Bąków (województwo śląskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bąków
wieś
Ilustracja
Ewangelicki Dom Modlitwy
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

cieszyński

Gmina

Strumień

Liczba ludności (2022)

1875[2]

Strefa numeracyjna

33

Kod pocztowy

43-246[3]

Tablice rejestracyjne

SCI

SIMC

0068021

Położenie na mapie gminy Strumień
Mapa konturowa gminy Strumień, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bąków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Bąków”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Bąków”
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego
Mapa konturowa powiatu cieszyńskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Bąków”
Ziemia49°53′48″N 18°43′41″E/49,896667 18,728056[1]
Nieoficjalny herb wsi Bąków

Bąków (czes. Bonkov, niem. Bonkau) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Strumień.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.

Wieś leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego, geograficznie zaś leży w regionie Dolina Górnej Wisły, będącej częścią Kotliny Oświęcimskiej[4]. Powierzchnia sołectwa wynosi 591 ha[5], a liczba ludności 1875.

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Bąków[6][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
0068038 Dwór część wsi
0068044 Łęg część wsi
0068050 Nowy Świat część wsi
0068067 Rychułd część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy Rychułd wzmiankowano w 1416[8], zaś Bąków w 1536[9]. W 1552 Bąków został podarowany przez księcia Wacława III Adama Piotrowi Czelo z Czechowic na Małych Kończycach[9]. W posiadaniu tej rodziny zarówno Bąków, jak i Rychułd były jeszcze na początku XVII w., lecz w 1619 przeszły w posiadanie Bludowskich poprzez małżeństwo Fryderyka Bludowskiego z Katarzyną Czelo. Dobra te w 1737 Gottlieba Agnet, ich prawnuczka, sprzedała Christianowi Kalischowi[10].

W XIX w. Bąków i Rychułd zyskały wspólnego wójta i urząd gminny Bąków – Rychułd, co trwało do 1945[11].

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 49 budynkach w Bąkowie (w tym 20 w Rychułdzie) na obszarze 523 hektarów mieszkało 403 osób (w tym 180 w Rychułdzie), co dawało gęstość zaludnienia równą 77,1 os./km². z tego 162 (40,2%) mieszkańców było katolikami (115, 51,6% w Bąkowie a 47, 26,1% w Rychułdzie), 235 (58,3%) ewangelikami (108, 48,4% w Bąkowie a 127, 70,6% w Rychułdzie) a 6 (3,3%) wyznawcami judaizmu (wszyscy w Rychułdzie), 379 (94%) było polsko- a 9 (2,2%) niemieckojęzycznymi (w tym 8 w Rychułdzie)[12]. Do 1910 liczba mieszkańców wzrosła do 428 (251 w Bąkowie, a 177 w Rychułdzie), z czego 417 zameldowanych było na stałe. Ze względu na używany język potoczny 46 (11%, 40 z nich w Rychułdzie) osób było niemiecko- a 371 (88,97%) polskojęzycznymi. Podział według religii kształtował się następująco: 205 (47,9%, w tym 135 w Bąkowie i 70 w Rychułdzie) katolików, 214 (50%, w tym 116 w Bąkowie i 98 w Rychułdzie) ewangelików i 9 (2,1%, wszyscy w Rychułdzie) wyznawców judaizmu[13].

Po zakończeniu I wojny światowej tereny, na których leży miejscowość - Śląsk Cieszyński stał się punktem sporu pomiędzy Polską i Czechosłowacją. W 1918 roku na bazie Straży Obywatelskiej miejscowi Polacy utworzyli lokalny oddział Milicji Polskiej Śląska Cieszyńskiego, który podlegał organizacyjnie 13 kompanii w Strumieniu[14].

Religia[edytuj | edytuj kod]

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzą następujące Kościoły:

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

  • Zespół Szkolno-Przedszkolny;
    • Przedszkole;
    • Szkoła Podstawowa.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 3498
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 16 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Marcin Żerański: Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2012, s. 85. ISBN 978-83-933109-3-7.
  5. Gmina Strumień: STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY STRUMIEŃ. [w:] www.strumien.bip.net.pl [on-line]. 2007. [dostęp 2010-12-07].
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. GUS. Rejestr TERYT
  8. Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych pod redakcją Idziego Panica. T. II: Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528 roku). Cieszyn: Starostwo Powiatowe, 2010, s. 306. ISBN 978-83-926929-3-5.
  9. a b Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych pod redakcją Idziego Panica. T. III: Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Cieszyn: Starostwo Powiatowe, 2011, s. 163. ISBN 978-83-926929-5-9.
  10. Janusz Spyra: Szlachecka rodzina Bludowskich z Dolnych Bludowic herbu Kozioł i zabytki sztuki z nią związane. T. 1. Cieszyn: 1997, s. 14-26, seria: Familia Silesiae. ISBN 83-88204-00-9. (pol.).
  11. O Bąkowie. bakow.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-06)]..
  12. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
  13. Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
  14. Jerzy Szczurek 1933 ↓, s. 32-37.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jerzy Szczurek: Z wielkich dni Śląska Cieszyńskiego. O milicjach ludowych w latach 1918-1920. Cieszyn: Nakładem Grupy Związku Powstańców Śląskich w Cieszynie, 1933.