Chronologia Gwiezdnych wojen

Chronologia Gwiezdnych wojen – ułożone chronologicznie wydarzenia z fikcyjnego świata Gwiezdnych wojen.

Datowanie wewnętrzne

Przez całe lata od powstania pierwszego z filmów z serii Gwiezdnych wojen nie udało się stworzyć spójnego kalendarza, który obowiązywałby wewnątrz świata. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy był fakt, że George Lucas nie zezwolił twórcom Expanded Universe na opisywanie wydarzeń sprzed Nowej Nadziei. Doprowadziło to do powstania kilku 'umownych' systemów liczenia dat – najczęściej za 'rok zerowy' przyjmowano 35 lub 32 BNH, podejrzewając, że to wtedy Palpatine przejął władzę i stworzył Imperium.

Powstanie trylogii prequeli sprawiło, że wszystkie te wyliczenia przestały być zgodne z filmami. Kwestię tę próbuje się rozwiązać sugerując przeprowadzenie przez władze Starej Republiki ok. roku 35 BNH „synchronizacji dat” – w istocie wyzerowania numeru roku. Rozwiązanie to stoi jednak w sprzeczności z pojawiającymi się w niektórych źródłach określeniami „ery preimperialnej” i „ery imperialnej” w odniesieniu odpowiednio do okresów przed i po 35 BNH. Obecnie wszystkie źródła sprzed 2014 roku (poza filmami i Wojnami klonów) są niekanoniczne, więc system datowania ABY/BBY również nie jest już stosowany. Pomimo to najczęściej stosuje się datowanie BBY i ABY.

Datowanie zewnętrzne

Ze względu na wspomniane powyżej problemy z datowaniem 'wewnętrznym', w świecie Gwiezdnych wojen przyjęło się określać daty w odniesieniu do akcji pierwszego z wydanych filmów: Gwiezdne wojny: część IV, a dokładniej – do przedstawionej w nim Bitwy o Yavin. Stąd też mamy następujące najczęściej stosowane skróty:

• ABY (ang. After Battle of Yavin) – po Bitwie o Yavin
• ANH (ang. After New Hope) – po Nowej Nadziei
• BBY (ang. Before Battle of Yavin) – przed Bitwą o Yavin
• BNH (ang. Before New Hope) – przed Nową Nadzieją.

Powyższe skróty stosuje się także w Polsce, ze względu na brak zgrabnych odpowiedników w języku polskim.

Pomimo to w większości przypadków używa się datowania BBY i ABY.

Ważniejsze wydarzenia (Expanded Universe)

5 000 000 BBY

• powstanie galaktyki

49 000 BBY

• Powstanie Bezkresnego Imperium Rakatan

30 000 BBY

• Powstanie gwiezdnej kuźni

27 500 BBY

• skolonizowanie planety Alderaan

25 200 BBY

• Upadek Bezkresnego Imperium

25 000 BBY

• Powstanie Republiki Galaktycznej, Jedi strażnikami pokoju w Republice

24 500 BBY

• Pierwsza wielka schizma – Xendor i Legiony Lettow

15 500 BBY

• Wynalezienie pierwszych mieczy świetlnych

7000 BBY

• Druga wielka schizma i początek Stuletniej Ciemności

5000 BBY

• Wielka wojna nadprzestrzenna Republiki z Imperium Sithów (cykl komiksów Opowieści Jedi)

4000 BBY

• Początek wielkiej wojny Sithów

3998 BBY

• Powstanie Naddystów

3996 BBY

• Wielka wojna Sithów (Opowieści Jedi)

3976-3960 BBY

• Wojny mandaloriańskie

3960 BBY

• Wygnana Jedi zostaje wydalona z Zakonu Jedi (gra Knights of the Old Republic II: The Sith Lords)

3959-3956 BBY

• Wojna domowa Jedi (gry i komiksy z serii Star Wars: Knights of the Old Republic)

3956 BBY

• Śmierć Dartha Malaka

3952 BBY

• Śmierć mistrzów Jedi (Dorak, Vandar Tokare i Zhar Lestin) z rąk Darth Nihilusa na Katarrze.

3951 BBY

• Śmierć zgromadzanych przez Wygnaną na Dantooine mistrzów z rąk Kreii.
• Odkupienie Atris na Telos
• Śmierć Darth Nihilusa na Ravagerze
• Śmierć Darth Siona i Kreii w Akademii Trayus na Malachorze V.

