Biała Podlaska (stacja kolejowa)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Biała Podlaska
Obiekt zabytkowy nr rej. A/771 z 22.05.1998
Ilustracja
Stacja kolejowa w Białej Podlaskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miejscowość

Biała Podlaska

Lokalizacja

Wola

Data otwarcia

1867

Poprzednie nazwy

Biala Podlaska

Dane techniczne
Liczba peronów

2

Liczba krawędzi
peronowych

3

Kasy

T

Linie kolejowe
Położenie na mapie Białej Podlaskiej
Mapa konturowa Białej Podlaskiej, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Biała Podlaska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Biała Podlaska”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Biała Podlaska”
Ziemia52°01′13″N 23°08′01″E/52,020278 23,133611
Multimedia w Wikimedia Commons

Biała Podlaska – stacja kolejowa w Białej Podlaskiej przy ul. Stacyjnej 3, w województwie lubelskim, w Polsce. Położona jest na międzynarodowej linii kolejowej E 20 Berlin – Moskwa.

Ruch pasażerski[edytuj | edytuj kod]

Rok Wymiana roczna Wymiana pasażerska na dobę miejsce w Polsce
2017[1] 767 000 2 100
2018[2] 548 000 1 500
2019[1] 585 000 1 600
2020[1] 366 000 1 000
2021[1] 475 000 1 300
2022[3] 1 900

Opis[edytuj | edytuj kod]

Przed przebudową funkcjonował jeden dwukrawędziowy peron wyspowy, na który dostać się można było przejściem w poziomie torów znajdującym się na wschodnim jego krańcu, przez tor nr 2. Przejście było chronione zaporami z napędem elektrycznym, opuszczanymi przez dyżurnego ruchu. Przez stację przechodził także tor bez krawędzi peronowej. Aktualnie na stacji są dwa perony – pierwszy, jednokrawędziowy, przyległy do budynku dworca i drugi – dwukrawędziowy, połączony przejściem podziemnym z budynkiem dworca oraz terenami po drugiej stronie stacji, przy ul. Dokudowskiej, gdzie znajduje się parking.

Przed dworcem znajduje się przystanek komunikacji miejskiej, postój taksówek oraz monitorowany parking P+R.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budynek dworca[edytuj | edytuj kod]

Pierwotny budynek dworca kolejowego został wzniesiony w roku 1867 (tj. wraz z oddaniem do użytku drogi żelaznej) według projektu Alfonsa Ferdynanda Kropiwnickiego. Była to budowla parterowa typowa dla architektury carskiej Rosji. Budynek został spalony przez wycofujące się wojska rosyjskie w roku 1915[4]. Budowę obecnego budynku, częściowo wykorzystującego ruiny po pierwotnym, zakończono w 1928 r. – autorem projektu był architekt Władysław Kwapiszewski. Obiekt ma ogromną dwukondygnacyjną facjatę, stylowo nawiązuje do renesansu. W środku znajduje się duży hol z antresolą i kilka pomieszczeń bocznych.

Na budynku dworca wiszą tablice pamiątkowe:

  • upamiętniająca pobyt w 1920 roku Józefa Piłsudskiego, który na peronie dworca dekorował żołnierzy 34 pułku piechoty odznaczeniami bojowymi; tablica została wmurowana w pierwszą rocznicę śmierci marszałka[5]
  • ku czci kolejarzy poległych i pomordowanych w czasie II wojny światowej
  • informująca, że dworzec nosi imię „Zesłańców Sybiru”

Wydarzenia[edytuj | edytuj kod]

17 marca 2014
Zakończył się remont budynku dworcowego – m.in. przebudowano i dostosowano do potrzeb osób niepełnosprawnych halę główną, zainstalowano tablice[a] wyświetlające informacje o najbliższych pociągach przyjeżdżających i odjeżdżających, wymieniono wszelkie instalacje i stolarkę okienną, uporządkowano okolice dworca i wybudowano parking, zainstalowano monitoring i instalację przeciwpożarową[6][7]. W poczekalni rozpoczęła działalność galeria „Biała Lokomotywa”, prowadzona przez Gminny Ośrodek Kultury w Łomazach. Prezentowane są w niej materiały promujące szeroko pojęty region (także po białoruskiej stronie granicy) – historię, osobliwości, miejsca godne zwiedzania – oraz inne wystawy okolicznościowe.
31 sierpnia 2018
Została rozebrana kładka dla pieszych w ciągu ul. Łomaskiej, znajdująca się tuż za peronami w kierunku zachodnim[8].
17 września 2021
Dworcowi nadano imię „Zesłańców Sybiru”, a wydarzenie to upamiętniono wmurowaniem tablicy pamiątkowej[9][10].
27 maja 2022
Wewnątrz budynku odsłonięto tablicę poświęconą Czesławowi Niemenowi, który po repatriacji pierwsze kroki w Polsce postawił właśnie na bialskim dworcu[11].
14 października 2022
Otwarto tunel prowadzący na peron 2 (udostępniony dla podróżnych na początku 2022 roku)[12][13].
12 marca 2023
Oddano do użytku przylegający do budynku dworca peron 1 wraz z torem nr 2[14]. Obecnie więc stacja ma 4 tory – nr 1 i 3 przy peronie 2 i nr 5 bez dostępu do krawędzi peronowej.

