Bezpieczeństwo energetyczne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Bezpieczeństwo energetyczne – stan gospodarki umożliwiający pokrycie perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię, w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska[1].

Stan ten zapewniają dywersyfikacja dostaw importowanych paliw oraz zwiększanie udziału energii ze źródeł odnawialnych, zdolności wydobywczej ze złóż krajowych – ropy naftowej, gazu ziemnego oraz wykorzystanie krajowych złóż węgla, co pozwala na nieprzerwaną pracę systemu energetycznego kraju w sytuacji przerwania dostaw z jednego źródła. Do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego może również przyczyniać się rozproszenie źródeł energii.

Dywersyfikacja w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Dywersyfikacja dostaw paliw[edytuj | edytuj kod]

Ropa naftowa[edytuj | edytuj kod]

Obok dostaw rurociągami („Przyjaźń”) Polska dysponuje naftoportem w Gdańsku. Planowane jest przedłużenie ropociągu Odessa-Brody z Ukrainy do Polski („Sarmatia”[2], w październiku 2007 planowano powołanie spółki „Nowa Sarmatia”)[3]. Prace poszukiwawcze na Bałtyku prowadzi Petrobaltic (również niewielkie wydobycie). Rozpatruje się opcję rewersu na ropociągu „Przyjaźń” i połączenia z portem w Wilhelmshaven.

Gaz ziemny[edytuj | edytuj kod]

Na przełomie lat 2015/2016 wydobycie krajowe zaspokajało ok. 1/3 zapotrzebowania na gaz w Polsce. Pozostałe 2/3 pochodziły z importu, przede wszystkim z Rosji[4].

PGNiG planuje doprowadzenie do sytuacji, w której 1/3 gazu będzie pochodzić z wydobycia krajowego, 1/3 będzie importowana ze Wschodu, a 1/3 będzie importowana ze Skandynawii i poprzez terminal LNG w Świnoujściu. W 2009 PGNiG podpisała umowę na dostawy skroplonego gazu LNG w latach 2014–2034 z katarskim dostawcą gazu LNG Qatargas[5].

Największe możliwości zwiększenia wydobycia gazu w Polsce są zdaniem ekspertów z Państwowego Instytutu Geologicznego na Podkarpaciu i w Niecce Gorzowsko-Zielonogórskiej[6].

Prace poszukiwawcze na Bałtyku prowadzi Petrobaltic (również niewielkie wydobycie gazu).

Prowadzone są poszukiwania złóż gazu łupkowego[7].

Alternatywne dostawy[edytuj | edytuj kod]
  • Gazociągi[8]:
    • Gaz skandynawski:
      • Gazociąg Baltic Pipe (ew. połączony z gazociągiem Skanled)
      • Gazociąg z Göteborga
      • Gazociąg norweski[9]
    • Gaz rosyjski:
    • Gaz państw Azji Centralnej, Azerbejdżanu i Iranu:
    • Inne:
      • Gazociąg Bernau-Szczecin (połączenie z systemem niemieckim)
      • odnoga Gazociągu Opal (połączenie z systemem niemieckim)
      • Gazociąg Ustiług-Zosin-Moroczyn (połączenie z systemem ukraińskim)
      • połączenie z systemem litewskim
      • fizyczny rewers na gazociągu jamalskim w Lubusz (dzielnica Mallnow) (docelowa przepustowość 5,5 mld m³)
  • Terminal LNG w Świnoujściu (gazoport) (przepustowość 5 mld m³, planowane zwiększenie do 7,5–10 mld m³)

Biopaliwo i biogaz[edytuj | edytuj kod]

Biopaliwo[edytuj | edytuj kod]

Są to głównie biodiesel i bioetanol[12].

Energetyka polska[edytuj | edytuj kod]

Elektrownie i większe elektrociepłownie w Polsce

W 2008 r. prawie 96% energii elektrycznej produkowanej w Polsce pochodziło z elektrowni węglowych w proporcji ok. 40% z węgla brunatnego i ok. 60% z węgla kamiennego[13].

Według projektu Polityki Energetycznej Polski do 2030 roku planowane jest podwojenie zużycia energii elektrycznej i oparcie funkcjonowania polskiej energetyki głównie na czterech grupach energetycznych z większościowym udziałem Skarbu Państwa. Według dokumentu kluczowym surowcem do 2030 r. pozostanie węgiel kamienny, jednak jego udział w produkcji elektryczności spadnie do 40%. Energia odnawialna ma zwiększyć swój udział do 15% do 2020 roku[14], nawet do 10% zużywanej energii elektrycznej ma pochodzić z planowanej polskiej elektrowni atomowej o mocy 1200 MW.[15]

Magazynowanie[edytuj | edytuj kod]

Duże znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego ma magazynowanie paliw i energii (gazu, ropy naftowej, energii odnawialnej[16]).

