Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
 Budynek, w którym mieści się Biblioteka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Dewajtis 5 |
| Dyrektor |
mgr Tomasz Winiarski |
| Data założenia |
1954 |
| Siglum |
WA 392[1] |
| Wielkość zbiorów |
449 850 wol. |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°17′41,892″N 20°57′41,544″E/52,294970 20,961540
| |
| Strona internetowa | |
Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (BG UKSW) – jedna z najzasobniejszych bibliotek w Polsce w zakresie szeroko pojętych nauk kościelnych. Została założona wraz z Akademią Teologii Katolickiej w 1954 roku. Jest ogólnouczelnianą jednostką organizacyjną i wraz z bibliotekami specjalistycznymi tworzy system biblioteczno-informacyjny działający na dwóch kampusach uniwersyteckich – przy ul. Dewajtis i Wóycickiego[2]. Biblioteka Główna znajduje się w otoczonym Lasem Bielańskim kompleksie budynków uniwersyteckich w Kampusie Dewajtis. Od 2016 r. posiada również Filię w Kampusie Wóycickiego[3]. Zbiory BG UKSW liczą ponad prawie pół miliona woluminów i od 1993 roku katalogowane są komputerowo. W 2015 roku Biblioteka podjęła współpracę z Narodowym Uniwersalnym Katalogiem Centralnym (NUKAT). Od września 2016 roku Biblioteka działa w zintegrowanym systemie bibliotecznym KOHA. BG UKSW jest członkiem założycielem Federacji Bibliotek Kościelnych „Fides”.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Biblioteka rozpoczęła swoją działalność 3 listopada 1954 roku jako Biblioteka Główna Akademii Teologii Katolickiej. Podstawą i na długie lata filarem księgozbioru stały się zbiory katedr i zakładów Wydziałów Teologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Warszawskiego. Na początku 1955 roku wraz z zakupionymi przez Bibliotekę pozycjami księgozbiór liczył 30 tys. woluminów.
Początki działalności Biblioteki były bardzo trudne. Skromne warunki lokalowe w poklasztornych obiektach na warszawskich Bielanach oraz zbyt mała liczba pracowników utrudniały jej funkcjonowanie. Zbiory były rozlokowane w różnych częściach gmachu, w różnych salach i na korytarzach, co znacznie utrudniało dostęp do nich. W marcu 1955 roku oddano do dyspozycji środowiska akademickiego czytelnię główną, gdzie udostępniano zbiory podręczne[4]. W dniu 1 października 1955 roku pierwszy rektor ATK, ks. prof. dr hab. Jan Czuj, zatwierdził statut biblioteki, a 1 grudnia 1955 roku – regulaminy[5]. Wzorem struktur bibliotek szkół wyższych utworzono działy: gromadzenia i opracowania druków zwartych oraz czasopism, magazyn oraz dział udostępniania z czytelnią główną, czytelnią czasopism i wypożyczalnią.
Od samego początku, staraniem władz i pracowników gromadzono współczesną literaturę naukową z położeniem nacisku na teologię, prawo kanoniczne, filozofię chrześcijańską i nauki historyczno-społeczne. Przejęcie przez Bibliotekę Główną księgozbiorów zakładowych w 1966 r.[6], podjęcie współpracy z polskimi i zagranicznymi bibliotekami, ośrodkami naukowymi i badawczymi, systematyczne zakupy oraz liczne dary doprowadziły do dość szybkiego wzbogacania zbiorów. Na początku lat 70. księgozbiór BG UKSW wynosił ok. 90 tys. wol.[7], w 1982 roku wzrósł do 153 tys., w 1990 r. liczył prawie 200 tys.[8], zaś w 2003 r. wynosił już 265 tys. woluminów[9].
Biblioteka Główna harmonijnie rozwijała się wraz z powstawaniem nowych kierunków na Uczelni. Jako pierwsza powstała biblioteka zakładowa przy Instytucie Studiów nad Rodziną. Następnie założono biblioteki dla wydziałów: Wydziału Nauk Humanistycznych, Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych, Wydziału Nauk Pedagogicznych oraz Wydziału Prawa i Administracji. Również Biblioteka Główna poszerzała swój księgozbiór dostosowując go do profilu nowo powstałych wydziałów i kierunków.
W trosce o stan księgozbiorów nawiązano współpracę z innymi ośrodkami naukowymi i uczelniami, np. Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w ramach prac dyplomowych i naukowych przeprowadzano konserwację inkunabułów i starych druków.