3681 BBY

• Początek wielkiej wojny galaktycznej

3653 BBY

• Splądrowanie Coruscant. Koniec wielkiej wojny galaktycznej

2000 BBY

• Początek nowych wojen Sithów

1026 BBY

• Narodziny Dartha Bane’a

1000 BBY

• Bitwa o Ruusan i koniec nowych wojen Sithów (komiks Jedi vs. Sith)

980 BBY

• Śmierć Darth Bane’a

896 BBY

• Narodziny Yody

509 BBY

• Narodziny Yaddle

206 BBY

• Narodziny Oppo Rancisisa

200 BBY

• Narodziny Chewbakki

102 BBY

• Narodziny Dooku, przyszłego Dartha Tyranusa

92 BBY

• Narodziny Qui-Gon Jinna, Finisa Valorum i Ki-Adi-Mundiego

82 BBY

• Narodziny Palpatine’a, przyszłego Imperatora

72 BBY

• Narodziny Mace’a Windu i Shmi Skywalker

70 BBY

• Narodziny Kita Fisto

69 BBY

• Narodziny Baila Organy

66 BBY

• Narodziny Jango Fetta, przyszłego łowcy nagród

59 BBY

• Narodziny Quinlana Vosa i Shaak Ti.

57 BBY

• Narodziny Obi-Wana Kenobiego i Brucka Chuna

50 BBY

• Narodziny Owena Larsa

47 BBY

• Narodziny Aayli Secury i Beru Lars

46 BBY

• Narodziny Padme Amidali

41 BBY

• Narodziny Anakina Skywalkera

32 BBY

• Blokada Naboo, Palpatine Wielkim Kanclerzem (Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo), szczyt na Eriadu (książka Maska kłamstw), śmierć Qui-Gon Jinna i Dartha Plagueisa

29 BBY

• Wyprawa na Zonamę Sekot (książka Planeta życia) i Lot Zewnętrzny (książka Outbound Flight), narodziny Hana Solo

25 BBY

• Śmierć Yaddle

22 BBY

• Misja na Ansion i początek wojen klonów, śmierć Finisa Valorum, Shmi Skywalker i Jango Fetta (Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów)

19 BBY

• Bitwa o Coruscant, koniec wojen klonów, śmierć Hrabiego Dooku, Generała Grievousa, Plo Koona, Saesee’a Tiina, Agena Kolara, Kita Fisto, Mace’a Windu, Aayli Secury, Ki-Adi-Mundiego, Nute Gunraya, Runa Haaka i Padmé Amidali, Rozkazem 66 rozpoczyna się Czystka Jedi i powstanie Imperium Galaktycznego Palpatine’a, Anakin Skywalker staje się Darthem Vaderem, narodziny Luke’a oraz Leii Skywalker (Gwiezdne wojny: część III – Zemsta Sithów).

18 BBY

• Bunt na Korelii i bitwa o ten układ, narodziny Mary Jade

5 BBY

• Narodziny Kypa Durrona

2 BBY

• Powstanie Sojuszu Rebeliantów

0/1 ABY

• Bitwa o Yavin, zniszczenie pierwszej Gwiazdy Śmierci, śmierć Obi-Wana Kenobiego i Baila Organy (Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja)

2

• Wyścig na Mimban.

3

• Bitwa o Hoth (Gwiezdne wojny: część V – Imperium kontratakuje)

4

• Śmierć Yody, Bitwa pod Endorem, śmierć Anakina Skywalkera oraz Imperatora; zniszczenie drugiej Gwiazdy Śmierci (Gwiezdne wojny: część VI – Powrót Jedi), inwazja Ssi-Ruuków na Bakurę; rozpad Imperium; powstanie Nowej Republiki (książka Pakt na Bakurze)

7

• Zdobycie Coruscant przez Nową Republikę (cykl książek X-wingi)

8

• Bitwa o Dathomirę i ślub Lei Organy z Hanem Solo (książka Ślub księżniczki Lei)

9

• Kampania Wielkiego Admirała Thrawna przeciw Nowej Republice (książkowa Trylogia Thrawna) i powrót Ysanny Isard (książka X-wingi: Zemsta Isard), narodziny Jacena oraz Jainy Solo

10-11

• Kampania odrodzonego Imperatora (komiksy Mroczne Imperium)

10

• Narodziny Anakina Solo

11

• Utworzenie i rozwiązanie Rady Tymczasowej Imperium (komiksy Karmazynowe Imperium), kontrofensywa Admirał Daali, śmierć i powrót ducha Exar Kuna (książkowa trylogia Akademia Jedi oraz Ja, Jedi)

12

• Walki z lordami Senexa i Rogandą Ismaren (książka Dzieci Jedi), próby skonstruowania Miecza Ciemności, Druga Bitwa o Yavin (książka Miecz Ciemności)

16-17

• Kryzys Czarnej Floty: bitwy o Doornik 319 i N'zoth (książkowa trylogia Kryzys Czarnej Floty)

17

• Powstanie Kuellera na Almanii (książka Nowa Rebelia)

19

• Podpisanie pokoju między Imperium a Nową Republiką (książkowa dylogia Ręka Thrawna), ślub Luke’a Skywalkera i Mary Jade

25

• Początek najazdu Yuuzhan Vong

26

• Bitwa o Duro (książka Punkt Równowagi), narodziny Bena Skywalkera

27

• Śmierć Anakina Solo

40-41

• Druga insurekcja koreliańska

40

• Śmierć Mary Jade

116

• Narodziny Cade’a Skywalkera

127

• Początek wojny sithyjsko-imperialnej

130

• Masakra na Ossusie

137

• Darth Wyyrlok III zostaje Imperatorem i „zabija” Dartha Krayta, który zapada w śpiączkę, z której wybudza go Darth Talon.

