Bazylika św. Michała Archanioła w Mariampolu
| sanktuarium | |||||||||||||||||
.jpg) Fasada (2021) | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Adres |
Bažnyčios g. | ||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||
| bazylika mniejsza • nadający tytuł |
od 1992 | ||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||||||
| Relikwie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Litwy  | |||||||||||||||||
 54°33′18,7″N 23°20′39,2″E/54,555194 23,344222
| |||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||
Bazylika św. Michała Archanioła w Mariampolu (lit. Marijampolės Šv. arkangelo Mykolo mažoji bazilika[1]) – rzymskokatolicki kościół kościół parafialny[2] z 1824 roku w Mariampolu w diecezji wyłkowyskiej, pełnił przez kilkanaście lat rolę prokatedry, od 1992 roku bazylika mniejsza; sanktuarium[3] – miejsce przechowywania relikwii bł. Jerzego Matulewicza – patrona Litwy; cel pielgrzymek krajowych i zagranicznych.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Osada Staropole, która dała początek miejscowości Mariampol (lokacja miasta w 1693 roku[4]) powstała przez wykarczowanie fragmentu lasu na stylu Puszcz Kowieńskiej i Preńskiej[5]. Starościna preńska, Franciszka z Butlerów Szczukowa, ufundowała pierwszy kościół św. Michała Archanioła (wzniesiony w 1765 roku) i klasztor Marianów Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny[5] (zbudowany w 2. połowie XVIII wieku[5]).
Świątynia została wzniesiona w latach 1818–1824 przez marianina Michała Pietera (ur. 1763, zm. 1850)[6] po pożarze pierwotnego drewnianego kościoła[7] w 1809 roku[5]. Po powstaniu styczniowym klasztor został zamknięty[5]. W czasach sowieckich klasztor został zlikwidowany, a mienie kościelne wywłaszczone[2]. W klasztorze podczas II wojny światowej był więziony ks. Romuald Jałbrzykowski[8]. Kościół został przebudowany w 1914 roku, powiększono go o dwie kaplice[9]. W nawie bocznej umieszczono w 1934 roku[10] relikwie bł. Jerzego Matulewicza[9], jednego z patronów Litwy[8]. Od tego czasu świątynia stała się celem pielgrzymek[1] krajowych i zagranicznych[11]. Odpust ku czci bł. Jerzego Matulewicza odbywa się w lipcu i trwa 8 dni[10], wówczas codziennie jest odmawiany różaniec[12].
Po II wojnie światowej katedra Najświętszej Marii Panny w Wyłkowyszkach uległa zniszczeniu i ostatecznie rozebraniu, przez co kościół św. Michała Archanioła w Mariampolu był prokatedrą od 1944 do 1949 roku i od 1989 do 1998 roku[9]. W 1992 roku[5] kościołowi został nadany tytuł bazyliki mniejszej[9][10].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Jeden z największych kościołów w diecezji wyłkowyskiej[9]. Świątynia eklektyczna[5], z elementami stylu neobarokowego[9] i empire[5], na planie krzyża łacińskiego z absydą i dwoma trzykondygnacyjnymi wieżami[5]. Kościół trójnawowy, z sześcioma ołtarzami[9]. Przy kościele znajduje się ogrodzony cmentarz[9].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Widok od strony absydy -
Nawa główna, widok w kierunku ołtarza -
Ołtarz boczny z relikwiarzem -
Ołtarz boczny św. Antoniego Padewskiego -
Ołtarz boczny św. Józefa -
Ołtarz boczny św. Anny -
Ołtarz boczny św. Trójcy
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Marijampolės bazilika. Kontaktai ir rekvizitai [online], www.marijampolesbazilika.lt [dostęp 2023-03-21].
- ↑ a b Marijampolės bazilika. PARAPIJA [online], www.marijampolesbazilika.lt [dostęp 2023-03-21].
- ↑ W Mariampolu na Litwie [online], www.marianie.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).
- ↑ Locatio civitatis Maryampolensis 1693-1703, 1700–1800 [dostęp 2023-03-21].
- ↑ a b c d e f g h i Józef Maroszek, Przewodnik historyczno-turystyczny po dziedzictwie kulturowym pogranicza Polska – Litwa – Kaliningrad, Białystok: Stowarzyszenie „Towarzystwo Amicus”, 2007, s. 308, ISBN 978-83-918382-1-1, OCLC 233403940 [dostęp 2023-03-21].
- ↑ Mieczysław Jackiewicz, Litwa. Podróż sentymentalna, Ex Libris Galeria Polskiej Książki, 2006, s. 447, ISBN 978-83-89913-77-7.
- ↑ Grzegorz Rąkowski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Litwie, Wyd. 1, Warszawa: Burchard Edition, 1999, s. 169, ISBN 83-87654-07-8, OCLC 44411058 [dostęp 2023-03-21].
- ↑ a b Józef Maroszek, Przewodnik historyczno-turystyczny po dziedzictwie kulturowym pogranicza Polska – Litwa – Kaliningrad, Białystok: Stowarzyszenie „Towarzystwo Amicus”, 2007, s. 309, ISBN 978-83-918382-1-1, OCLC 233403940 [dostęp 2023-03-21].
- ↑ a b c d e f g h Įžymios vietos ir šventovės [online], Vilkaviškio vyskupija [dostęp 2023-03-21] (lit.).
- ↑ a b c Marijampolės bazilika. Piligrimams [online], www.marijampolesbazilika.lt [dostęp 2023-03-21].
- ↑ Jono Pauliaus II piligrimų kelias. Bazylika pw. św. Michała Archanioła w Mariampolu i Kaplica bł. Jerzego Matulewicza w Luginiach (lt. Lūginė) [online], www.piligrimukelias.lt [dostęp 2023-03-21].
- ↑ l, Litwa: Odpust ku czci bł. Jerzego Matulewicza [online], www.marianie.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).