Lata 90. to początek informatyzacji Biblioteki Głównej. W latach 1993–1996 Biblioteka została skomputeryzowana i rozpoczęła tworzenie elektronicznego katalogu druków zwartych oraz starych druków w programie MAK. W 1995 roku stała się, wraz z Biblioteką Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie oraz z Biblioteką Metropolitarnego Seminarium Duchownego w Warszawie, współzałożycielem Federacji Bibliotek Kościelnych „FIDES”, której jednym z zasadniczych celów jest komputeryzacja prac bibliotecznych. W 1997 roku Biblioteka uzyskała dostęp do Internetu i utworzyła własną stronę www.
W 1999 roku Akademię Teologii Katolickiej przekształcono w Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Bibliotekę Główną przeniesiono do nowo oddanego budynku dydaktycznego.
Zbiory[edytuj | edytuj kod]
Biblioteka Główna UKSW gromadzi, przechowuje i udostępnia literaturę o charakterze uniwersalnym, z przewagą piśmiennictwa z zakresu nauk humanistycznych, teologicznych, społecznych, prawnych oraz od pocz. XXI w. nauk ścisłych: matematycznych, fizycznych, chemicznych, biologicznych i medycznych.
Zbiory BG UKSW liczą:
- książek – 283 869 wol. (w tym 39 509 wol. zbiorów specjalnych: 29 369 rękopisów, 944 starych druków, 2270 druków muzycznych i 982 dokumentów kartograficznych)
- czasopism – 126 472 wol. (stan z dnia 31 grudnia 2018)[10].
Wśród kolekcji starych druków na uwagę zasługuje w szczególności Biblia Sacra utriusque Testamenti z roku 1530 z Norymbergi. To łacińskie wydanie Wulgaty wyszło w okresie, kiedy ukazał się już niemiecki przekład Nowego Testamentu autorstwa Marcina Lutra. Zostało ono ozdobione pięknymi drzeworytami przypisywanymi Albrechtowi Dürerowi.
Biblioteka w swoich zbiorach posiada również księgozbiory po wielu zmarłych profesorach, m.in. Witoldzie Tylochu, ks. Januszu Stanisławie Pasierbie, Czesławie Zgorzelskim, Andrzeju Ciechanowieckim i Lotharze Ruppercie, a także Księgozbiór Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Biblioteka zabezpiecza najcenniejsze pozycje sukcesywnie poddając je konserwacji i digitalizacji. Od 2016 roku kopie cyfrowe są zamieszczane w Księgozbiorze Wirtualnym Federacji „FIDES” oraz Polonie.
Biblioteka Główna dysponuje 1580 m² powierzchni użytkowej. Swoje zbiory udostępnia na miejscu wszystkim zainteresowanym w trzech czytelniach: Czytelni Głównej i Czytelni Czasopism Bieżących przy ul. Dewajtis oraz w Czytelni Filii przy ul. Wóycickiego. Biblioteka oferuje łącznie ponad 100 miejsc dla czytelników. Prawo do wypożyczania na zewnątrz mają studenci, doktoranci i pracownicy UKSW. Do dyspozycji czytelników przeznaczono ponad 30 stanowisk komputerowych z dostępem do Internetu i do kilkudziesięciu elektronicznych baz danych oraz bezpłatny, samoobsługowy skaner A3 znajdujący się w Czytelni Głównej. Od 2016 roku BG UKSW należy do systemu Cyfrowej Wypożyczalni Publikacji Naukowych Academica[11].
Struktura[edytuj | edytuj kod]
- Dział Informacji Naukowej i Transferu Wiedzy
- Dział Udostępniania i Przechowywania Zbiorów
- Dział Gromadzenia i Selekcji Zbiorów
- Dział Opracowania Zbiorów
- Filia Biblioteki Głównej na Wóycickiego
System biblioteczno-informacyjny UKSW[edytuj | edytuj kod]
Systemem biblioteczno-informacyjnym UKSW kieruje dyrektor Biblioteki Głównej. Jego podstawą jest Biblioteka Główna, oprócz której w skład systemu wchodzą cztery biblioteki specjalistyczne:
- Biblioteka Wydziału Nauk Humanistycznych,
- Biblioteka Wydziału Nauk Pedagogicznych,
- Biblioteka Wydziału Prawa i Administracji.
