Baby kamienne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Baba kamienna z XI wieku, ze zbiorów muzeum w Rtiszczewie

Baby kamienne – określenie antropomorficznych bloków skalnych lub posągów stawianych na grobach (głównie kurhanach) lub w ich pobliżu, przez koczowników Wielkiego Stepu, m.in. Scytów, Turków Orchońskich (Turkutów), Pieczyngów, Oguzów, a zwłaszcza Połowców.

Uważa się, że przedstawiają one pochowanego w grobie. Mają wielką wartość poznawczą w przypadku określenia strojów i broni tych ludów. Najczęściej przedstawiają postać stojącą na baczność, z przykrótkimi nogami i trzymanymi w dłoniach tajemniczymi naczyniami. Cechy płci były wyraźnie w nich zaznaczone. Były otaczane szacunkiem wyrażającym się tym, że każdy przejeżdżający koło nich się kłaniał i składał dar zmarłemu. Maciej z Miechowa w swym Traktacie o dwóch Sarmacjach zanotował, że robiła tak pogańska ludność żyjąca w XVI w., w Rosji za rzeką Wiatką. Baba miała być w jego interpretacji wyobrażeniem bóstwa, co jest błędne.

Podobne do bab kamiennych były bałbały, które jednak wyobrażały zabitych przez zmarłego w walce wrogów. Wierzono, że będą mu oni z tej racji służyć na tamtym świecie.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Edward Tryjarski, Zwyczaje pogrzebowe ludów tureckich na tle innych wierzeń, Warszawa 1991.
  • Maciej z Miechowa, Opis Sarmacji Azjatyckiej i Europejskiej oraz tego, co się w nich znajduje, z języka łacińskiego przeł. i komentarzem opatrzył Tadeusz Bieńkowski, wstęp Henryk Barycz, posłowie Waldemar Voisé, z serii: „Źródła do dziejów Nauki i Techniki” t. XIV, Ossolineum 1972.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]