Batalion ON „Mazury II”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1939 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Józef Stanisław Kiernożycki |
| Ostatni |
kpt. Feliks Dąbecki |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Skład | |
II Mazurski Batalion Obrony Narodowej (batalion ON „Mazury II”)[a] – pododdział piechoty Wojska Polskiego II RP.
Jednostka sformowana została w maju 1939, w Mławie, w składzie Warszawskiej Brygady ON według etatu batalionu ON typ IV. Dowództwo, pododdziały specjalne oraz trzy kompanie stacjonowały w Mławie.
II Mazurski batalion ON w kampanii wrześniowej[edytuj | edytuj kod]
Przygotowania batalionu do działań wojennych[edytuj | edytuj kod]
Jednostką administracyjną i mobilizującą dla II Mazurskiego batalionu ON był 32 pułk piechoty w Twierdzy Modlin. Bezpośrednio po zakończeniu prac organizacyjnych batalion przystąpił do budowy umocnień na odcinku rzeka Mławka – wieś Dwukoły. 20 sierpnia żołnierze batalionu powołani zostali na ćwiczenia okresowe.
Działania bojowe[edytuj | edytuj kod]
Udział w bitwie pod Mławą[edytuj | edytuj kod]
W kampanii wrześniowej walczył w składzie 20 Dywizji Piechoty Armii „Modlin”. W dniach 1–3 września przydzielony do 78 pułku piechoty w I rzucie obrony dywizji zajmował odcinek od wzg. 181,1 do Cegielni Lewickiej[1]. tam uczestniczył w bitwie pod Mławą, W dniu 1 września pozycje batalionu były ostrzeliwane przez artylerię niemiecką, na przedpolu stwierdzono patrole niemieckie[2] Przed wieczorem przez pozycje batalionu przeszedł z reduty Działdowo I Mazurski batalion ON, a przed północą 5 batalion strzelców zdążające do odwodu dywizji. . 2 września pluton zwiadu II mazurskiego batalionów ON stoczył walkę z niemieckim oddziałem rozpoznawczym w lasach nadleśnictwa Dwukoły, wsparł walkę plutonu kawalerii dywizyjnej 20 DP i wspólnie rozbili niemiecki pododdział rozpoznawczy. Przed wieczorem na pozycje batalionu ON „Mazury II“ wyszło natarcie niemieckiej piechoty, które załamano w ogniu broni maszynowej i artylerii odcinka[3]. 3 września do godz. 15.00 na pozycjach zajmowanych przez batalion panował względny spokój. Po czym stanowiska batalionu znalazły się po ostrzałem niemieckiej artylerii i broni maszynowej, po czym na pododcinek 3 kompanii wyszło natarcie niemieckiej piechoty z lasów iłowskich. Natarcie odparto w ogniu broni maszynowej i artylerii. Po południu pozycje batalionu były bombardowane przez niemieckie lotnictwo oraz ostrzelane przez niemiecką broń maszynową. W późnych godzinach wieczornych na rozkaz dowództwa Armii „Modlin”, 20 DP miała odejść na pozycję opóźniania w rejonie Opinogóra-Szulmierz-Przasnysz. Dowódca 78 pp otrzymał rozkaz o odwrocie w nocy 3/4 września, pułk miał wycofać się dwoma drogami polnymi na Glinojeck do Wyszyn Kościelnych, po czym dołączyć do kolumny głównej 20 DP i w jej składzie dalej maszerować dalej[4].