Zlikwidowane biblioteki, które wchodziły w skład systemu: Biblioteka Wydziału Studiów nad Rodziną – zlikwidowana z początkiem 2017 r.[12]; Biblioteka Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych – zlikwidowana w 1.10.2019 r.[13]
Kierownicy i dyrektorzy[edytuj | edytuj kod]
Kierownicy
- 1954–1956 – mgr Barbara Wilejszyc
- 1956–1961 – ks. mgr Czesław Borawski
- 1962–1966 – ks. dr Aleksander Grabowski
Dyrektorzy
- 1966–1971 – ks. dr Mirosław Szegda
- 1971–1980 – ks. dr Czesław Baran OFM Conv
- 1980–1983 – mgr Andrzej Dziubecki
- 1983–1991 – mgr Andrzej Dubec (p.o.)
- 1991–2013 – mgr Piotr Latawiec
- 2013–2018 – dr hab. Katarzyna Materska prof. UKSW
- od 2018 – mgr Tomasz Winiarski
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Biblioteka Narodowa, Wykaz siglów bibliotek uczestniczących w centralnych katalogach Biblioteki Narodowej [online], 2001 [dostęp 2019-05-23].
- ↑ Przetacka 2016 ↓.
- ↑ Zarządzenie Nr 84/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 22 grudnia 2016 r. zmieniające Zarządzenie Nr 35/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie Regulaminu systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie [online], Monitor UKSW, 22 grudnia 2016 [dostęp 2017-08-11].
- ↑ Baran i Murawiec 1976 ↓, s. 409.
- ↑ Baran i Murawiec 1976 ↓, s. 401.
- ↑ Mandziuk 1999 ↓, s. 28.
- ↑ Mandziuk 1999 ↓, s. 44.
- ↑ Mandziuk 1999 ↓, s. 57.
- ↑ Sprawozdanie Rektora UKSW... 2004 ↓, s. 84.
- ↑ Sprawozdanie z działalności Biblioteki Głównej UKSW dla za rok 2017.[1]
- ↑ Instytucje partnerskie systemu Academica [online] [dostęp 2019-10-15].
- ↑ Zarządzenie Nr 82/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie likwidacji Biblioteki Wydziału Studiów nad Rodziną [online], Monitor UKSW, 15 grudnia 2016 [dostęp 2017-08-11].
- ↑ Zarządzenie Nr 44/2019 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 30 września 2019 r. w sprawie likwidacji Biblioteki Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych. [online], Monitor UKSW, 15 września 2019 [dostęp 2019-10-15].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ks. Cz. Baran, ks. W. Murawiec: Biblioteka Główna. W: Hieronim Eugeniusz Wyczawski (red.): XX lat Akademii Teologii Katolickiej. Księga Pamiątkowa 1954–1974. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1976, s. 398–418.
- [bez autora]: Historia. [w:] Strona Biblioteki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie [on-line]. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, 2014. [dostęp 2016-09-22].
- Piotr Latawiec. Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. „Forum Bibliotek Medycznych. Medical Library Forum”. R. 5 (nr 2 (10)), s. 137–149 (PDF – 1–13), 2012. Dr Ryszard Żmuda (red. nacz.). Łódź: Uniwersytet Medyczny w Łodzi. ISSN 1899-5829. [dostęp 2016-09-22].
- Ks. Józef Mandziuk: Dzieje Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie 1954–1999. Henryk Cz. Podolski (red.). Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 1999, s. 28. ISBN 83-7072-140-0.
- Regulamin systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. [w:] Zarządzenie Nr 35/2016 Rektora UKSW z dnia 30 czerwca 2016 r. (załącznik) [on-line]. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Monitor UKSW. monitor.uksw.edu.pl, 2016-06-30. [dostęp 2016-09-22]. (Aktualizacja: 2016-07-01).
- Sprawozdanie Rektora UKSW w Warszawie z działalności uczelni w r.a. 2002–2003, Warszawa 2004, s. 84.
- Zarządzenie Nr 84/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 22 grudnia 2016 r. zmieniające Zarządzenie Nr 35/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie Regulaminu systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W: Monitor UKSW. monitor.uksw.edu.pl, 2016-12-22. [dostęp 2017-08-11].
- Zarządzenie Nr 44/2019 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 30 września 2019 r. w sprawie likwidacji Biblioteki Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych. W: Monitor UKSW. monitor.uksw.edu.pl, 2019-09-30. [dostęp 2019-10-15]