Białe Skały (Sudety)
Białe Skały nazywane również Białym Kamieniem albo Białymi Ścianami, niem. Weiße Felsen – grupa skał (ok. 800 m n.p.m.) w Górach Stołowych w Sudetach Środkowych w południowo-zachodniej Polsce.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Białe Skały położone są na południowy wschód od Karłowa na wysokości ok. 780-800 m n.p.m. na północnej i północno-wschodniej krawędzi stoliwa Narożnika w pobliżu Lisiej Przełęczy ok. 800 m od Drogi Stu Zakrętów[1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Białe Skały nazywane również Białym Kamieniem albo Białymi Ścianami to zgrupowanie okazałych, widokowych skał piaskowcowych o białawym zabarwieniu, które wznoszą się z poziomu 780-800 m n.p.m., osiągając wysokość od do 20 do 30 m.[2] Przedstawiają formy skalne utworzone z porozcinanego głębokimi szczelinami i jarami stoliwa. Wyodrębnione w ten sposób skały, tworzą zbocza ciągnące się na przestrzeni ok. 1 km, które swym kształtem przypominają wolnostojące baszty, mury lub skalne wieżyce. Wysokość skał wynosi od 20 do 30 m.[2] Część z nich posiada dość oryginalne nazwy: Zielony Król, As Atu, Bubek, Zielona dama, Kibic, Zły[2]. Na skałach występuje bogata flora mszaków i porostów, której sprzyja znaczne zawilgocenie[2].
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Białe Skały zbudowane ze skał osadowych są piaskowcami ciosowymi dolnymi, powstałymi w górnej kredzie[2].
Powstanie[edytuj | edytuj kod]
Białe Skały powstały z porozcinania stoliwa Narożnika głębokimi jarami i rozpadlinami w wyniku długotrwałego procesu erozyjnego i działań mechanicznych[2]. Ważną rolę, odegrała woda poprzez powierzchniową erozję jak i oddziaływanie pod ziemią – w strefach źródłowych. Denudacja chemiczna i mechaniczna, przy udziale wody, doprowadziła do rozwoju obecnych form skalnych, w odsłoniętej partii piaskowców ciosowych na wierzchowinach. Sieć spękań tektonicznych wyznaczała geometrię tych form, a o kształcie przypominającym budowle (mury, wieże, baszty, słupy) decydowało uwarstwowanie i różna wytrzymałość skał.
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
w rejon Białych Skał prowadzą szlaki turystyczne[2]:
żółty – Radków – Pasterka – Przełęcz między Szczelińcami – Karłów – Lisia Przełęcz – Białe Skały – Skalne Grzyby – Batorówek (czas przejścia z Radkowa do Batorówka ok. 410 min, i ok. 355 min w kierunku przeciwnym)
zielony – Kudowa-Zdrój – Błędne Skały – Pasterka północna strona Białych Skał – Karłów – Skały Puchacza – Batorów (czas przejścia z Kudowy-Zdroju do Batorowa ok. 400 min, ok. 380 min w kierunku przeciwnym)- Do Białych Skał prowadzą ścieżki odchodzące od "Drogi Stu Zakrętów", która biegnie po północno-zachodniej stronie.
- Najlepsze dojście do Białych Skał od parkingu na Lisiej Przełęczy przy Drodze Stu Zakrętów z Radkowa do Kudowy-Zdroju przez Karłów.
Białe Skały z wieloma drogami wspinaczkowymi o różnych stopniach trudności, stanowią popularne miejsce wspinaczki skałkowej[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Góry Stołowe. Skala 1:30 000;Wydawnictwo Turystyczne "Plan";Jelenia Góra;2003
- ↑ a b c d e f g h Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. 38. ISBN 83-7005-301-7.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Praca zbiorowa: Atlas: Góry Stołowe. Skala 1:30 000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2003. ISBN 83-88049-42-9.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-301-7
- Krzysztof Radwański, Marcin Szymczak (red.): Atlas gór Polski. Sudety. Karpaty. Góry Świętokrzyskie. Warszawa: ExpressMap, 2008. ISBN 83-6012-064-1.