Barwałd Górny
49°51′51″N 19°37′13″E/49,864167 19,620278| wieś | |
 Kościół pw. Miłosierdzia Bożego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
280–340 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
1411[2] |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
34-130[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KWA |
| SIMC |
0056259 |
Położenie na mapie gminy Kalwaria Zebrzydowska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wadowickiego  | |
| 49°51′51″N 19°37′13″E/49,864167 19,620278[1]
| |
| Strona internetowa | |
Barwałd Górny – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Kalwaria Zebrzydowska.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.
We wsi jest przystanek kolejowy Barwałd Górny.
Położenie i ukształtowanie terenu
[edytuj | edytuj kod]Wieś położona jest na Pogórzu Wielickim, przy drodze krajowej 52 z Głogoczowa do Bielska-Białej oraz przy drodze lokalnej do wsi Bugaj na zachód od Kalwarii Zebrzydowskiej, prowadzącej też od wschodu na górę Żar. Barwałd Górny jest jedną z trzech wsi o tej samej nazwie różniącej się przymiotnikiem. Przez wieś przepływa potok Kleczanka.
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0056265 | Dalachowice | część wsi |
| 0056271 | Kamieniec | część wsi |
| 0056288 | Lisiak | część wsi |
| 0056294 | Na Stawach | część wsi |
| 0056302 | Pod Żarkiem | część wsi |
| 0056319 | Puszcza | część wsi |
| 0056325 | Rola | część wsi |
| 0056331 | Za Dworem | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Historycznie miejscowość jest częścią księstwa oświęcimskiego[6]. W 1564 roku wraz z całym księstwem oświęcimskim i zatorskim tereny te znajdowały się w granicach Korony Królestwa Polskiego w województwie krakowskim w powiecie śląskim. Po unii lubelskiej w 1569 roku księstwo Oświęcimia i Zatora stało się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów w granicach, której pozostawało do I rozbioru Polski w 1772 roku[6]. Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze austriackim i leżała w granicach Austrii, wchodząc w skład Królestwa Galicji i Lodomerii.
Miejscowość lokowana prawdopodobnie pod koniec XIII w. Nazwa miejscowości prawdopodobnie pochodzi z języka niemieckiego i oznacza Niedźwiedzi Las. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z 1381 roku własność Sułka z Barvaltu, od XV w. Barwałdzcy. W XV w. we wsi znajdował się zamek w Barwałdzie. W XVI w. następuje podział na Górny, Średni i Dolny. Od XVI w. wieś należy do Szaczowskich następnie Russockich, Porębskich (XVII w.). W 1784 roku miejscowość należy do Dziembowskich herbu Pomian[6], a później do Gołuchowskich (XVIII/XIX w.). W 1945 roku majątek Blotnickich rozparcelowano, a dwór rozebrano.
Galeria zdjęć
[edytuj | edytuj kod]-
-
Okolice Barwałdu na mapie Abrahama Orteliusa z 1590 -
Pozostałości murów zamku
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7].
- Pustelnia św. Rozalii z kaplicami i drzewostanem oraz posąg kamienny NBNP na kolumnie z 1745 roku.
Inne
Dziedzictwo kulturowe
[edytuj | edytuj kod]- Pozostałości dworu Błotnickich;
- dom ludowy wybudowany przed drugą wojną światową.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 3098
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 15 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b c Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867, s. 12.
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
