Białoruski Ruch Oporu „Żubr”

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Białoruski Ruch Oporu „Żubr”
Ilustracja
Państwo

 Białoruś

Lider

Mikita Sasim, Jauhien Afnahiel

Data założenia

2001

Data rozwiązania

ok. kwietnia 2006

Adres siedziby

Mińsk

Ideologia polityczna

demokracja

Barwy

czarny, dżinsowy

Białoruski Ruch Oporu „Żubr” (biał. Беларускі Рух Супраціву „ЗУБР”, Biełaruski Ruch Supracivu „Zubr”) – działająca w latach 2001–2006 obywatelska, młodzieżowa organizacja na Białorusi, opozycyjna wobec prezydenta Aleksandra Łukaszenki. „Żubr” czerpał inspirację z serbskiego ruchu studenckiego Otpor, który wywierał nacisk na rząd w Belgradzie doprowadzając do obalenia Slobodana Miloševicia w 2000 roku, oraz prac Gene’a Sharpa na temat działania bez przemocy.

Organizacja została zauważona w świecie, gdy w 2005 roku jej przedstawiciele spotkali się na Litwie z Sekretarz Stanu USA Condoleezzą Rice. Spotkanie wiązało się z ryzykiem uwięzienia po powrocie działaczy na Białoruś.

Niektórzy dziennikarze łączą liderów organizacji z ideą dżinsowej rewolucji, podczas której liczono na taką popularność, jak w przypadku ukraińskiej pomarańczowej rewolucji i gruzińskiej rewolucji róż[1]. Alaksandr Łukaszenka skomentował to jednak słowami: „W naszym kraju nie będzie różowej, pomarańczowej, ani nawet bananowej rewolucji”[2].

Tak jak wielu działaczy opozycyjnych[3][4][5], członkowie „Żubra” byli szykanowani przez białoruską milicję i służby bezpieczeństwa[6][7][8]. 23 grudnia 2005 aresztowano pod zarzutem posiadania narkotyków (podrzuconych przez służby bezpieczeństwa) m.in.: Pawła Modżaro, Alaksandra Marazawa[9][10][11]. 16 lutego 2006 Aleh Miatselica i Paweł Junkiewicz zostali aresztowaniu podczas pokojowego wiecu wzywającego do uwolnienia więźniów politycznych[12]. Dwóch innych członków aresztowano 20 lutego za rozdawanie ulotek.

Podczas wyborów prezydenckich w 2006 „Żubr” wspierał Alaksandra Milinkiewicza, kandydata opozycji z ramienia Białoruskiego Kongresu Sił Demokratycznych. Po międzynarodowej krytyce nieprawidłowości podczas wyborów, odbyło się kilka protestów, podczas których machano flagami „Żubra”, biało-czerwono-białymi flagami niepodległej Białorusi i flagami Unii Europejskiej[13].

Po wyborach „Żubr” ogłosił swoje samorozwiązanie[14].

Polski oddział „Żubra”[edytuj | edytuj kod]

Graffiti w Warszawie, listopad 2002 roku
Czarne flagi „Żubra” na koncercie „Solidarni z Białorusią” w Warszawie, 12 marca 2006 roku

Po wyborach w 2001 roku niektórzy działacze organizacji udali się na emigrację, m.in. do Polski, gdzie na przełomie lat 2002/2003 wraz z polskimi entuzjastami białoruskiej opozycji przeprowadzili kilka akcji poparcia i solidarności. Były to m.in.:

  • pikiety przy Ambasadzie Białorusi w rocznicę zaginięć białoruskich opozycjonistów oraz tzw. „Łańcuch nieobojętnych ludzi”
  • akcje ulotkowo-informacyjne dla Polaków dot. praw człowieka na Białorusi
  • współpraca z polskimi organizacjami młodzieżowymi

Polski oddział „Żubra” był praktycznie niezależny od białoruskiego, a wybrana nazwa niosła ze sobą szereg negatywnych efektów, np. polskie organizacje usiłowały kontaktować się z centralą w Mińsku w sprawie jego działań, a także Białorusini w Polsce związani z organizacjami niechętnymi „Żubrowi” odmawiali współpracy.

W związku z tym, w listopadzie 2003 roku organizacja przekształciła się w stowarzyszenie o bardziej neutralnej nazwie: Związek na rzecz Demokracji na Białorusi[15].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Belarusians Wear Jeans in Silent Protest, Charlotte Sector, ABC News, 16 January 2006.Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  2. Banana Revolutions and Banana Skins. tol.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-29)]., Andres Schipani-Aduriz, Alyaksandr Kudrytski, Transitions Online, Prague, 7 September 2005 .Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  3. Artur Finkevich, Political Prisoner, Charter 97, Minsk, undated.Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  4. Zmitser Dashkevich, Political Prisoner, Charter 97, Minsk, undated.Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  5. Belarusian youth activists face long prison sentences, Radio Free Europe, 4 May 2006 .Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  6. Members of “Zubr” arrested. prima-news.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)]., Prima Human Rights News Agency, Moscow, 15 March 2004 .Retrieved on 2007-08-11.
  7. 12 Human rights activists detained in Minsk. prima-news.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-29)]., Prima Human Rights News Agency, Moscow, 17 January 2006 .Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  8. Belarus: Tightening the screws on dissent, Amnesty International, London, 14 March 2006.Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  9. Charter 97, Minsk, 26 December 2005 .Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  10. Belarus Indymedia, Indymedia UK, 29 December 2005. Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  11. Zubr Activists Detained in Barysau, Karta'97, Minsk, 20 February 2006. Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  12. A Day of Solidarity with belarus, Solidarity 16, undated. solidarity16.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-06)]..Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  13. Belarus: Protesters Hold Vigil Amid Continuing Crackdown, Jean-Christophe Peuch, Radio Free Europe, 22 March 2006. Retrieved on 2007-08-11. (ang.).
  14. S. Wysocki: Szukanie legalnego statusu nie ma perspektyw (biał.).
  15. Bialoruski Ruch Oporu ZUBR [online], www.zubr-poland.prv.pl:80 [dostęp 2018-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2003-02-04].