Bell UH-1N Twin Huey
.jpg) UH-1N należący do US Navy | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
półskorupowa |
| Załoga |
2-4 |
| Historia | |
| Data oblotu |
kwiecień 1969 |
| Lata produkcji |
1969 – lata 70. XX wieku |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
2 silniki turbowałowe Pratt & Whitney Canada PT6T-3B Turbo Twin-Pac |
| Moc |
łącznie 1342 kW (1825 KM) |
| Wymiary | |
| Średnica wirnika |
14,6 m |
| Długość |
12,69 m |
| Wysokość |
4,4 m |
| Masa | |
| Własna |
2721 kg |
| Startowa |
4763 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
220 km/h |
| Prędkość ekonomiczna |
207 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
8,9 m/s |
| Pułap |
5273 m |
| Promień działania |
230 km (z ładunkiem o masie 990 kg) |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| wyrzutnie pocisków niekierowanych kalibru 70 mm działko GAU-17 lub GAU-16 | |
| Liczba miejsc | |
| 4 członków załogi + 6-8 żołnierzy | |
| Rzuty | |
| |
Bell UH-1N, CH-135 Twin Huey – średni, dwusilnikowy śmigłowiec wojskowy z rodziny Bell UH-1 (Huey). Pierwszy raz zamówiony przez Kanadyjskie Siły Zbrojne pod początkowym oznaczeniem CUH-1N Twin Huey, które zmieniono na CH-135. Jego cywilnym wariantem jest Bell 212.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Śmigłowiec został pierwotnie opracowany na potrzeby Kanadyjskich Sił Zbrojnych jako dwusilnikowe rozwinięcie podstawowego, jednosilnikowego wariantu UH-1H Iroquois. Równolegle do wojskowego wariantu UH-1N opracowano jego cywilną wersję oznaczoną jako Bell 212. Prototyp został oblatany w kwietniu 1969 roku, zaś dostawy maszyn seryjnych rozpoczęły się w październiku 1970 roku[1].
W Kanadyjskich Siłach Zbrojnych maszyna otrzymała oznaczenie CUH-1N Twin Huey (później zmienione na CH-135 Twin Huey). Szybko okazało się, że opracowany wariant dwusilnikowy jest lepszą konstrukcją od jednosilnikowych maszyn rodziny UH-1 i zainteresowanie zakupem partii maszyn wyraziły również Siły Zbrojne Stanów Zjednoczonych. Zamówiono 320 maszyn, które dostarczono w latach 1971–1979. Największym odbiorcą był Marine Corps, do którego trafiło 212 maszyn w wersji UH-1N. Pozostałe śmigłowce zasiliły US Air Force oraz US Navy. US Army nie było zainteresowane zakupem wariantu dwusilnikowego, ponieważ w trakcie opracowywania były wymagania na program następcy śmigłowców Huey. W służbie amerykańskiej UH-1N zachował oficjalną nazwę Iroquois używaną przez jednosilnikowe UH-1. W Kanadzie przyjęto nazwę Twin Huey[2][3][1].
Na początku lat 90. XX wieku należące do korpusu Marines maszyny zmodernizowano. Wyposażono je m.in. w nowszy sprzęt nawigacyjny, układy zakłócania w podczerwieni i wyrzutnie flar bądź też dipoli oraz pod nosową częścią kadłuba zamontowano głowicę optoelektroniczną FLIR AN/AAQ-22A[4][1]. W 1996 roku producent rozpoczął prace nad nową wersją oznaczoną UH-1Y Venom, która stanowiła rozwinięcie konstrukcji UH-1N[5].
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
W wiropłatach zastosowano dwa silniki turbowałowe Pratt & Whitney Canada PT6T-3B Turbo Twin Pack, które generowały maksymalną moc startową wynoszącą łącznie 1342 kW[6].
