Błaga Dimitrowa
Data i miejsce urodzenia |
2 stycznia 1922 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
2 maja 2003 |
Wiceprezydent Bułgarii | |
Okres |
od 22 stycznia 1992 |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Błaga Nikołowa Dimitrowa, bułg. Блага Николова Димитрова (ur. 2 stycznia 1922 w Białej Słatinie, zm. 2 maja 2003 w Sofii) – bułgarska poetka, tłumaczka i polityk. W latach 1992–1993 wiceprezydent Bułgarii u boku Żelu Żelewa.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w rodzinie prawnika i nauczycielki, wczesne lata życia spędziła w Wielkim Tyrnowie. W 1941 ukończyła gimnazjum klasyczne w Sofii, zaś w 1945 została absolwentką filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Sofijskim im. św. Klemensa z Ochrydy. W 1951 obroniła w Instytucie Literackim w Moskwie pracę doktorską poświęconą twórczości Władimira Majakowskiego i poezji bułgarskiej. Przez wiele lat pracowała jako redaktorka w różnych gazetach, czasopismach i wydawnictwach. Wydała liczne tomiki poetyckie i kilka publikacji pisanych prozą. Tłumaczyła na język bułgarski literaturę polską (m.in. wiersze Wisławy Szymborskiej i Pana Tadeusza Adama Mickiewicza), skandynawską i rosyjską na język bułgarski. Wyróżniona m.in. nagrodą Polskiego PEN Clubu oraz Nagrodą im. Herdera.
W 1970 oficjalnie poparła Aleksandra Sołżenicyna, który został wydalony ze Związku Radzieckiego. Za ten gest została usunięta z bułgarskiego związku pisarzy, a także znalazła się na liście twórców, których utwory nie były publikowane w Bułgarii. Pod koniec lat 80. zaangażowała się w działalność opozycyjną, w 1988 współtworzyła pierwsze w komunistycznej Bułgarii organizacje pozarządowe: „Komitet za zasztita na Ruse” i „Kłub za podkrepa na głasnostta i preustrojstwoto”. Weszła następnie w skład zarządu federacji klubów na rzecz demokracji działającej w ramach Związku Sił Demokratycznych. Z listy tego ugrupowania w 1991 została wybrana w do Zgromadzenia Narodowego 36. kadencji.
W 1992 kandydowała w pierwszych bezpośrednich wyborach prezydenckich na urząd wiceprezydenta w parze z Żelu Żelewem. W pierwszej turze uzyskali około 44,7% głosów, zwyciężając w drugiej turze głosowania z poparciem 52,9% głosujących[1]. W 1993 doszło do konfliktu z prezydentem na tle wspierania przez niego rządu Lubena Berowa. W konsekwencji w lipcu tegoż roku ustąpiła ze stanowiska[2].
Była zamężna. W 1967 zaadoptowała wietnamską dziewczynkę.
W 2000 odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ПРЕЗИДЕНТСКИ ИЗБОРИ 1992. president.bg. [dostęp 2021-01-16]. (bułg.).
- ↑ Human rights in Bulgaria in 1993. bghelsinki.org. s. 1. [dostęp 2017-04-20]. (ang.).
- ↑ M.P. z 2001 r. nr 2, poz. 42
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Блага Димитрова. liternet.bg. [dostęp 2017-04-20]. (bułg.).
- Блага Димитрова. omda.bg. [dostęp 2017-04-20]. (bułg.).
- Absolwenci Uniwersytetu Sofijskiego
- Bułgarscy poeci XX wieku
- Bułgarscy poeci XXI wieku
- Bułgarscy tłumacze
- Deputowani 36. kadencji Bułgarskiego Zgromadzenia Narodowego
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
- Pisarze związani z Sofią
- Pisarze związani z Wielkim Tyrnowem
- Politycy Związku Sił Demokratycznych
- Tłumacze literatury polskiej
- Urodzeni w 1922
- Wiceprezydenci Bułgarii
- Zmarli w 2003