Na mapach:
49°04′N 27°40′E/49,066667 27,666667

Bar (obwód winnicki)
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| |||||
![]() Panorama Baru | |||||
| |||||
Państwo | ![]() | ||||
Obwód | winnicki | ||||
Wysokość | 362 m n.p.m. | ||||
Populacja (2019) • liczba ludności |
15 913[1] | ||||
Nr kierunkowy | +380 4341 | ||||
Kod pocztowy | 23000 do 23005 | ||||
![]() | |||||
Strona internetowa | |||||
Portal ![]() |
Bar (ukr. Бар) – miasto położone na Ukrainie, nad rzeką Rów, na Podolu, w obwodzie winnickim, siedziba władz rejonu barskiego. Miasto znane w historii Polski z zawiązania przez szlachtę konfederacji barskiej.
Miasto królewskie lokowane w 1453 roku i relokowane w latach 1538–1540 położone było w XVI wieku w województwie podolskim[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
- Do połowy XVI wieku wieś znajdująca się w tym miejscu nosiła nazwę Rów i należała do rodu Odrowążów. Stanisław II Odrowąż i jego żona księżna Anna mazowiecka zostali pozwani przed sąd przez królową Bonę za obrazę majestatu, w konsekwencji wyrokiem sądu zostali pozbawieni w lutym 1537 roku włości mazowieckich, starostwa lwowskiego i samborskiego oraz Rowu, które przekazano królowej Bonie. Ta na pamiątkę swojego rodzinnego księstwa-miasta Bari we Włoszech przemianowała Rów na Bar.
- 1538 – przywilej króla Zygmunta Starego na budowę zamku w Barze.
- 1540 – przywilej króla Zygmunta Starego na założenie na surowym korzeniu miasta.
- 1540 – Zygmunt I Stary nadał osadzie prawa miejskie magdeburskie, a starostą barskim został Bernard Pretwicz, który na zamku w Barze założył bazę operacyjną przeciwko Tatarom.
- 1542 – burgrabią zamku w Barze był Stanisław Bagieński.
- 1565 – starosta drohobycki Wojciech Starzechowski na polecenie króla rozpoczął w północnej części miasta budowę nowego murowanego zamku z czterema basztami. Na ten cel przeznaczono 1000 florenów ze skarbu królewskiego.
- 1566 – przywilej króla Zygmunta Starego regulujący organizację rozbudowy zamku.
Pułaski w Barze, obraz K. Szlegla
- 1576 – król Stefan Batory nadał przywilej, w którym zgadza się na połączenie w jeden organizm miejski miasta „lackiego”, „ruskiego” i „czeremińskiego”.
- 1635 – Bar uzyskał prawo składu[3].
- 1637–1648 – w Barze mieścił się jeden z arsenałów artylerii koronnej.
- sierpień 1648 – zdobycie Baru przez powstańców kozackich Maksyma Krzywonosa. W czasie powstania Chmielnickiego Bar kilkukrotnie przechodził z rąk do rąk.
- 1672–1699 – nominalnie w posiadaniu Turcji po Pokoju w Buczaczu.
- listopad 1674 – zwycięskie oblężenie twierdzy przez wojska Jana Sobieskiego.
- 1676 – wzmianka o arsenale.
- czerwiec 1678 - wycofanie wojsk polskich z twierdzy[4].
- 29 lutego 1768 – zawiązanie konfederacji barskiej.
- 19 czerwca 1768 – obrona Baru przez konfederatów przed wojskami rosyjskimi.
- od 1793 pod zaborem rosyjskim.
- 1922–1991 w ZSRR.
- od 1991 w niepodległej Ukrainie.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- zamek[5]
- Klasztor karmelitów z XVII – XVIII w., barokowy. Obecnie klasztor benedyktynek misjonarek
- Kościół św. Anny z 1811 roku, neogotycki
- Kolegium jezuickie (w ruinie, założone przez Stanisława Żółkiewskiego między 1610 a 1614[6])
- Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej
Urodzeni w Barze[edytuj | edytuj kod]
- Wiktor Buniakowski – rosyjski matematyk
- Marceli Cerklewicz – major piechoty Wojska Polskiego
- Batszewa Kacnelson – izraelski polityk
- Leon Mały – polski biskup pomocniczy archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego
- Rusłan Lubarski – ukraiński piłkarz
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року. Державна служба статистики України. Київ, 2019. стор.12
- ↑ Zenon Guldon , Jacek Wijaczka , Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, „Czasy Nowożytne”, 21, 2008, s. 165 .
- ↑ Stan Lewicki , Historja handlu w Polsce na tle przywilejów handlowych : (prawo składu), Warszawa 1920, s. 139 .
- ↑ Zbigniew Hundert , Dyslokacja partii wojska koronnego w 1677 roku. Przyczynek do badań pogranicza polsko-tureckiego oraz organizacji armii w dobie pokoju 1677–1683, „Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym”, 36 (1), 2016, s. 64, DOI: 10.12775/KLIO.2016.003, ISSN 1643-8191 [dostęp 2019-05-28] (pol.).
- ↑ Bar. Ruiny i Zamki. [dostęp 2013-08-08].
- ↑ Bar, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 100 .
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- Antoni Józef Rolle, Zameczki podolskie na kresach multańskich, t. III, Warszawa 1880, s. 109 .
- Marek A. Koprowski: Czy Bar wróci do korzeni?. Kresy, 2008-08-05. [dostęp 2010-12-05].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Bar, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 100 .
- zamek w Barze
- Radziecka mapa topograficzna 1:100 000
|
|