Budowle związane[edytuj | edytuj kod]

W pobliżu dworca znajdują się zabytkowe: budynek jednokanałowej parowozowni z czasów budowy kolei warszawsko-terespolskiej (później, po zakończeniu obsługi parowozów, pełnił rolę kolejarskiej świetlicy[4], następnie był to obiekt handlowy, obecnie (styczeń 2018) nie jest zagospodarowany), wieża ciśnień, drewniany dom naczelnika stacji z pocz. XX w. wraz z parkiem.

Wieża ciśnień[edytuj | edytuj kod]

Została wzniesiona w latach 1926–1928. Zbiornik na wodę znajdujący się w budowli jest konstrukcją żelbetową o grubości ścianki 30 cm i wysokości 5 m, przykryty drewnianą pokrywą; mieści 240 m³ wody. Poniżej zbiornika znajduje się ręcznie obsługiwany piec zapobiegający zamarzaniu wody w czasie mrozów. Wieża zaopatrywana była w wodę rurociągiem o średnicy 150 mm i ciśnieniu 2 at z ujęcia nad Krzną w okolicach dzisiejszego mostu w ciągu alei Tysiąclecia. Urządzenia te były sprawne do roku 1975. Nadmiar wody opuszczał zbiornik przez rurę przelewową wyprowadzoną na wschodnią stronę wieży[4].

Wieża zaopatrywała w wodę zarówno normalnotorową stację kolejową, jak i położoną opodal końcową stację wąskotorowej Bialskiej Kolei Dojazdowej.

W listopadzie 2014 r. wieża została sprzedana przez PKP S.A. prywatnemu inwestorowi, który zamierzał urządzić tu punkt gastronomii, hotel i mieszkanie[15]. W maju 2021 wieża, w której nie dokonano żadnych prac adaptacyjnych do nowej roli, znowu została wystawiona na sprzedaż[16].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Widok budynku dworca od strony miasta
    Widok budynku dworca od strony miasta
  • Wnętrze z galerią
    Wnętrze z galerią
  • Wieża ciśnień przy stacji
    Wieża ciśnień przy stacji
  • Widok na peron (przed przebudową) z kładki dla pieszych (nieistniejącej)
    Widok na peron (przed przebudową) z kładki dla pieszych (nieistniejącej)
  • Tablica pamiątkowa poświęcona żołnierzom AK
    Tablica pamiątkowa poświęcona żołnierzom AK
  • Tablica pamiątkowa poświęcona Józefowi Piłsudskiemu
    Tablica pamiątkowa poświęcona Józefowi Piłsudskiemu
  • Nowy, drugi peron dworca
    Nowy, drugi peron dworca
  • Tablica informująca o patronacie
    Tablica informująca o patronacie

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Tablice wykonane w technologii LED.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Urząd Transportu Kolejowego, Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
  2. ↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30].
  3. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  4. ↑ a b c Królik Andrzej: Moje dzieciństwo na „ciuchci”. Wyd. 1. Międzyrzec Podlaski: Intergraf, 2008, seria: Biblioteczka Bialska. ISBN 978-83-926420-4-6. (pol.).
  5. ↑ Powiat bialski: 80 lat temu zmarł marszałek Józef Piłsudski. naszemiasto.pl, 2015-05-13. [dostęp 2020-12-09]. (pol.).
  6. ↑ Dworzec w Białej Podlaskiej udostępniony podróżnym. utk.gov.pl, 2014-03-18. [dostęp 2023-04-01]. (pol.).
  7. ↑ W końcu zakończył się remont dworca w Białej Podlaskiej. rynek-kolejowy.pl, 2014-03-17. [dostęp 2014-12-10]. (pol.).
  8. ↑ Rafał Kozak: Demontaż kładki przy przejeździe kolejowym na ulicy Łomaskiej. BialskieForum.pl, 2018-08-31. [dostęp 2018-09-08]. (pol.).
  9. ↑ Zesłańcy Sybiru zostali patronami dworca w Białej Podlaskiej. nakolei.pl, 2021-09-17. [dostęp 2022-05-29]. (pol.).
  10. ↑ Biała Podlaska: Dworzec PKP im. Zesłańców Sybiru. podlasie24.pl, 2021-09-17. [dostęp 2022-05-29]. (pol.).
  11. ↑ Ewelina Burda: „Dziwny jest ten świat”, śpiewał Niemen. A co robił na bialskim dworcu PKP w 1958 roku?. dziennikwschodni.pl, 2022-05-27. [dostęp 2022-05-28]. (pol.).
  12. ↑ Nowe przejście podziemne ułatwi dostęp do pociągów. lublin112.pl, 2022-10-14. [dostęp 2022-10-16]. (pol.).
  13. ↑ Nowe przejście podziemne na stacji kolejowej w Białej Podlaskiej. transinfo.pl, 2022-10-14. [dostęp 2023-04-01]. (pol.).
  14. ↑ Biała Podlaska. Nowy peron na dworcu PKP już czynny. dziennikwschodni.pl, 2023-03-13. [dostęp 2023-03-13]. (pol.).
  15. ↑ Wieżę ciśnień w Białej Podlaskiej czeka remont. Co tu będzie?. dziennikwschodni.pl, 2018-07-27. [dostęp 2018-07-28]. (pol.).
  16. ↑ Wieża ciśnień w Białej Podlaskiej jest na sprzedaż. dziennikwschodni.pl, 2021-05-13. [dostęp 2022-01-02]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Ziemia Bialska najciekawsze zabytki i miejsca, Pro-Info, Lublin 2006.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Biała Podlaska
Linia 2 Warszawa Zachodnia – Terespol (172,863 km)
Porosiuki
odległość: 4,873 km
odległość: 2,366 km
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Biała_Podlaska_(stacja_kolejowa)&oldid=73077683”