138

• Darth Krayt wraca na Coruscant i odzyskuje władzę, zabijając Dartha Wyyrloka III.
• Śmierć Roana Fela
• Atak na Świątynię Sithów na Coruscant
• Druga bitwa o Borosk
• Bombardowanie Falleenu
• Zdobycie Vinsoth
• Antares Draco, będący w niewoli na Korribanie, zdradza Sithom lokalizację Ukrytej Świątyni.
• Atak na Ukrytą Świątynię

Ważniejsze wydarzenia (Nowy kanon)

896 BBY

• Narodziny Yody

446 BBY

• Narodziny Yaddle

200 BBY

• Narodziny Chewbakki

102 BBY

• Narodziny Dooku, przyszłego Dartha Tyranusa

84 BBY

• Narodziny Palpatine’a, przyszłego Imperatora

72 BBY

• Narodziny Mace’a Windu (około) i Shmi Skywalker

59 BBY

• Narodziny Shaak Ti.

57 BBY

• Narodziny Obi-Wana Kenobiego

46 BBY

• Narodziny Padme Amidali.

41 BBY

• Narodziny Anakina Skywalkera

32 BBY

• Blokada Naboo, Palpatine Wielkim Kanclerzem (Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo), śmierć Qui-Gon Jinna

22 BBY

• Bitwa o Geonosis i początek wojen klonów, śmierć Finisa Valorum, Shmi Skywalker i Jango Fetta (Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów)

19 BBY

• Bitwa o Coruscant, koniec wojen klonów, śmierć Hrabiego Dooku, Generała Grievousa, Plo Koona, Saesee’a Tiina, Agena Kolara, Kita Fisto, Mace’a Windu, Aayli Secury, Ki-Adi-Mundiego, Nute Gunraya, Runa Haaka i Padme Amidali, Rozkazem 66 rozpoczyna się Czystka Jedi i powstanie Imperium Galaktycznego Palpatine’a, Anakin Skywalker staje się Darthem Vaderem, narodziny Luke’a oraz Leii Skywalker (Gwiezdne wojny: część III – Zemsta Sithów). Narodziny Ezry Bridgera, przyszłego Rebelianta i Jedi.

0/1 ABY

• Zniszczenie Jedy, Wykradanie planów Gwiazdy Śmierci, Bitwa o Scarif, Zniszczenie Scarif, Rozwiązanie senatu, Bitwa o Yavin, zniszczenie pierwszej Gwiazdy Śmierci, śmierć Obi-Wana Kenobiego, Baila Organy, Jyn Erso i Cassiana Andora (Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja) (Łotr 1. Gwiezdne wojny – historie)

2 ABY

• Narodziny pilota ruchu oporu, Poego Damerona.

3 ABY

• Bitwa o Hoth (Gwiezdne wojny: część V – Imperium kontratakuje).

4 ABY

• Śmierć Yody, Bitwa pod Endorem, śmierć Anakina Skywalkera oraz Imperatora; zniszczenie drugiej Gwiazdy Śmierci (Gwiezdne wojny: część VI – Powrót Jedi)

5 ABY

• Narodziny Bena Solo (przyszłego Kylo Rena), bitwa o Jakku i traktat z Coruscant kończące istnienie Imperium Galaktycznego, powstanie Nowej Republiki

15 ABY

• Narodziny Rey

34 ABY

• Śmierć Hana Solo i Lor San Tekki. Zniszczenie układu Hosnian przez bazę Starkiller Najwyższego Porządku. (Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy)
• Śmierć Snoke’a i Luke’a Skywalkera (Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi)

35 ABY

• Bitwa o Exegol.
• Śmierć Sheeva Palpatina.
• Śmierć Bena Solo (Kylo Rena)
• Śmierć Lei Organy Solo
• Śmierć Generała Huxa

(Gwiezdne wojny: Skywalker. Odrodzenie)

Inne metody określania czasu

Kanon

System Republikański

Rokiem zerowym tego systemu jest rok 35 BBY wprowadzony w tym roku przez Republikański Urząd standaryzacji i miar skrótem tego systemu jest BrS (ang. before resynchonization) i ArS (ang. after resynchonization)

System Lothalski

Rokiem zerowym tego systemu jest rok 3277 BBY zaś skrótem jest LY (ang. Lothal year)

Legendy (EU)

System Russański

Rokiem zerowym tego systemu jest rok 1000 BBY (czyli rok Reformacji Russańskiej) zaś skrótem jest BRR (ang. before Russan Reformation) i ARR (ang. after Russan Reformation)

System Traktatu z Coruscant

Rokiem zerowym tego systemu jest rok 3653 BBY zaś skrótem jest BTC (ang. before Treaty of Coruscant) i ATC (ang. after Treaty of Coruscant)