natarcie. Jest etapem pośrednim podczas prowadzenia walki[2]. Jest też formą natarcia[3] Zadania przeciwstawnych stron sięgają poza rubież starcia[4]. Do boju spotkaniowego oddziały przechodzą z marszu, podczas potęgowania uderzenia w głębi obrony przeciwnika, pościgu, podczas odpierania kontrataków, w czasie walki z desantami. Charakteryzuje się on ograniczonym czasem na organizację działań niejasnością sytuacji, dążeniem do uzyskania zaskoczenia i przejęcia inicjatywy[5].
Charakterystyka boju spotkaniowego[edytuj | edytuj kod]
Bój spotkaniowy jest szczególną formą natarcia, w którym inicjatywę zaczepną przejawiają obie walczące strony. Może on mieć miejsce we wszystkich rodzajach działań bojowych; wynika z reguły wówczas, gdy zadania przeciwników sięgają poza rubież ich bezpośredniego starcia[6]. Następuje wówczas, gdy obie strony dążą do wykonania zadania przez natarcie, a głębokości tych zadań sięgają poza rubież starcia[7]. W boju spotkaniowym każda ze stron dąży do wykonania wyprzedzającego uderzenia, zdobycia przewagi i inicjatywy, narzucenia swej woli i rozstrzygnięcia walki przez natarcie. Charakteryzuje się on ograniczonym czasem na organizację działań, szybkim zbliżaniem stron, niejasnością sytuacji, dążeniem do uzyskania zaskoczenia i przejęcia inicjatywy, gwałtownymi i częstymi zmianami sytuacji oraz istnieniem luk i otwartych skrzydeł[8] .Bój spotkaniowy cechuje dążenie obu stron do wyprzedzenia się w uderzeniu, gwałtowność rozwoju działań, szybkie zmiany sytuacji, szeroki manewr, częsta zmiana ugrupowania bojowego oraz wejście oddziałów i związków taktycznych do akcji wprost z marszu.
Bój spotkaniowy jest z zasady działaniem krótkotrwałym, rozpoczyna się z chwilą nawiązania walki przez awangardy, oddziały wydzielone lub pododdziały czołowe obu stron, a kończy się w momencie, kiedy jedna ze stron utraci inicjatywę i przejdzie do obrony lub zacznie się wycofywać. Bój spotkaniowy związków lub zgrupowań operacyjnych określany jest terminem bitwy spotkaniowej.
Do boju spotkaniowego dochodzi[3]:
- gdy siły wykonujące marsz po wyznaczonej drodze wejdą w kontakt z przeciwnikiem, o którym wojska własne posiadają mało informacji;
- gdy obydwie strony posiadają informacje o przeciwniku i decydują się na starcie celem opanowania terenu o znaczeniu taktycznym;
- gdy jedna z walczących stron próbuje zająć pozycję obronną, a druga próbuje temu zapobiec.
Według teoretyków wojskowości w okresie II Rzeczypospolitej zasadniczymi cechami boju spotkaniowego były[9]:
- niejasność i zmienność położenia
- 'wyjątkowa szybkość działań
- łatwość zaskoczenia
Oceniano, że w boju spotkaniowym zwycięża ten, kto wcześniej zdobędzie inicjatywę i przez to narzuci swą wolę nieprzyjacielowi. Szybkość rozwoju wypadków powoduje, że rozpoznanie daje wiadomości spóźnione; lotnictwo stwierdza jedynie fragmenty położenia[9].
Uważano, że: warunki boju spotkaniowego wymagają szybkiej decyzji. Dowódca musi zadecydować użycie sił głównych bez względu na szczupłość wiadomości o nieprzyjacielu. Postanowienie trzeba oprzeć w tym wypadku na ogólnej ocenie położenia, głównie na ocenie zadania i terenu. Decyzja musi być prosta, śmiała i możliwa do szybkiego wykonania; ułatwi to zaskoczenie i pobicie nawet silniejszego nieprzyjaciela[10].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Koziej 2011 ↓, s. 176.
- ↑ Polak i Joniak 2014 ↓, s. 235.
- ↑ a b Polak i Joniak 2014 ↓, s. 236.
- ↑ Laprus (red.) 1979 ↓, s. 43.
- ↑ Jakubczak (red.) 2003 ↓, s. 283.
- ↑ Elak 2014 ↓, s. 107.
- ↑ Ściborek (red.) 1995 ↓, s. 86.
- ↑ Regulamin działań 2008 ↓, s. 61.
- ↑ a b Instrukcja walki 1931 ↓, s. 95.
- ↑ Instrukcja walki 1931 ↓, s. 96.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ryszard Jakubczak (red.): Obrona narodowa w tworzeniu bezpieczeństwa państwa. Warszawa: „Bellona”, 2003. ISBN 83-11-09744-5.
- Leszek Elak: Podstawy działań taktycznych. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014. ISBN 978-83-7523-316-2.
- Stanisław Koziej: Teoria sztuki wojennej. Warszawa: „Bellona”, 2011. ISBN 978-83-11-12122-5.
- Marian Laprus (red.): Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06229-3.}
- Andrzej Polak, Jacek Joniak: Sztuka wojenna. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014. ISBN 978-83-7523-273-8.
- Zbigniew Ściborek (red.): Działania taktyczne wojsk lądowych. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 1995.
- Ogólna instrukcja walki. Część I. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1931.
- Regulamin działań wojsk lądowych. Warszawa: Dowództwo Wojsk Lądowych, DWLąd. Wewn. 115/2008.