Halizaur

Halizaur
	Halisaurus
	Marsh, 1869
	Okres istnienia: 85–65 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	lepidozaury
Rząd	łuskonośne
Podrząd	Autarchoglossa
Rodzina	mozazaury
Podrodzina	Halisaurinae
Rodzaj	halizaur
	Typ nomenklatoryczny
	Halisaurus platyspondylus Marsh, 1969
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Halizaur (Halisaurus) – rodzaj wymarłych jaszczurek z rodziny mozazaurów (Mosasauridae).

Żył w okresie późnej kredy (ok. 85–65 mln lat temu) na terenach dzisiejszych: Afryki i Ameryki Północnej. Długość ciała ok. 3–4 m (w przypadku Halisaurus ortliebi szacowana na podstawie fragmentarycznych skamieniałości na 4,5 m), z czego na czaszkę przypadało około 40 cm^[2]. Jego szczątki znaleziono w Maroku i w USA (w stanie Kansas). Wraz z eonatatorem należy do podrodziny Halisaurinae, która jest taksonem siostrzanym do bardziej zaawansowanych mozazaurów (Natantia)^[3].

Etymologia nazwy rodzajowej: gr. ἁλι- hali- „morski”, od ἁλς hals, ἁλος halos „morze”; σαυρος sauros „jaszczurka”^[1].

Gatunki halizaura:

H. platyspondylus Marsh, 1969
H. ortliebi (Dollo, 1889)
H. arambourgi Bardet et al., 2005
?H. onchognathus (Merriam, 1894)

Dyskusyjna jest przynależność „Halisaurus” sternbergi do rodzaju Halisaurus^[2]^[3]. Bywa on wydzielany do rodzaju Eonatator^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b O. Marsh. Notice of some new Mosasauroid Reptiles from the Greensand of New Jersey. „The American Journal of Acience and Arts”. Second Series. 48, s. 395, 1869. (ang.).
↑ ^a ^b Ben Creisler: Mosasauridae translation and Pronunciation Guide. [dostęp 2008-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 kwietnia 2010)]. (ang.).
↑ ^a ^b Nathalie Bardet, Xabier Pereda Suberbiola, Mohamed Iarochene, Baadi Bouya i inni. A new species of Halisaurus from the Late Cretaceous phosphates of Morocco, and the phylogenetical relationships of the Halisaurinae (Squamata: Mosasauridae). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 143 (3), s. 447–472, 2005. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2005.00152.x. (ang.).
↑ MikeM. Everhart MikeM., Kansas Mosasaurs in Sweden: The type specimen of Eonatator (Halisaurus; Clidastes) sternbergi Wiman 1920, [w:] oceansofkansas.com [online] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

grafika
fotografie skamieniałości halizaura. paleodirect.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-07)]. (ang.)
halizaur na stronie BBC (ang.)
historia taksonomicznego opisu halizaura. fmnh.helsinki.fi. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-01)]. (ang.).

[Marsh-1] O. Marsh. Notice of some new Mosasauroid Reptiles from the Greensand of New Jersey. „The American Journal of Acience and Arts”. Second Series. 48, s. 395, 1869. (ang.).

[mosasauridae-2] Ben Creisler: Mosasauridae translation and Pronunciation Guide. [dostęp 2008-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 kwietnia 2010)]. (ang.).

[Bardetetal-3] Nathalie Bardet, Xabier Pereda Suberbiola, Mohamed Iarochene, Baadi Bouya i inni. A new species of Halisaurus from the Late Cretaceous phosphates of Morocco, and the phylogenetical relationships of the Halisaurinae (Squamata: Mosasauridae). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 143 (3), s. 447–472, 2005. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2005.00152.x. (ang.).

[4] MikeM. Everhart MikeM., Kansas Mosasaurs in Sweden: The type specimen of Eonatator (Halisaurus; Clidastes) sternbergi Wiman 1920, [w:] oceansofkansas.com [online] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]