Odwrót na linię rzeki Wisły i Narwi[edytuj | edytuj kod]
Od nocy 3/4 września do godz. 10.00 4 września 2 kompania osłaniała odwrót na pozycji pośredniej na wzgórzach w pobliżu wsi Studzieniec. Wówczas 2 kompania podlegała dowódcy 1 batalionu km i br. tow. mjr. Wacławowi Kuczaj-Kuczajowskiemu[5]. 4 września o świcie batalion na rozkaz dowódcy 78 pp zszedł z zajmowanych dotychczas stanowisk obronnych zbierał się na szosie Turza Mała-Mława w głębi lasu, pod osłoną wyznaczonych drużyn z bronią maszynową. O godz. 7.00 mławski batalion podjął marsz odwrotowy przez Mławę w kierunku na Strzegowo przez Bogurzyn, Kowalewko, Mdzewo z zadaniem dotarcia do lasów opinogórskich. 2 kompania przed zejściem z wyznaczonych stanowisk nie była atakowana przez piechotę niemiecką, ale znalazła się pod ostrzałem artyleryjskim. Podczas odwrotu zagubił się ranny dowódca batalionu kpt. Józef Kiernożycki, dowodzenie batalionem przejął kpt. Feliks Dąbecki[6]. W rejonie Kowalewka batalion został zaatakowany przez lotnictwo niemieckie, gdzie poniósł bardzo duże straty osobowe poległo około 20 żołnierzy wielu było rannych. Następnie II Mazurski batalion ON maszerował w szykach luźnych przez Glinojeck w kierunku Raciąża i dalej Płocka[7].
Następnie udział w obronie Warszawy (Odcinek Warszawa-Wschód, pododcinek Południowo-Wschodni).
Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]
- Dowództwo
- dowódca - kpt. Józef Stanisław Kiernożycki (ranny pod Mławą)
- adiutant batalionu - ppor. rez. Lucjan Gorząch (następnie dowódca plutonu km, ranny 4 IX)
- lekarz - ppor. rez. lek. Maksymilian Marian Korytowski
- płatnik - por. rez. Stanisław Konferowicz
- szef batalionu - st. sierż. Lisowski
- dowódca 1 kompanii ON – kpt. Feliks Dąbecki (od 4 IX dowódca batalionu)[8]
- dowódca 2 kompanii ON - por. rez. Zygmunt Stelągowski, ppor. rez. Jan Kłobukowski (od 2 IX)[3]
- dowódca 3 kompanii ON – por. rez. Roman Smenda
- dowódcy plutonów strzeleckich:
- por. rez. Józef Truszkowski (od 4 IX dowódca 1 kompanii[8], poległ 13 IX pod Wieliszewem)
- ppor. rez. Jan Kłobukowski (od 2 IX dowódca 2 Kompanii ON[8])
- ppor. rez. Bronisław Świątkowski
- ppor. Seroczyński
- ppor. rez. Mieczysław Przewodowski
- por. rez. Boruszewski
- ppor. rez. Stanisław Truszczyński
- ppor. rez. Marian Tyburski
- ppor. rez. Wiktor Korniszewski
- ppor. rez. Roman Przyłuski
- st. sierż. Jaszczak
- sierż. Stasiak
- plut. Kornalewski
- plut. podchor. Sudziarski
- pododdziały specjalne:
- dowódca plutonu przeciwpancernego - ppor. rez. Stanisław Syryczyński
- dowódca plutonu karabinów maszynowych - ppor. rez. Lucjan Gorząch (ranny 4 IX w Kowalewku[8])
- dowódca plutonu zwiadu (kolarzy) - ppor. rez. Józef Jan Śliwiński
- zastępca dowódcy plutonu kolarzy - sierż. Stefan Wiśniewski
- dowódca plutonu łączności - st. sierż. rez. Antoni Burakowski, kpr. Piotr Cichowski[8]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ze względu na miejsce stacjonowania nazywany także Mławskim Batalionem ON.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dymek 2023 ↓, s. 21.
- ↑ Juszkiewicz 1979 ↓, s. 70.
- ↑ a b Juszkiewicz 1979 ↓, s. 96.
- ↑ Dymek 2023 ↓, s. 24.
- ↑ Juszkiewicz 1979 ↓, s. 128-129.
- ↑ Juszkiewicz 1979 ↓, s. 146.
- ↑ Juszkiewicz 1979 ↓, s. 154.
- ↑ a b c d e Juszkiewicz 1979 ↓, s. 197.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Pindel, Obrona Narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 83-11-06301-X, OCLC 69279234.
- Ryszard Juszkiewicz: Bitwa pod Mławą 1939. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1979.
- Przemysław Dymek: 78 Pułk Piechoty. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt 147. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2023. ISBN 978-83-66508-18-7.
- Tadeusz Jurga, Władysław Karbowski: Armia „Modlin” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07274-4.
- Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej wydanie V, 1985. ISBN 83-11-07109-8.