Babka nadmorska
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
babka nadmorska |
| Nazwa systematyczna | |
| Plantago maritima L. Sp. pl. 1:114. 1753 | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
Babka nadmorska (Plantago maritima L.) – gatunek rośliny zielnej z rodziny babkowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniony na świecie. Występuje w Afryce Północnej, na większości obszaru Europy, w Azji Zachodniej i Środkowej, na Syberii, w Ameryce Północnej, a nawet w Ameryce Południowej (Argentyna, Chile)[4]. W Polsce występuje na Pomorzu na wschód po Gdańsk, znaleziona także w Ciechocinku.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Wysokość 15–40 cm.
- Liście
- Równowąskie, szerokie na 2–6 mm, szarozielone, mięsiste, w nasadzie pochwiaste, wełnisto owłosione, całobrzegie, rzadziej bardzo słabo i odlegle ząbkowane.
- Kwiat
- Kłos walcowaty, gęsty, 3–11 mm długości. Przysadki jajowatolancetowate, tępe lub słabo zaostrzone. Wszystkie cztery działki prawie od nasady wolne, zielone, błoniasto obrzeżone, na brzegu orzęsione. Korona o długości 4–5 mm, jej łatki długo zaostrzone. Nas. 2 mm długości.
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do października. Rośnie na terenach zasolonych, słonych łąkach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Asteretea tripolium[5].
Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Roślina objęta jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Informacje o stopniu zagrożenia na podstawie:
- Polskiej Czerwonej Księgi Roślin (2001, 2014) – gatunek narażony na wymarcie (kategoria zagrożenia VU)[6].
- Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006, 2016)[7][8] – gatunek narażony na wymarcie (kategoria zagrożenia VU).
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Sztuka kulinarna: młode liście babki nadmorskiej są jadalne i bywają spożywane ugotowane lub na surowo w sałatce.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
- ↑ Plantago maritima, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.