Barbara Skarga

Barbara Skarga

Barbara Skarga (2000)
Data i miejsce urodzenia	25 października 1919 Warszawa
Data i miejsce śmierci	18 września 2009 Olsztyn
Odznaczenia

Barbara Krystyna Skarga (ur. 25 października 1919 w Warszawie, zm. 18 września 2009 w Olsztynie) – polska filozofka specjalizująca się w historii filozofii nowożytnej, profesor nauk humanistycznych, wykładowca w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, członkini Polskiej Akademii Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W czasie niemieckiej okupacji Polski łączniczka Armii Krajowej. Dama Orderu Orła Białego (1995). Patronka Fundacji na Rzecz Myślenia oraz nagrody za esej filozoficzny fundowanej przez tę Fundację.

Życiorys

Urodziła się w Warszawie, wywodziła się z rodziny ziemiańskiej wyznania ewangelicko-reformowanego, dość luźno związanej ze swoim kościołem. Była córką Piotra i Haliny, jej siostrą była aktorka Hanna Skarżanka, zaś bratem – aktor Edward Skarga.

Studiowała filozofię na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.

Była łączniczką w AK o pseudonimie Ewa. Kierowała tzw. zewnętrzną łącznością, tj. z Inspektoratami i bezpośrednio z brygadami w terenie. W 1944 aresztowana przez Rosjan i skazana na 10 lat obozu pracy, więziona w obozie w Prawieniszkach na Litwie. Następnie została zesłana w głąb Rosji, w tym na Syberię. Była więziona m.in. w łagrze w Uchcie. Po z wyjściu z GUŁAGU otrzymała nakaz dożywotniego osiedlenia w kołchozie. Do kraju powróciła w 1955. Studia ukończyła w 1957 na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie też uzyskała stopień naukowy doktora. W lutym 1978 została członkiem Towarzystwa Kursów Naukowych. Tytuł profesora nauk humanistycznych uzyskała w 1988. 19 maja 2008 odbyła się uroczystość odnowienia jej doktoratu.

Była przewodniczącą rady redakcyjnej rocznika „Etyka”. Została pochowana 25 września 2009 na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie (kwatera N-2-31).

Publikacje

Barbara Skarga i Władysław Bartoszewski (2007)

Grób Barbary Skargi (2012)

Autorka książek, m.in.:

• Narodziny pozytywizmu polskiego 1831–1864 (1964)
• Kłopoty intelektu. Między Comte’em a Bergsonem (1975)
• Czas i trwanie. Studia nad Bergsonem (1982)
• Po wyzwoleniu 1944–1956 (1985)
• Przeszłość i interpretacje (1987)
• Granice historyczności (1989)
• Tożsamość i różnica. Eseje metafizyczne (1997) – wyróżniona nagrodą im. Jana Długosza oraz nominowana do Nagrody Literackiej Nike 1998
• Renan (2002²), ISBN 83-214-1252-1.
• Ślad i obecność (2002)
• Kwintet metafizyczny (2005) – nominacja do Nagrody Literackiej „Nike” 2006
• Człowiek to nie jest piękne zwierzę (2007)
• Tercet metafizyczny (2009)

Odznaczenia i wyróżnienia

W 1995 została odznaczona przez Prezydenta RP Lecha Wałęsę Orderem Orła Białego w uznaniu znamienitych zasług położonych dla Rzeczypospolitej Polskiej. Była członkiem Kapituły tego odznaczenia i Kanclerzem Orderu w latach 2001–2005. W październiku 2005 złożyła rezygnację z funkcji Kanclerza Orderu Orła Białego po wypowiedziach Lecha Kaczyńskiego, który stwierdził w trakcie swojej kampanii wyborczej, że niektóre osoby nagrodzone tym odznaczeniem przez Aleksandra Kwaśniewskiego są zasłużone dla PRL.

19 lutego 2000 przyznano jej tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

W 2003 otrzymała Nagrodę im. księdza Józefa Tischnera za książkę Ślad i obecność.

W 2008 otrzymała Nagrodę Specjalną Zarządu Konfederacji Lewiatan.

Linki zewnętrzne

• Prof. zw. dr hab. Barbara Skarga, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2008-10-26] .
• „Wydobyte z niepamięci – z prof. Barbarą Skargą o latach zesłania rozmawia Mariusz Kubik”, „Gazeta Uniwersytecka UŚ”, nr 6 (85)/ marzec 2001
• Numer specjalny kwartalnika „Przegląd Filozoficzno-Literacki” dedykowany Profesor Skardze
• JanuszJ. Bohdanowicz JanuszJ., Białe plamy. Prawieniszki. Karny obóz pracy przymusowej, akwilno.pl, Warszawa 2006 [zarchiwizowane z adresu 2013-10-24] .
• Małgorzata Kowalska „O Barbarze Skardze raz jeszcze – nie tylko in memoriam” http://pauza.krakow.pl/139_140_1&2_2011.pdf