Magazynowanie ropy naftowej w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Największe naziemne magazyny ropy zlokalizowane są w Adamowie przy granicy z Białorusią, w pobliżu Płocka oraz Gdańsku[17].

Ropa naftowa jest magazynowana również w kawernach. Jedyne w Polsce podziemne magazyny ropy naftowej i paliw znajdują się w miejscowości Góra. Należą do IKS Solino, spółki zależnej PKN Orlen. Planowana jest budowa magazynu pod istniejącą już naziemną bazą paliwową OLPP w Dębogórzu[18].

Magazynowanie gazu ziemnego w Polsce[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Podziemne magazyny gazu.

Gaz ziemny jest magazynowany w PMG Brzeźnica, PMG Husów XII, PMG Strachocina, PMG Swarzów. Planowana jest rozbudowa lub budowa PMG Mogilno, PMG Wierzchowice, PMG Kosakowo, PMG Kałuszyn, PMG Daszewo, PMG Chabowo[19].

Alternatywy[edytuj | edytuj kod]

Prowadzone są badania nad zwiększeniem efektywności i opłacalności zgazowywania węgla[20][21], benzyną syntetyczną[22], ogniwami z wykorzystaniem tzw. biowęgla (biokarbonu)[23], synergią węglowo-jądrową[24], sztuczną fotosyntezą[25] czy paliwem wodnowęglowym[26].

Pewne niewielkie znaczenie ma recykling tworzyw sztucznych, np. uzyskiwanie paliw płynnych metodą krakingu[27].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2022 r. poz. 1385), art. 3 p. 16.
  2. ↑ Bliżej do naftociągu?, naszdziennik.pl, [dostęp 2009-04-29].
  3. ↑ Powstanie „Nowej Sarmatii”.
  4. ↑ Polska importuje gaz głównie z Rosji. Bankier.pl, 2015-11-25. [dostęp 2017-05-20].
  5. ↑ wprost.pl: Grad: gaz popłynie do nas z Kataru. [dostęp 2009-06-30]. (pol.).
  6. ↑ The Wall Street Journal.Polska, 27.09.2007, s. 4.
  7. ↑ Uważam Rze, 13/2011, 2 maja 2011, s. 90–91, art. „Polskie marzenia o gazie łupkowym”.
  8. ↑ Dotychczasowe projekty dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego do Polski, RynekGazu.pl [zarchiwizowane z adresu 2008-12-23].
  9. ↑ Kontrakt podpisany i zerwany [1].
  10. ↑ Pawlak: Gazociąg Amber może być projektem UE, Gazeta.pl, 14 grudnia 2007 [zarchiwizowane z adresu 2012-07-15].
  11. ↑ Jacek Balcewicz, Gazowy pierścień wokół Bałtyku? Bursztynowy szlak nowej generacji, Gigawat Energia, listopad 2002 [zarchiwizowane z adresu 2012-07-09].
  12. ↑ Biodiesel.pl.
  13. ↑ Nasz Dziennik, 19.01.2009, s. 6.
  14. ↑ Energia odnawialna a pakiet energetyczny UE.
  15. ↑ The Wall Street Journal.Polska, 18.09.2007, s. 4.
  16. ↑ Magazyny energii pomagają efektywnie ją wykorzystać.
  17. ↑ PERN „Przyjaźń” S.A. – strategiczny transport, geoland.pl, 6 marca 2002 [zarchiwizowane z adresu 2008-06-11].
  18. ↑ Będzie więcej magazynów ropy.
  19. ↑ Podziemne magazyny gazu, Gazoprojekt [zarchiwizowane z adresu 2008-12-11].
  20. ↑ Zgazowywanie węgla dobre dla Polski.
  21. ↑ Polskie doświadczalne instalacje zgazowania węgla.
  22. ↑ Benzyna z węgla?
  23. ↑ Przełom na Politechnice: uzyskali czystą energię.
  24. ↑ Naukowcy: reaktory jądrowe można wykorzystać w fabrykach chemicznych, Nauka w Polsce, 19 marca 2009 [dostęp 2021-07-01].
  25. ↑ Prof. Dobiesław Nazimek sztuczną fotosyntezą zajmuje się od wielu lat.
  26. ↑ Damian Tomczyk, Produkcja tego paliwa kosztuje 25 groszy za litr. „To będzie rewolucja”, Money.pl, 19 grudnia 2014 [dostęp 2015-07-27] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-14].
  27. ↑ Recykling termiczno-katalityczny poliolefin i polistyrenu. mos.gov.pl. [dostęp 2012-10-16].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bezpieczeństwo_energetyczne&oldid=69823181”