Badanie włosów na obecność narkotyków

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Badanie włosów na obecność narkotykówbadanie typu screeningowego (skriningowe, skrining, z ang. screening[1]) – określa rodzaj używanych środków po czasie ich działaniu.

Poprzez układ krwionośny w macierz włosa wbudowują się związki spożywane, wdychane oraz stosowane do iniekcji. Dzięki temu na podstawie analizy składu włosa można określić, czy stosowano środki odurzające i psychotropowe itp. Analizy włosów na obecność narkotyków pozwalają określić rodzaj użytej substancji, umożliwiają zakreślić przybliżony czas zażycia środków (z dokładnością do jednego miesiąca), w znacznym stopniu ograniczają możliwość zafałszowania wyników, wykluczają czynniki zewnętrzne (np. przebywanie w pomieszczeniach wypełnionych dymem narkotycznym).

Wykorzystanie badań[edytuj | edytuj kod]

Badanie włosów na obecność narkotyków jest zlecane przez różne podmioty w różnych celach:

  1. rodzice i partnerzy – w celu potwierdzenia podejrzeń o zażywaniu narkotyków, dopalaczy, leków itp.,
  2. pracodawcy – element badań w branżach tzw. strategicznych w celu wyeliminowania osób z grup ryzyka,
  3. wymiar sprawiedliwości i organy ścigania – w sprawach cywilnych i karnych, coraz częściej w sprawach rodzinnych (m.in. dotyczących sprawowania opieki nad dzieckiem),
  4. w medycynie – element kontroli kuracji np. metadonowej lub jako element kontroli systematyczności zażywania leków.

Opis próbki włosów[edytuj | edytuj kod]

Do analizy mogą być wykorzystane wszystkie rodzaje włosów (z głowy, ramion, klatki piersiowej, a także miejsc intymnych). Za ilość wystarczającą do badania przyjmuje się 50 mg włosów – pojedynczy włos jest nie wystarczający do przeprowadzenia badania. Włosy nie wymagają specjalnego zabezpieczenia.

Do badań nadają się włosy o maksymalnej długości 24 cm – po upływie dwóch lat następuje otwieranie się łusek włosa i wypłukiwanie substancji wbudowanych w ich strukturę. Obcięte włosy przechowywane w nienasłonecznionym miejscu są pełnowartościowym materiałem analitycznym bez ograniczeń czasowych.

Najbardziej reprezentatywna próbka włosów to próbka spełniająca poniższe wytyczne:

  • grubości ołówka,
  • obcięcie tuż przy skórze głowy,
  • kilka miejsc pobrania,
  • oznaczenie miejsca ścięcia na próbce (strona pochodząca od skóry głowy – umożliwia oznaczenie przybliżonego czasu zażycia substancji).

Analiza włosów na obecność narkotyków a prawo[edytuj | edytuj kod]

Analiza włosów wykrywająca substancje odurzające wykorzystywane są przez systemy sądowe w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Kanadzie i innych krajach na całym świecie, w tym również w Polsce. Wyniki badań włosów są prawnie i naukowo uznane za dopuszczalny dowód w sprawach[2][3].

W Polsce na zlecenie sądów oraz organów ścigania badania wykonuje Instytut Ekspertyz Kryminalistycznych Analityks w Poznaniu. Instytut wykonuje również badania na zlecenie osób prywatnych, kancelarii prawnych i podmiotów gospodarczych.

Czas zażycia, wykrywalność substancji[edytuj | edytuj kod]

Związki wbudowują się w strukturę włosów w cebulce po około trzech tygodniach, statystyczny przyrost włosa w ciągu miesiąca – 1 cm. Przykładowo mając do dyspozycji włosy trzycentymetrowe można określić zażycie substancji w ciągu ostatnich trzech miesięcy.

W oparciu o dane Instytut Ekspertyz Kryminalistycznych Analityks[4] w Poznaniu oznaczeniom we włosach podlegają m.in. następujące środki odurzające:

Poza wyżej wymienionymi oznaczeniom podlegają również środki odurzające wchodzące w skład dopalaczy.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Robert Beaglehole, Ruth Bonita, Tord Kjellstrom: Podstawy epidemiologii. Łódź: Instytut Medycyny Pracy, 1996. ISBN 83-86052-71-6.
  2. Atlantic reporter: Druga seria, Tom 681. Zachód Pub. Co 1996 str. 44
  3. Nevada emplyment security department v. Cynthia Holmes, Kamer Zucker Abbott. 1996. opublikowane 21 marca 2011
  4. Kwartalny raport naukowo-techniczny z badań włosów na obecność środków odurzających, substancji psychotropowych i ich prekursorów; raport za I kwartał 2014; zakończony 31 marca 2014

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Pragst F., Balíková M., Stan techniki w analizie włosów wykrywania narkotyków i nadużywania alkoholu, Clinica chimic Acta 370 2006, str. 17–49.
  • Balíková M., Analiza włosów na obecność substancji odurzających: wiarygodności interpretacji, Biomed Pap Med Fac Univ Olomouc Czech Palackiego Repub. 2005, 149 (2): 199-207.
  • Agius R. & Kintz P., Drug and Alcohol Testing in Hair, Collection and Analysis, 2010 European Workplace Drug Testing Society, Version 1.0
  • Hair Structure: The Facts, Hair structure
  • Paterson S. Lee S. & Cordero R., Analysis of hair after contamination with blood,containing cocaine and blood containing benzoylecgonine, 2010 Forensic Science International, Vol. 194, p.94–96 36
  • Pragst F. & Balikova M.A., State of the art in hair analysis for detection of drug and alcohol abuse, 2006, Clinica Chimica Acta, Vol. 370, p.17–49
  • Sporkert F. & Pragst F., Use of headspace solid-phase microextraction (HS-SPME) in hair analysis for organic compounds’, 2000, Forensic Science International Vol. 107, str. 129-148
  • Kronstrand R., Andersson MC., Ahlner J., Larson G. Incorporation of selegiline into hair after oral selegiline intake. J Anal Toxicol 2001;25: 594–601.
  • Henderson GL., Harkey MR., Zhou C., Jones RT., Jacob P., Incorporation of isotopically labeled cocaine and metabolites into human hair; 1. dose response relationships. J Anal Toxicol 1996;20:1–12.
  • Negrusz A., Moore CM., Hinkel KB., Stockham TL., Verma M., Strong MJ.,et al. Deposition of 7-aminoflunitrazepam and flunitrazepam in hair after a single dose of Rohypnol. J Forensic Sci 2001; 46:1–9.
  • Cone EJ. Mechanisms of drug incorporation into hair. Ther Drug Monit 1996;18:438–43.
  • P. Kintz & Co, Drug testing in hair, 1996.
  • H. Sachs, Theoretical limits of the evaluation of drug concentrations in hair due to irregular hair growth, Forensic Sci. Int., 1995, 70, 53-61