Zmodernizowane śmigłowce należące do Marines otrzymały odbiornik GPS sprzężony z bezwładnościowym systemem nawigacyjnym i dopplerowskim miernikiem kąta znoszenia APN-217(V6), system planowania i przygotowywania lotu, radiostacje ARC-210, kokpit śmigłowca przystosowano do użycia gogli noktowizyjnych AN/AVS-7[7]. Pod nosową częścią kadłuba zainstalowano głowicę optoelektroniczną FLIR AN/AAQ-22A[7].
Śmigłowce zyskały systemy ostrzegania i samoobrony takie jak: system AAR-47 ostrzegający o zbliżających się w kierunku śmigłowca pocisków rakietowych na podczerwień, układ APR-39(V)2 ostrzegający o opromieniowaniu przez radary naprowadzania pocisków przeciwlotniczych oraz układ AVR-2, ostrzegający o oświetleniu wiązką lasera. Zasobniki z flarami i dipolami oraz pozostałe systemy przeciwdziałania sprzężone są z systemem AAR-47, który automatycznie wydaje komendy o aktywacji systemów samoobrony[2][7][8].
Montaż dodatkowych systemów oraz wyposażenia spowodował wzrost masy i pogorszenie osiągów m.in. zmniejszony udźwig, zasięg oraz pułap maszyny[4].
Wersje[edytuj | edytuj kod]
Warianty śmigłowca UH-1N[9][10]:
- CUH-1N Twin Huey – podstawowa wersja kanadyjska
- CH-135 Twin Huey – późniejsze wersje produkcyjne
- UH-1N Iroquois – podstawowy model produkcyjny, używany przez US Air Force, US Navy i US Marine Corps
- VH-1N – wersja VIP
- HH-1N – wersja SAR
- UH-1Y Venom – zmodernizowana wersja UH-1N w służbie US Marine Corps
- Agusta-Bell AB 212 – wersja do transportu cywilnego lub wojskowego, produkowana na licencji we Włoszech przez firmę Agusta
- Agusta-Bell AB 212EW – wersja walki elektronicznej dla Turcji
- Agusta-Bell AB 212ASW – wersja zwalczania okrętów podwodnych, produkowana na licencji we Włoszech przez Agustę. Eksploatowana przez Włochy, Grecję, Iran, Peru, Hiszpanię, Turcję i Wenezuelę
- Bell 212 – wariant cywilny
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Zmodernizowany UH-1N należący do USMC (2004) -
Podstawowa wersja UH-1N w służbie USMC (1983) -
Włoska licencyjna odmiana AB 212 (2015) -
Kanadyjski CH-135 Twin Huey (1987) -
Kokpit w wersji HH-1N
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Abraszek 2008 ↓, s. 80-81.
- ↑ a b UH-1N (Bell 208/212) Twin Huey/USMC “Slick” Helicopter [online], Naval Helicopter Association Historical Society [dostęp 2020-08-29] (ang.).
- ↑ Od UH-1N do UH-1Y – Magnum-x [online], www.magnum-x.pl [dostęp 2020-08-29].
- ↑ a b samolotypolskie.pl – Bell 212 (UH-1N) "Twin Huey" [online], www.samolotypolskie.pl [dostęp 2020-08-29].
- ↑ Abraszek 2008 ↓, s. 81-82.
- ↑ Abraszek 2008 ↓, s. 84.
- ↑ a b c Abraszek 2008 ↓, s. 81, 84.
- ↑ AN/AAR-47 Missile Warning System – infolotnicze [online] [dostęp 2021-12-10] (pol.).
- ↑ RWR Walker, Canadian Military Aircraft Serial Numbers Canadian Armed Forces CH-135 Twin Huey detailed list [online] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-31].
- ↑ Derek Wood, Jane's World Aircraft Recognition Handbook, p. 490. Jane's Publishing Company 1985, ISBN 0-7106-0343-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Abraszek. Od UH-1N do UH-1Y. „Nowa Technika Wojskowa”. 10/2008, s. 80-84, 2008. Magnum X. ISSN 1230-1655.
