Bezławki

Artykuł	54°0′52″N 21°16′35″E
- błąd	38 m
WD	54°2'N, 21°17'E, 54°1'0.98"N, 21°16'9.77"E
- błąd	2271 m
Odległość	2270 m

Bezławki
— wieś —
Zamek w Bezławkach
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Reszel
Liczba ludności (2006)	122
Strefa numeracyjna	89
Tablice rejestracyjne	NKE
SIMC	0486942
Położenie na mapie gminy Reszel Bezławki
Położenie na mapie Polski Bezławki
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Bezławki
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego Bezławki
54°00′52″N 21°16′35″E

Kościół w Bezławkach

Bezławki (niem. Bäslack, lit. Baisalaukiai) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel nad rzeką Dajna; ok. 12 km na południowy zachód od Kętrzyna.

Do 1954 roku siedziba gminy Bezławki. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie olsztyńskim.

Historia

Bartowie

Przed przybyciem Krzyżaków w Bezławkach znajdował się gród zbudowany przez pruskie plemię Bartów. Na południe od Bezławek znajdował się zalesiony pas pustki osadniczej, za którą zaczynało się terytorium plemienia Galindów.

Krzyżackie początki

Pierwsza wzmianka o Bezławkach pochodzi z 1356 r., kiedy to komtur bałgijski Johan Schindekopf nadał Henikinowi z Gierdawy młyn wodny z jednym kołem i sześć morgów ziemi na prawie chełmińskim. Młyn wodny w Bezławkach funkcjonował do 1947 r. Obecnie na miejscu młyna jest elektrownia wodna.

Wieś lokowana była w 1371 r. jako Bauselawke (z jęz. pruskiego "pole Bausego"). W Bezławkach powstała strażnica krzyżacka, podległa prokuratorom kętrzyńskim. Murowany jednoskrzydłowy zamek otoczony był kamiennym murem z czterema basztami otwartymi do dziedzińca oraz wieżą bramną wybudowano pod koniec XIV wieku. Z 1402 pochodzi zapis informujący, że na zamku zatrzymał się powracający z wyprawy na Litwę wielki komtur Wilhelm von Helfenstein, jego wojownicy prowadzili ze sobą ok. 900 jeńców. W latach 1402–1408 zamek ten Krzyżacy przeznaczyli na rezydencję dla księcia Bolesława Świdrygiełły (najmłodszego brata króla Władysława Jagiełły), który miał być koronowany na króla Litwy. Między Bezławkami a Litwą krążyli wysłannicy Świdrygiełły. Do Bezławek dotarł także goniec z Płocka z korespondencją od księcia Siemowita IV i jego żony księżnej Aleksandry Olgierdównej. W zamku była kaplica, którą obsługiwał wyznaczony dla Świdrygiełły kapelan krzyżacki.

Bezławki w XVI i XVII wieku należały do rodu von der Groeben. Właściciel Bezławek Otto von der Groeben odsprzedał część bezławieckich dóbr Stefanowi Sadorskiemu. Na terenie tym odbudowana została kaplica w Świętej Lipce.

Kościół w Bezławkach

Pierwsza wzmianka o kościele w Bezławkach pochodzi z 1402 r. W roku 1480 kościół w Bezławkach figuruje w spisie parafii biskupstwa warmińskiego, a w ostatnim spisie przed reformacją kościół w Bezławkach był kościołem filialnym parafii w Pilcu. (Parafia w Pilcu zniknęła na początku XVI wieku). W roku 1513 skrzydło mieszkalne zamku w Bezławkach adaptowano na kościół. Obniżono wówczas mury obronne, a od strony wschodniej przebito drugą bramę pozostawiając m.in. strzelnice. Od 1525 r. kościół ten służył wspólnocie ewangelicko-augsburskiej do końca lat 70. XX wieku, aż do zupełnego braku wiernych tego wyznania. W latach 1726–1730 na dawnym murze obronnym dobudowano wieżę kościelną z ostrosłupowym hełmem, w tym okresie powstała również zakrystia i kruchta. Dawny dziedziniec zamkowy stał się cmentarzem parafialnym

Zniszczony kościół, na skutek opuszczenia, przekazany został katolikom i obecnie jest kościołem filialnym parafii katolickiej w Wilkowie. W kościele tym 15 lipca 1999 z okazji 900 rocznicy wyzwolenia Jerozolimy i 589-lecia bitwy pod Grunwaldem spotkali się przedstawiciele polskiego zakonu rycerskiego, kontynuującego tradycję bożogrobców.

Z Bezławkami wiąże się legenda o świętym Graalu.

Bibliografia

• Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ​ISBN 83-902165-0-7​, s. 187
• Kościół w Bezławkach z XV wieku, Moje Mazury